Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn lý giải việc cấm giáo viên dạy thêm với học sinh chính khóa

Sáng 9-6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Nhà giáo. Nội dung liên quan dạy thêm, học thêm nhận được khá nhiều ý kiến thảo luận.

Cấm giáo viên ép buộc học sinh học thêm dưới mọi hình thức

Trình bày báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho hay, có ý kiến đề nghị giao Chính phủ xây dựng bộ quy chế về dạy thêm, học thêm và cấm nhà giáo dạy thêm trái quy định pháp luật; đề nghị cấm nhà giáo dạy thêm học sinh mình đang trực tiếp giảng dạy.

Về nội dung này, ông Vinh nói dự luật không cấm việc dạy thêm, học thêm, mà chỉ quy định nhà giáo không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức, nhằm hạn chế, tiến tới khắc phục tình trạng học thêm, dạy thêm tràn lan.

Hiện nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành thông tư hướng dẫn về dạy thêm, học thêm, trong đó đã thể hiện rõ nội dung cấm nhà giáo dạy thêm cho học sinh mà mình đang trực tiếp giảng dạy.

Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải nói dự luật quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong đó có cấm ép buộc người học thêm dưới mọi hình thức.

Tuy nhiên trong thực tế, việc "ép buộc" học sinh đi học thêm có thể bị biến tướng theo nhiều cách, gây khó khăn cho công tác quản lý.

Bà Hải nói, sau khi Bộ Giáo dục và Đào tạo có thông tư 29/2024 quy định về dạy thêm học thêm, cơ sở giáo dục và các địa phương đã thực hiện rất quyết liệt các nội dung này.

Song, giáo viên có thể lựa chọn ba hình thức để dạy thêm, gồm dạy tại nhà, dạy tại trung tâm và dạy trực tuyến. Điều này dẫn đến việc một số giáo viên tổ chức các lớp học thêm online qua Zoom, Google Meet và vẫn thu tiền của học sinh.

Bên cạnh đó, quy định "không ép buộc dưới mọi hình thức" có thể được lách bằng cách ép học sinh hoặc phụ huynh làm đơn đăng ký học thêm tự nguyện.

Vì vậy, bà đề nghị dự luật quy định rõ khái niệm thế nào là dạy thêm, học thêm và bổ sung yêu cầu "không được trục lợi trong dạy thêm, học thêm".

Theo bà Hải, quy định như vậy sẽ giúp rõ ràng hành lang pháp lý cho dạy thêm, học thêm, giúp học sinh có thể học thêm theo nguyện vọng chính đáng, nhưng hạn chế được việc giáo viên lợi dụng.

Bà phân tích tại sao bác sĩ có khám ngoài giờ, không có khái niệm "khám thêm". Vì vậy, khái niệm "dạy thêm" rất đặc thù, "học trên lớp chưa đủ hoặc muốn học tốt hơn ra ngoài học thêm, học thêm này thu phí hay không thu phí". Bà gợi mở nên có quy định rõ hơn về học thêm.

Nhiều học sinh chỉ muốn nghe cô giáo của mình giảng, không muốn học cô khác

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đồng tình cần phải cấm việc ép đi học thêm dưới mọi hình thức.

Ông đề nghị cơ quan soạn thảo cần có biện pháp phân định rạch ròi biểu hiện giữa ép hoặc không ép học thêm, trên cơ sở tôn trọng quyền được học tập của học sinh và phụ huynh.

Dẫn thông tư 29/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, ông Trần Quang Phương bày tỏ không đồng tình khi bộ cấm giáo viên được dạy thêm với học sinh chính khóa của mình.

Ông nói, một học sinh nghe bài giảng trên lớp có thể tiếp thu được 70% kiến thức nếu có khả năng tiếp thu tốt. Nhưng có học sinh chỉ hiểu được 50%, thậm chí 30-40%, và không phải ai nghe giảng xong cũng thuộc bài, hiểu bài.

Ông nói Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cấm giáo viên dạy thêm học sinh chính khóa để cho chặt chẽ, nhưng lại không ổn. Bởi với nhiều học sinh, các em chỉ muốn nghe cô giáo của mình giảng bài, chứ không muốn học cô khác.

"Cô giáo trực tiếp dạy mới là người thường xuyên tiếp xúc, hiểu biết trình độ, khả năng học sinh đến đâu. Không nên quy định quá cứng, chỉ cần không ép buộc là được", ông nói.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho hay dạy thêm, học thêm chỉ khu biệt trong đối tượng được nêu rõ định nghĩa tại thông tư 29.

Dạy thêm, học thêm là hoạt động dạy học phụ thêm ngoài thời lượng quy định trong kế hoạch giáo dục đối với các môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trong phần quy định những điều nhà giáo không được làm tại dự luật quy định không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức.

Quy định này, ông Sơn nói trước hết thể hiện quan điểm về đạo đức nhà giáo hơn là quy định mang tính chất chuyên môn.

Về tại sao quy định giáo viên không được ép học sinh dạy chính ở trên lớp tham gia học thêm, bộ trưởng nói trong trách nhiệm thực thi công vụ, nhà giáo phải hoàn thành việc trang bị kiến thức cho học sinh của mình ngay trong giờ chính khóa.

Nếu trong giờ chính khóa, giáo viên không hoàn thành việc sẽ không hoàn thành trách nhiệm công vụ.

Còn nếu để người đó mang về nhà dạy tiếp nội dung thuộc trách nhiệm công vụ phải làm dẫn đến biến tướng, khiến giáo viên không hoàn thành trách nhiệm công vụ của mình.

Ông nói thêm, đối với học sinh học giỏi, học yếu, chuẩn bị thi tốt nghiệp, giáo viên được phép dạy cho học sinh của mình ngay trong nhà trường và đã quy định rõ.

"Quy định này với mong muốn thực hiện nghiêm trách nhiệm công vụ, giúp giáo viên hoàn thành trách nhiệm của mình", ông Sơn nêu rõ.

Siết dạy thêm để học sinh tự học: Cần có hướng dẫn, không bỏ mặc các em 'tự bơi'

Khi ban hành thông tư 29 siết lại việc dạy thêm, học thêm, Bộ Giáo dục và Đào tạo nhấn mạnh một trong những mục tiêu là để đẩy mạnh năng lực tự học của học sinh.