Bản quyền sách: người ngay chịu thiệt

Phóng to

Bìa sách gốc đã được Đông A mua tác quyền

Bản dịch đang lưu hành có tên gọi 1.000 trò chơi tư duy phát triển trí tuệ và tên tác giả lạ hoắc: Nhất Ly. Ðơn vị "nẫng tay trên" đối với Ðông A, đã đứng tên thực hiện bộ sách 1.000 trò chơi tư duy phát triển trí tuệ (hai tập) là Công ty sách Ðinh Tỵ, liên kết xuất bản với NXB Văn Hóa Thông Tin. Sách in màu, khung lưu chiểu ghi số lượng in lên đến 4.000 bản.

"Lách" tác quyền từ ngôn ngữ thứ 3

Ðông A đã tốn một khoản tiền lớn để mua tác quyền bộ sách The Big Book of Brain Games - 1.000 Play Thinks of Art, Mathematics & Science từ Workman Publishing Co., Inc. Lộ trình thương thảo tác quyền tốn nhiều thời gian và công sức, bắt đầu từ Hội chợ sách Frankfurt vào năm 2010, đến tháng 3-2011 mới ký hợp đồng. Như vậy, Ðông A chính là đơn vị sở hữu hợp pháp quyền chuyển ngữ bản sách này sang tiếng Việt và xuất bản, phát hành bản tiếng Việt.

Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại trưa 2-8, đại diện Công ty Ðinh Tỵ cho biết bản thảo hai tập 1.000 trò chơi tư duy phát triển trí tuệ là của một người tên Huệ - nguyên là cán bộ của NXB Văn Hóa Thông Tin - biên soạn. Chính người này đã ký hợp đồng cho phép Ðinh Tỵ in quyển sách trên trong ba năm (tính từ năm 2010). Phía Ðinh Tỵ cũng cho biết toàn bộ nội dung sách đã được NXB Văn Hóa Thông Tin đồng ý cấp phép, người làm chủ bản thảo (thời điểm ấy, nay đã về hưu) lại là cán bộ của NXB, nên Ðinh Tỵ chỉ đầu tư in, phát hành mà không quan tâm đến bản quyền.

Tuy nhiên, ông Trần Ðại Thắng - giám đốc Công ty Ðông A - cho biết bản sách trên được dịch từ một bản tiếng Trung Quốc, và rằng việc chuyển ngữ và phát hành bản sách với tên tác giả Nhất Ly như trên là hành vi chiếm đoạt bản quyền.

Phóng to

Hai tập sách dịch do Đinh Tỵ ấn hành - Ảnh: L.Điền

Vô vàn lỗi dịch thuật

Cũng theo Ðông A - đơn vị đang nắm quyền chuyển ngữ, bản dịch hai tập sách 1.000 trò chơi tư duy phát triển trí tuệ do Ðinh Tỵ và NXB Văn Hóa Thông Tin ấn hành đã được dịch rất ẩu với vô vàn lỗi. Thống kê sơ bộ của Ðông A cho thấy: "đa giác nội tiếp" được dịch thành "hình đa giác khảm bọc", "hình học phi Euclid" được dịch thành "hình học Âu-Phi", "hình elip" được dịch thành "hình bầu dục", "đồ thị hai hướng" được dịch thành "tranh nhị bộ", "các tiết diện hình nón" được dịch thành "đường cong hình nón", "tổ hợp và hoán vị" được dịch thành "tổ hợp sắp xếp", "đồ thị" thì được dịch thành "luận đồ", "hình chữ nhật (có tỉ lệ) vàng" được dịch thành "hình chữ nhật bằng vàng", "ma phương" được dịch thành "hình vuông ảo", "giao điểm" được dịch thành "giao thoa", "chia cắt" thì được dịch là "giải tích"...

Quyển sách này được hiểu là công cụ bổ sung kiến thức bằng các trò chơi trí tuệ cho độc giả trẻ, nên những sai sót sẽ càng trở nên nghiêm trọng nếu người đọc không có khả năng nhận ra và cứ tin chắc rằng những kiến thức này là đúng.

"Thật không thể tưởng tượng được, cái cách chiếm đoạt bản quyền và làm ẩu như vậy còn nguy hại hơn cả in lậu, vì in lậu vi phạm với người in thật, nhưng sách lậu cũng là nội dung thật, còn cách chiếm đoạt bản quyền và làm ẩu như thế này thì nội dung mới thật là nguy hại", ông Trần Ðại Thắng nói.

Phía Ðông A cho biết sẽ khởi kiện Công ty Ðinh Tỵ đòi bồi thường toàn bộ các thiệt hại gây ra. Còn hiện tại, bản sách của đơn vị làm sách với chủ trương giao dịch tác quyền đàng hoàng chưa biết khi nào sẽ ra mắt độc giả do lẽ thị trường đang "dội chợ" với 4.000 bản sách vi phạm.

LAM ĐIỀN