19/12/2024 07:59 GMT+7

Động lực mới từ metro số 1

TRẦN VĂN TƯỜNG

Sự kiện tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) được đưa vào khai thác chính thức ngày 22-12-2024 mở ra động lực mới, không gian phát triển mới, giúp tăng hiệu quả sử dụng đất, nhà ở, tạo vốn tái đầu tư hạ tầng phía đông TP.HCM.

TP.HCM có khoảng 10 triệu người với hơn 9,4 triệu phương tiện, trong đó có khoảng 1 triệu ô tô và 8,4 triệu xe máy.

Một đoàn tàu có 3 toa chở khoảng 930 hành khách, trung bình mỗi ngày chạy 300 chuyến, metro số 1 được kỳ vọng giúp tăng năng lực giao thông công cộng để thay đổi thói quen đi lại, hạn chế xe cá nhân.

Không gian mới cho cộng đồng

Cửa ngõ phía đông, xa lộ Hà Nội nhiều năm qua luôn quá tải, xe máy lưu thông chung với các loại xe tải và xe container càng nguy hiểm, xe buýt trong khung giờ cao điểm hầu như đều chật ních người.

Metro số 1 sẽ trở thành "trục xương sống" giao thông công cộng cho 17 tuyến xe buýt kết nối vào các nhà ga.

Nếu được mở rộng tần suất hoạt động với đường riêng hay phân làn ưu tiên và kết nối thêm các khu vực có mật độ dân cư đông đúc như đường Phạm Văn Đồng, nút giao Linh Xuân, Dĩ An (Bình Dương), Biên Hòa (Đồng Nai) sẽ càng thuận lợi trong lưu thông, thu hút hành khách.

Metro số 1 vận hành là cơ hội tối ưu hóa với giải pháp tổ chức giao thông được được đề cập với tính toán phù hợp, giảm xe cá nhân.

Sớm khai thác tiềm năng kinh tế

Trục không gian phục vụ cộng đồng với cảnh quan xanh này nên theo hướng mở, miễn phí và dễ tiếp cận không chỉ giúp thu hút hành khách mà còn đóng vai trò kết nối các tiện ích, cải thiện môi trường, phát triển kinh tế.

Môi trường xanh - sạch - đẹp tạo thêm sự hấp dẫn, nâng cao giá trị và định hình văn hóa giao thông, thói quen đi lại hằng ngày cho số đông người dân.

Metro số 1 nếu được khai thác đúng mức lợi thế, tiềm năng sẽ mang đến giá trị rất lớn.

Đoàn xe buýt điện ‘cập bến’ TP.HCM, sẵn sàng chạy cùng metro số 1 ĐỌC NGAY

Có thể cho phép tư nhân tham gia hợp tác thông qua nhượng quyền kinh doanh để tối ưu hóa nguồn thu từ việc quảng cáo, quảng bá thương hiệu, sản phẩm tại các nhà ga, bên trong toa tàu và bên ngoài đoàn tàu.

Nên sớm tận dụng hạ tầng cố định cho thuê treo bảng quảng cáo trên các cầu bộ hành, nhà ga tại vị trí phù hợp cho thuê mặt bằng lắp đặt trụ ATM và nơi kinh doanh cửa hàng tiện lợi, ẩm thực, cà phê, mua sắm.

Cơ quan chức năng xây dựng các tiêu chí, tổ chức đấu thầu việc quản lý kinh doanh tài sản cố định tại nhà ga.

Việc này nếu được làm sớm và hiệu quả sẽ bù đắp cho chi phí hoạt động của tuyến đường sắt này, giúp giảm gánh nặng ngân sách và giảm giá vé nếu có thể. Chính quyền dần thoái vốn, rút ra khỏi quy trình trực tiếp vận hành khai thác để tập trung đầu tư cho những công trình khác.

Việc triển khai 11 vị trí TOD (bố trí nhiều nhà ở gắn với các dịch vụ và tiện ích ở gần điểm giao thông công cộng) đã được công bố để hình thành các khu đô thị vệ tinh, gia tăng mật độ dân cư. Hạ tầng cứng và mềm sẽ mang lại giá trị vật chất lẫn tinh thần, nâng cao chất lượng sống, không gian đô thị sôi động.

Metro số 1 vừa góp phần giải quyết kẹt xe vừa là "bánh răng" tái thiết đô thị, sinh lời và phát triển bền vững.

Tạo đà cho các tuyến metro sắp tới

Metro số 1 cũng sẽ giúp rút ra những bài học kinh nghiệm trong quá trình đầu tư, xây dựng để làm tốt hơn các dự án metro với đường sắt đô thị sắp tới.

Có hành lang pháp lý riêng rút ngắn quy trình, giảm thiểu các khâu hành chính, phân quyền, giao việc. Giải phóng mặt bằng kịp thời, khai thác đồng bộ các quỹ đất dọc tuyến, triển khai ngay từ đầu đối với mô hình TOD.

Từ sự kiện vận hành tuyến metro số 1, cần chuẩn bị nhân lực chất lượng cao, kỹ sư từ xây dựng đến khai thác, nội địa hóa các công việc cho doanh nghiệp trong nước hoàn toàn có thể thực hiện trước như xây dựng công trình đường ray, nhà ga, nhà điều hành.

Mong sớm có sự kế thừa và phát triển công nghệ, ban đầu có thể làm quy mô nhỏ rồi tăng tỉ lệ nội địa hóa, ban hành các quy chuẩn, dần tự chủ triển khai như kinh nghiệm các đô thị lớn trên thế giới đã làm.