Một lần ngộ độc, nhớ cả đời: Não khiến ta bị ám ảnh thế nào?

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature, các nhà khoa học tại Đại học Princeton (Mỹ) đã tìm hiểu cách não bộ hình thành ký ức về thực phẩm gây ngộ độc. 

Họ phát hiện rằng khi những con chuột bị ốm sau khi ăn một loại thức ăn mới, các tế bào thần kinh CGRP trong não chuột được kích hoạt, gửi tín hiệu đến hạch hạnh nhân, vùng não xử lý cảm xúc và trí nhớ.

Sự kích hoạt này giúp hạch hạnh nhân ghi nhớ mùi vị của thực phẩm gây hại, tạo ra phản ứng tránh né trong tương lai. Điều đáng chú ý là chỉ cần một lần trải nghiệm tiêu cực cũng đủ để hình thành ký ức lâu dài.

Nhà khoa học Christopher Zimmerman, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Chúng ta đều từng trải qua ngộ độc thực phẩm vào một thời điểm nào đó trong đời. Cảm giác đó không chỉ khủng khiếp ngay lúc ấy mà còn khiến chúng ta không muốn ăn những thực phẩm đó mãi về sau".

Hiện tượng hình thành ký ức mạnh mẽ sau khi bị không chỉ xảy ra ở con người, mà còn ở nhiều loài động vật. Chính vì thế, các nhà khoa học xem đây là "mô hình tự nhiên" lý tưởng để nghiên cứu cách não bộ ghi nhớ những trải nghiệm tiêu cực xảy ra cách xa thời điểm ăn, tức là những sự kiện không diễn ra cùng lúc nhưng vẫn được liên kết chặt chẽ trong trí nhớ.

Cơ chế hình thành ký ức khó chịu (aversive learning) vốn là một phản xạ bảo vệ tự nhiên, giúp chúng ta tránh lặp lại những trải nghiệm nguy hiểm. Tuy nhiên, trong một số rối loạn tâm thần như nghiện hoặc rối loạn stress sau sang chấn (PTSD), chính hệ thống này lại hoạt động sai cách. Những ký ức tiêu cực trở nên quá mạnh, đeo bám dai dẳng và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tinh thần của người bệnh.

Do vậy, nghiên cứu này không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách bộ não ghi nhớ và phản ứng với thực phẩm gây hại mà còn mở ra hướng đi mới trong việc điều trị các rối loạn tâm thần liên quan đến ký ức tiêu cực.

Bị ngộ độc chưa từng thấy trong y văn thế giới sau khi uống nước cây me đất để thanh nhiệt, giải độc

Người phụ nữ 62 tuổi ở Hà Nội bị tổn thương thận, suy thận cấp do tin theo lời giới thiệu trên mạng, hái cây dại mọc ngoài vườn sắc nước uống. Loại cây người phụ nữ uống được cho là cây me đất hoa tím.