Chiến tranh Nga - Ukraine: Một hệ thức chiến tranh mới

TTCT - Cuộc chiến tranh Nga - Ukraine đang bước vào cao trào mới sau lớp vỏ "đàm phán" ở Istanbul với cuộc tấn công diện rộng bằng máy bay không người lái (drone) của Ukraine vào sâu trong lãnh thổ Nga.

Cuộc tấn công trải khắp 5 khu vực khác nhau từ đầu tới cuối nước Nga, diễn ra vào chiều chủ nhật 1-6.

Tờ báo độc lập The Moscow Times 1-6 loan tin về cuộc tấn công từ góc độ đối phương của Nga:

"Các cơ quan an ninh Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công lớn bằng drone vào các căn cứ không quân của Nga hôm chủ nhật, trong một chiến dịch mà Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết là có phạm vi hoạt động xa nhất từ trước đến nay".

Thông tin từ phía Nga

Chiều 1-6, Thông tấn xã TASS của Nga loan tin Ukraine phóng drone từ xe tải để tấn công máy bay quân sự ở 5 khu vực của Nga: Irkutsk, Siberia, Murmansk, Ivanovo và Ryazan. Cư dân Olenegorsk ở khu vực Murmansk cho biết thành phố bị tấn công bởi drone phóng từ xe tải đậu gần một trạm xăng địa phương.

Họ cũng cho biết đã nghe thấy tiếng nổ và nhìn thấy hỏa hoạn. "Chiếc xe tải đã đậu ở lối vào Olenegorsk. Tài xế lái xe chạy vòng vòng, và drone bay ra khỏi xe về phía Vysoky. Cảnh sát giao thông đã bắt giữ anh ta", một cư dân địa phương kể lại cho TASS.

Qua thứ hai 2-6, TASS cho biết thêm chi tiết về các cuộc tấn công được thực hiện bằng drone FPV này. Xe tải này được cho là chở khoảng 50 drone.

Theo Alexey Rogozin, người đứng đầu Trung tâm Phát triển công nghệ giao thông vận tải Nga, các drone này có hình dạng máy bay bốn cánh quạt thiết kế không thông thường, vận hành qua phần mềm mã nguồn mở phổ biến Mission Planner ở chế độ AltHold, tức độ cao được duy trì bằng áp kế và máy đo gia tốc, không phụ thuộc vào GPS để định vị.

"Điều này gián tiếp ám chỉ hệ thống tác chiến điện tử (EW) gây nhiễu tín hiệu GPS tại các sân bay đã không ngăn chặn được các drone này - TASS viết - Các hệ thống phòng thủ truyền thống đang trở nên lỗi thời".

Cũng theo TASS, không chỉ có một tài xế xe tải đã "vô tình" chở drone, mà nhiều tài xế khai rằng xe của họ được lái thuê bởi một người đàn ông 37 tuổi tên là Artyom. Từ đó, cơ quan an ninh Nga đã điều tra Artyom Alexander Z, một công dân Ukraine, và bắt giữ người này.

Một tài xế xe tải 55 tuổi là cư dân ở Chelyabinsk đã chạy chiếc xe chở drone tấn công sân bay quân sự ở Murmansk, nói ông nhận đơn hàng của một doanh nhân địa phương giao cabin lắp ghép chở từ Chelyabinsk đến Murmansk.

Sau khi thống nhất về giá thuê, "hàng hóa" được chất lên xe và trên đường đi, ông được liên lạc nhiều lần qua điện thoại để hướng dẫn về nơi dừng chân. Hướng dẫn cuối cùng là đỗ xe gần một trạm xăng không xa sân bay.

Tất cả các xe tải đều được chất hàng từ Chelyabinsk, theo TASS. Trong vụ tấn công, liên lạc (có thể) được thực hiện qua thẻ SIM, cho phép truyền video chất lượng cao - một nguy cơ khác từ điện thoại di động.

Một chi tiết khác nữa là hầu như bất cứ ai quan tâm cũng đều có thể biết rằng trong hai tuần qua, Lực lượng Không quân vũ trụ Nga (VKS) đã di dời đáng kể các vũ khí hàng không chiến lược: máy bay ném bom tầm xa Tu-22M3 và máy bay "mẹ" chở tên lửa chiến lược Tu-95MS có thể đã được chuyển đến căn cứ không quân Olenya ở vùng Murmansk, TASS cho biết.

Drone Ukraine cũng đã lần đầu tiên tấn công đến tận Siberia. Thống đốc vùng Irkutsk, Igor Kobzev, xác nhận với TASS: "Chúng tôi biết đây là một cuộc tấn công bằng drone vào một cơ sở quân sự tại khu định cư Sredny. Đây là lần đầu tiên điều này xảy ra ở Siberia. Một drone cũng đã tấn công một tòa nhà cũ ở Novomaltinsk. Số lượng drone chính xác vẫn chưa được biết".

Ông Kobzev kêu gọi người dân Nga "đừng lan tin thất thiệt", dù trên mạng xã hội đã nhanh chóng lan truyền những video về vụ căn cứ không quân Belaya bị tấn công. Đây là căn cứ của các oanh tạc cơ Tu-22M3 vốn được sử dụng để tấn công Ukraine bằng tên lửa.

Việc các máy bay ném bom chiến lược Tu-95 và Tu-22 có khả năng mang vũ khí hạt nhân bị hủy diệt, theo Hội đồng Đại Tây Dương, có thể làm suy yếu sức tấn công hạt nhân của Matxcơva, với bộ ba răn đe là tên lửa trên bộ, tàu ngầm và máy bay ném bom chiến lược. Cho nên, cuộc tấn công này của Ukraine chính là một đóng góp cho an ninh của Hoa Kỳ!

Thông tin từ phía Ukraine

Từ phía Ukraine, đầu giờ chiều 1-6, Thông tấn xã Ukrinform loan tin: "Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đang tiến hành hoạt động đặc biệt quy mô lớn để tiêu diệt máy bay ném bom của đối phương ở hậu phương Nga.

Drone của SBU đang giao tranh với các máy bay chiến đấu ném bom các thành phố của Ukraine mỗi đêm. Hiện tại, hơn 40 máy bay được biết là đã bị bắn trúng, bao gồm các loại A-50, Tu-95 và Tu-22 M3".

Đính kèm mẩu tin là 2 hình và video với chú thích: "Máy bay ném bom chiến lược của Nga đang bốc cháy ở hậu phương Nga do một hoạt động đặc biệt của SBU - theo nguồn tin của Ukrinform trong cơ quan này".

Trong thời buổi 4.0, người đọc luôn đòi chứng cớ hình ảnh thật. Đích thân ông Zelensky đã dài dòng tweet trên X loan báo chiến thắng lớn:

"Người đứng đầu SBU Vasyl Maliuk đã trình bày báo cáo về hoạt động ngày hôm nay. Một kết quả tuyệt vời. Một kết quả hoàn toàn chỉ do Ukraine. Một năm, sáu tháng và chín ngày kể từ khi bắt đầu lập kế hoạch cho đến khi thực hiện hiệu quả. Hoạt động tầm xa nhất của chúng tôi. Những người của chúng tôi tham gia chuẩn bị hoạt động đã kịp thời rút khỏi lãnh thổ Nga".

Ông Zelensky biểu dương tướng Maliuk, đồng thời chỉ thị cho SBU thông báo cho công chúng về các chi tiết và kết quả của hoạt động có thể được tiết lộ. Một tiếng sau đó, ông viết tiếp trên tài khoản X:

"Trên lãnh thổ địch, chỉ nhắm các mục tiêu quân sự, đặc biệt thiết bị sử dụng để không kích Ukraine... Tổng cộng, 117 drone đã được sử dụng với số lượng người điều khiển tương ứng. 34% máy bay chiến lược chuyên phóng tên lửa hành trình đồn trú tại các căn cứ không quân đã bị tấn công".

Và chi tiết mà theo ông là "điều thú vị nhất, và giờ đây điều này có thể được công khai, là "trụ sở cơ quan" của chúng tôi hoạt động trên lãnh thổ Nga nằm ngay cạnh trụ sở FSB (Tổng cục An ninh Nga)".

Ukraine chủ yếu đã sử dụng drone FPV Gogol-M trong chiến dịch này, theo nhiều nguồn. FPV là viết tắt của First Person View, tức góc nhìn thứ nhất, chỉ việc điều khiển drone qua chính "con mắt" của drone, qua video thời gian thực từ camera gắn kèm.

FPV Gogol-M là drone có thể tái sử dụng, có khả năng mang theo một cặp drone tấn công, phạm vi hoạt động ước tính lên tới 300km. Trong các phi vụ dài khoảng 100km một chiều, drone "mẹ" sẽ trở lại căn cứ để được tái sử dụng và chi phí cho phi vụ chỉ là 10.000 USD, so với 3-5 triệu USD cho một cuộc tấn công bằng tên lửa. Ukraine hiện có khả năng sản xuất mỗi tháng tới 50 chiếc Gogol-M và khoảng 400 chiếc FPV các loại.■

Về SBU, cơ quan này có lực lượng tới hơn 30.000 người (lớn hơn 7 lần so với cơ quan an ninh Anh, MI5, và hơn 4 lần so với cơ quan tình báo quốc gia Mossad của Israel).

Bên cạnh thực hiện các vai trò thu thập thông tin tình báo và phản gián truyền thống, hàng nghìn điệp viên SBU còn tham gia chống tội phạm kinh tế và tham nhũng. Theo Ihor Smeshko, người từng giữ chức giám đốc SBU 2003-2005, điều đó đã biến cơ quan này thành "tổ chức quyền lực nhất cả nước".

Theo TASS 3-6, Điện Kremlin cho biết Ủy ban Điều tra liên bang Nga và Bộ Quốc phòng Nga đang điều tra vụ tấn công, và trong khi cuộc điều tra chưa có kết quả, vào buổi sáng và chiều thứ ba 3-6, Ukraine lại nhắm vào cây cầu Crimea tối quan trọng với Nga trên eo biển Kerch.

SBU loan báo kèm theo video: "Hôm nay, lúc 4h44 sáng, không có thương vong dân sự nào, thiết bị nổ đầu tiên đã được kích nổ. Các trụ đỡ dưới nước đã bị hư hại nghiêm trọng ở mực nước biển - do lượng thuốc nổ tương đương 1.100kg TNT. Do đó, cây cầu thực sự đang trong tình trạng khẩn cấp" (The Washington Post 3-6).

Cũng theo SBU, các khối thuốc nổ đã được cài đặt vào trụ cầu dưới mặt nước từ nhiều tháng trước. Điều này càng cho thấy lực lượng hành động của SBU không chỉ là những đặc vụ trong bóng tối, thực hiện những nhiệm vụ tình báo đơn lẻ, mà còn có khả năng chiến đấu phá hoại tinh nhuệ.

Theo tờ Moscow Times cùng ngày, cuộc tấn công cầu Kerch đã khiến ít nhất 7 người thiệt mạng và hơn 100 người bị thương. Người phát ngôn của Ủy ban Điều tra Nga Svetlana Petrenko tố cáo:

"Rõ ràng là bọn khủng bố, hành động theo lệnh của chế độ Kiev, đã cố tình lên kế hoạch mọi thứ với độ chính xác tối đa để đảm bảo rằng hàng trăm thường dân sẽ bị ảnh hưởng trong các cuộc tấn công của chúng".

Đây đã là cuộc tấn công thứ ba của Ukraine nhắm vào cây cầu đường bộ và đường sắt dài 19km này. Sau nhiều giờ đóng cửa, cây cầu nối Crimea với Nga được mở lại trong ngày 3-6, cũng theo tờ Post.

Tất nhiên, Nga đã phản kích rất mạnh. Thông cáo của Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine lúc 22h ngày 3-6 cho biết kể từ đầu buổi sáng, đã có 134 cuộc giao tranh; Nga đã mở ba cuộc tấn công bằng tên lửa và 59 cuộc không kích, thả 74 quả bom dẫn đường, tiến hành 1.334 cuộc tấn công bằng máy bay không người lái kamikaze và thực hiện 4.421 cuộc pháo kích vào các vị trí và khu vực đông dân của Ukraine (Ukrinform 4-6).

 Trở lại Bạn đang đọc trong chuyên đề "Chiến sự Nga - Ukraine

Tiếp theo 