Sách Made in Sài Gòn - Ảnh: HỒ LAM
Các hình vẽ, nhãn hiệu, ô quảng cáo in trên báo chí... trong Made in Sài Gòn giúp độc giả ngày nay hình dung phần nào hoạt động sản xuất, kinh doanh, văn hóa, văn nghệ trên đất Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn trong thế kỷ qua.
Nỗi hoài nhớ về những món đồ quen thuộc
Là thế hệ sinh đầu thập niên 1960, nhà báo Phạm Công Luận chia sẻ dù giới bình dân thời đó nếu biết tằn tiện vẫn có thể mua được một chiếc xe gắn máy hai bánh, tủ lạnh hay tivi Nhật nhập cảng, nhưng đồ dùng trong nhà của đa số dân chúng là do trong nước sản xuất, ở các xưởng đặt tại Sài Gòn, Chợ Lớn hay Gia Định.
Chúng có giá vừa túi tiền, chất lượng không cao nhưng xài được, có nhiều thứ tốt và qua thời gian càng tốt hơn do dùng công nghệ mới đưa vào.
Trong gia đình nhà ông Luận và nhiều gia đình khác, từ bếp lên tới phòng khách đều vây quanh các đồ quen thuộc:
"Chúng tôi lớn lên tuy thích xài xà bông Camay của Anh nhưng cả nhà đã quen mùi thơm cục xà bông Việt Nam của ông Trương Văn Bền, quen giặt đồ bằng bột giặt Viso hay Net, xài bông gòn hiệu Bạch Tuyết, dùng sơn hiệu Bạch Tuyết sơn cửa, lưu giữ ảnh bằng album hiệu Con Nai…
Nhiều gia đình trưng tranh kiếng cảnh sơn thủy làm tại Chợ Lớn trên tủ thờ, dùng lư đồng đúc từ Gò Vấp, đốt pháo Xóm Mới, có bệnh thì mua thuốc nhà thuốc Ông Tiên ở Phú Nhuận hay ở tiệm Thoại Dư Đường trên đường Phùng Hưng.
Nhà nào khá giả thích ủng hộ đồ nội hóa thì mua xe hơi La Dalat của Công ty xe hơi Sài Gòn sản xuất đã nội địa hóa từ 25-40%, trưng tranh sơn mài hãng Mê Linh ở Đakao hay dùng đồ gỗ của tiệm Phan Văn Nhị".
Tuồng cải lương “Kim Vân Kiều” do Hãng đĩa Việt Hải sản xuất năm 1969. Soạn giả: Viễn Châu, Thể Hà Vân. Trình bày: Út Trà Ôn, Tấn Tài, Phượng Liên, Thanh Tuyền - Ảnh: Chụp từ sách
Và với nỗi hoài nhớ về những món đồ quen thuộc đã từng đi qua đời mình, ông Luận thực hiện cuốn sách song ngữ Việt - Anh Made in Sài Gòn.
Đọc sách, những thế hệ xưa cũ được sống lại trong nỗi hoài niệm khi ngắm nhìn những nhãn hiệu, tranh vẽ, ô quảng cáo... in trên các sản phẩm như: xe hơi, món nữ trang, đồ gia dụng như: bình ắc quy, bóng đèn, đèn pin, bình thủy...;
Rồi các loại thực phẩm thiết yếu như: bột ngọt, mì gói, nước tương; các sản phẩm may mặc, học cụ, đồ chơi trẻ em; các loại thuốc bắc, thuốc Tây chữa bệnh... cho đến các sản phẩm văn hóa như: tranh sơn mài, đồ mỹ nghệ, sách báo, tập nhạc, đĩa cải lương và phù điêu của các hội quán, lăng miếu trong khu vực Gia Định, Chợ Lớn.
Và còn có các hình ảnh biểu tượng của hoạt động tài chính như: ngân hàng, xổ số hay logo gắn trên vali các khách sạn nổi tiếng từ thời Pháp thuộc.
Tuồng cải lương Sân khấu về khuya của soạn giả Nguyễn Thành Châu (Năm Châu) gồm 4 tập do Hãng đĩa Continental phát hành - Ảnh: Chụp từ sách
Kem đánh răng Email Brillant của hãng kem đánh răng Leyna sản xuất đầu thập niên 1970 - Ảnh: Chụp từ sách
Hãng sữa Foremost là công ty đa quốc gia từng sản xuất nhãn hiệu sữa đặc Ông Thọ nổi tiếng ở Việt Nam. Đầu thập niên 1970, hãng sữa Foremost lập nhà máy sản xuất tại Việt Nam, dùng nhãn hiệu là hình một viên kim cương. Hãng sữa đã mời nghệ sĩ Kim Cương làm nhân vật quảng cáo của hãng - Ảnh: Chụp từ sách
Bích chương phim Phụng Nghi Đình, bộ phim sân khấu hóa điện ảnh do hãng phim Mỹ Phương sản xuất năm 1958. Nữ nghệ sĩ Kim Hoàng vào vai Điêu Thuyền.
Nhà báo Phạm Công Luận là tác giả của những tựa sách gây tiếng vang và được tái bản nhiều lần như: Nếu biết trăm năm là hữu hạn, Những lối về ấu thơ, Chú bé Thất Sơn.
Không chỉ nổi bật trong thể loại tản văn, ông còn là một cây bút sở hữu lượng tác phẩm dồi dào, mang đến cho độc giả nhiều tập sách chuyên khảo, hồi ký về Sài Gòn giàu giá trị như: Sài Gòn - Chuyện đời của phố (5 tập), Phong vị báo xuân xưa, Sài Gòn - Ngoảnh lại trăm năm, Có một thời ở Chợ Lớn…
Đăng ký tại đây
Bình luận hay