Chỉ trong hai năm 2023 và 2024, Sở Y tế TP.HCM đã ghi nhận cơ quan BHXH chưa chi trả chi phí vượt dự toán khám chữa bệnh BHYT. Trong ảnh: người dân chờ khám bệnh - Ảnh: THU HIẾN
Vượt dự toán chi với thời gian quá dài đang gây khó khăn cho các đơn vị trong việc đảm bảo nguồn kinh phí hoạt động, nợ tiền thuốc kéo dài.
Các bệnh viện bị "treo" hàng nghìn tỉ đồng bảo hiểm y tế (BHYT), do đâu?
Gồng gánh để bệnh viện không thiếu thuốc
Trước thực trạng "treo" gần 2.500 tỉ đồng tiền BHYT, Sở Y tế TP.HCM đã có văn bản đề nghị UBND TP.HCM xem xét kiến nghị Bộ Y tế, BHXH Việt Nam hướng dẫn BHXH TP.HCM sớm thanh toán số vượt dự toán chi khám chữa bệnh BHYT năm 2023 và 2024 cho các cơ sở khám chữa bệnh.
Sở này ghi nhận cơ quan BHXH hiện chưa chi trả chi phí vượt dự toán chi khám chữa bệnh BHYT trong hai năm cho các bệnh viện với số tiền gần 2.500 tỉ đồng (bao gồm năm 2023 hơn 557 tỉ đồng và năm 2024 gần 1.930 tỉ đồng).
"Vượt dự toán chi với thời gian quá dài đang gây khó khăn cho các đơn vị trong việc đảm bảo nguồn kinh phí hoạt động và cân đối thu chi tài chính. Đáng lo ngại hơn, một số đơn vị hiện nay đang trong tình trạng nợ tiền thuốc và chưa có khả năng chi trả cho các công ty", Sở Y tế nêu rõ.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, giám đốc một bệnh viện hạng 1 tại TP.HCM cho hay hiện bệnh viện này chưa được BHXH TP thanh toán chi phí vượt dự toán chi khám chữa bệnh BHYT hàng chục tỉ đồng.
Việc chậm thanh toán này dẫn đến khó khăn trong hoạt động của bệnh viện, nhất là trong bối cảnh bệnh viện tự chủ tài chính nhưng giá thu dịch vụ khám chữa bệnh chưa được tính đúng, tính đủ.
"Khi chậm thanh toán, bệnh viện sẽ không có tiền để trả cho các công ty dược, chúng tôi phải "gồng gánh" hết sức để có đủ chi phí chi trả tiền lương cho nhân viên y tế, còn tiền thuốc buộc phải "khất nợ" để trả từ từ, phải ráng để bệnh nhân không thể thiếu thuốc.
Không chỉ riêng thuốc, các vật tư y tế tiêu hao sử dụng cho bệnh nhân bệnh viện phải tính toán kỹ càng, rất khó khăn cho bệnh viện. Bệnh viện nào càng lớn, lượng bệnh nhân khám càng đông, chậm trễ thanh toán BHYT sẽ càng khó khăn", vị này cho hay.
Giám đốc một bệnh viện hạng 2 cho biết thêm việc chậm chi trả chi phí vượt dự toán chi khám chữa bệnh BHYT có nhiều nguyên nhân khác nhau như: số lượng bệnh nhân khám chữa bệnh tăng, bệnh viện triển khai nhiều kỹ thuật mới...
Khi các bệnh viện tự chủ ngày càng thâm hụt sẽ không có nguồn để tái đầu tư cơ sở vật chất, máy móc thiết bị ngày càng lạc hậu, không nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, không có nguồn đào tạo nhân lực và thu hút nguồn lực chất lượng cao.
Do đó kiến nghị cơ quan chức năng cần thanh toán sớm để bệnh viện ổn định phát triển.
Đã kiến nghị nhiều lần nhưng vẫn "chờ"
Là một trong những bệnh viện tại TP.HCM chưa được chi trả số chi phí vượt dự toán chi khám chữa bệnh BHYT, ông Phạm Thanh Việt - phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy - cho biết trong hai năm 2023 và 2024, Bệnh viện Chợ Rẫy chưa được chi trả với số tiền lên đến hàng trăm tỉ đồng.
Việc Bệnh viện Chợ Rẫy chưa được chi trả một số tiền rất lớn như vậy sẽ gây khó khăn cho các hoạt động của bệnh viện.
Theo ông Thanh Việt, số tiền này bệnh viện sẽ dùng để chi trả tiền lương cho cán bộ công nhân viên của bệnh viện và chi trả để mua thuốc, vật tư y tế.
Tích cực đề nghị quyết toán BHYT cho bệnh viện
Trao đổi với Tuổi Trẻ, lãnh đạo Vụ BHYT, Bộ Y tế cho hay thời gian qua Bộ Y tế đã và đang tích cực đề nghị Bộ Chính trị, BHXH Việt Nam giải quyết, hướng dẫn quyết toán BHYT cho các bệnh viện.
Khi bệnh viện chưa được chi trả một số tiền lớn như vậy, bệnh viện cũng phải nợ lại tiền các công ty cung ứng thuốc, vật tư tiêu hao cho bệnh viện. Do đó sẽ có nhiều nguy cơ các công ty này không cung ứng tiếp cho bệnh viện nữa.
"Khi đó các công ty sẽ không nói thẳng vì bệnh viện nợ tiền nên không cung ứng nữa nhưng sẽ lấy lý do này, lý do kia để không cung ứng cho bệnh viện và như vậy sẽ ảnh hưởng đến chất lượng điều trị cho bệnh nhân", ông Thanh Việt nêu rõ những khó khăn của bệnh viện.
Trả lời vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thu Hằng - phó giám đốc BHXH TP.HCM - cho biết năm 2023 chi phí khám chữa bệnh BHYT tại TP.HCM vượt dự toán hơn 743 tỉ đồng. Số tiền này đã được BHXH TP.HCM phối hợp với Sở Y tế TP.HCM thẩm định, đề xuất BHXH Việt Nam thanh toán.
Đến nay, số tiền vượt dự toán này đã được BHXH Việt Nam thanh toán 186 tỉ đồng theo thẩm quyền, số còn lại 557 tỉ đồng đã được Bộ Tài chính trình lên Thủ tướng giao Bộ Y tế đề xuất cách thức xử lý.
Còn năm 2024, chi phí khám chữa bệnh BHYT toàn TP tiếp tục vượt dự toán hơn 1.900 tỉ đồng. Hiện nay BHXH TP.HCM đang chờ các cấp thẩm quyền hướng dẫn để giải quyết vấn đề này.
Giải quyết vướng mắc, thanh toán không quá 12 tháng
Về hướng dẫn chi trả chi phí vượt dự toán chi khám chữa bệnh BHYT, Chính phủ đã có các nghị định quy định, nay là nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHYT.
Trường hợp số chi khám chữa bệnh BHYT thực tế trong năm của cơ sở khám chữa bệnh đã được cơ quan BHXH giám định vượt số dự kiến chi (bao gồm số thông báo đầu năm và số điều chỉnh trong năm), cơ sở khám chữa bệnh rà soát, có văn bản thuyết minh các nguyên nhân tác động đến việc số chi vượt so với số dự kiến chi gửi BHXH và sở y tế tỉnh, TP trực thuộc trung ương.
Trường hợp dự toán được BHXH Việt Nam giao không đủ để bổ sung kinh phí cho các cơ sở khám chữa bệnh, BHXH tỉnh, TP trực thuộc trung ương gửi BHXH Việt Nam để bổ sung kinh phí BHYT trong phạm vi dự toán chi BHYT được Thủ tướng Chính phủ giao.
Trường hợp các chi phí khám chữa bệnh đã đề nghị thanh toán theo quy định có vướng mắc thì thời gian giải quyết vướng mắc, thanh toán không quá 12 tháng kể từ ngày cơ sở khám chữa bệnh đề nghị thanh toán.
Tại sao vượt dự toán?
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, từ đầu năm đến nay Sở Y tế TP.HCM và BHXH TP đã nhiều lần gửi văn bản kiến nghị thanh toán chi phí vượt dự toán khám chữa bệnh BHYT cho các bệnh viện đến Bộ Y tế và BHXH Việt Nam. Nhưng cho đến nay các bệnh viện vẫn chưa được chi trả.
Đến đầu tháng 8-2025, Sở Y tế TP tiếp tục có văn bản gửi UBND TP kiến nghị Bộ Y tế, BHXH Việt Nam hướng dẫn BHXH TP.HCM sớm thanh toán cho các cơ sở y tế.
Trước đó, tháng 5-2024 theo thống kê của BHXH Việt Nam, quý 1-2024 chi khám chữa bệnh BHYT tăng bất thường so với cùng kỳ năm 2023, nhiều tỉnh tăng trên 20%, với tổng chi tăng gần 4.000 tỉ đồng.
Ban thực hiện chính sách BHYT đánh giá chi phí BHYT cho thuốc tăng trong ba tháng đầu năm 2024 nguyên nhân do năm 2023 các thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia đã được Bộ Y tế phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu; Bộ Y tế đã phê duyệt kết quả đàm phán giá đối với 64 thuốc thuộc danh mục đàm phán giá.
Ngoài ra, một số tỉnh chậm thầu năm 2023 đã được phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dẫn đến tăng chi. Cũng theo báo cáo của Ban thực hiện chính sách BHYT, qua rà soát kết quả lựa chọn nhà thầu cho thấy giá thuốc trúng thầu mỗi nơi một giá.
Đặc biệt vẫn còn tình trạng chênh lệch khá lớn giá trúng thầu cùng loại vật tư y tế giữa các bệnh viện và các địa phương.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay