18/10/2024 11:42 GMT+7
Trở lại chủ đề

Ai nói & Tại sao lại nói như thế của Văn Giá

Khi đọc tựa đề tập truyện ngắn Ai nói & Tại sao lại nói như thế của tác giả Văn Giá, sẽ có người 'soi' ngay. Tựa không giống truyện ngắn lắm.

Ai nói & Tại sao lại nói như thế của Văn Giá - Ảnh 1.

Nhà văn Văn Giá - Ảnh: FBNV

Nhưng người hiểu Văn Giá sẽ vỗ đùi đành đạch: Tựa ấy mới thực Văn Giá. Một con người chan hòa, thật thà, sôi nổi, nhiệt tình và dễ thương.

Đọc tựa hình dung ra ngay cách ông nói, thái độ của ông trước cuộc đời cũng như cách ông truy vấn về một vấn đề gì đó.

Đọc Ai nói & Tại sao lại nói như thế, bốn cái có của Văn Giá với truyện ngắn, đó là "có duyên với truyện ngắn", "có nghề truyện ngắn", "có giọng truyện ngắn" và "có truyện ngắn".
Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên

Duyên truyện ngắn đến muộn

Văn Giá là nhà phê bình, nghiên cứu văn học, là nhà giáo - đường đi khá suôn sẻ nhưng đường viết văn dường như không êm lắm.

Bằng chứng là ông thử sức với truyện ngắn, gọi nó là "mối tình đầu" từ những năm 1980 nhưng chưa thành.

Gần 30 năm sau ông mới trở lại hai truyện ngắn Về thôi, Trên máy bay đăng trên báo Văn Nghệ, sau đó là hai tập Một ngày nát vụn (2009), Một ngày lưng lửng (2015). Ai nói & Tại sao lại nói như thế là tập truyện ngắn thứ ba của ông ở tuổi 65.

Cảm giác "truyện ngắn" như thế nào để khiến một người "có nghề phê bình" như Văn Giá cũng phải "e dè", "kính sợ"? 

Thế mới biết viết văn không hề là một công việc/ một đòi hỏi dễ dàng. Đường Văn Giá đi có sự kết hợp cả lý thuyết với thực hành.

Tầm phào và đáo để kiểu Văn Giá

Tập truyện Ai nói & Tại sao lại nói như thế gồm 17 truyện nhỏ xinh, không quá dài và vừa đủ. Câu ngắn, nhịp giãn nở linh hoạt. 

Giọng văn nhàn tản, mộc mạc, hài hước, có phần chân chất, chuyện mà như không chuyện, thậm chí tầm phơ tầm phào nhưng cũng nhoi nhói, đáo để, cá tính ra phết.

Trong thế giới với đủ hạng người đó, thấy rõ một cặp mắt ưa quan sát và một đôi tai nghe ngóng đời sống xung quanh và trần thuật lại bằng một giọng văn đầy tỉnh thức, khám phá của nhà văn.

Ai nói & Tại sao lại nói như thế của Văn Giá - Ảnh 2.

Tập truyện Ai nói & Tại sao lại nói như thế do Nhà xuất bản Hội Nhà Văn ấn hành - Ảnh: ĐẬU DUNG

Truyện của ông có những cái kết thật bất ngờ, gây cảm xúc mạnh. 

Như đọc Diễn ngôn, ai mà ngờ hình ảnh cô bé 13 tuổi tóc bê bết nước đang nằm sóng soài trên tấm chiếu có thể tạo nên một cú twist đầy ám ảnh như thế.

Tập truyện cho thấy nỗ lực của Văn Giá khi lồng vào đó những thể nghiệm (có khi rất nhỏ) về nghệ thuật tự sự, về trộn giọng giữa người kể chuyện với nhân vật, nhịp điệu trần thuật, về không khí truyện, về phi trung tâm hóa nhân vật/đa điểm nhìn...

Nhà văn sử dụng ngôn ngữ hiện đại, đậm chất đời sống, có khi suồng sã, thậm chí "xì tin" gần gũi giới trẻ ngày nay.

Ông cũng khước từ cách kể chuyện thông minh, chặt chẽ và đóng khung của truyện ngắn, để mạch truyện chảy đi tự nhiên, theo cảm xúc để rồi gút lại những nút thắt đầy suy tư.

Làm u, Mưa ở Bình Dương, Phật Chỉ, Chăm người bệnh, Diễn ngôn là những truyện ngắn hay trong tập. Ở các truyện Ba chuyện tầm phơ, Ăn sáng café, Một ngày "Lão Hạc"..., Văn Giá "giải thiêng" thể loại, vừa có văn vừa có cả báo.

Như ông từng trình diện mình trước đó, những điều này phù hợp với tính cách ưa ngẫu hứng của ông. Có khi gần với thơ, tiểu luận, thậm chí mang tính tiểu thuyết. Nó cũng cho phép nhà văn trải nghĩ trải lòng trước người khác dễ dàng hơn...

Rồi bao hiện thực nghiệt ngã lẫn mơ hồ thao thiết về đời sống này, cứ thế bật ra một cách chân thực, có lúc trần trụi trong văn chương của Văn Giá.

Ai nói? Tại sao lại nói như thế? Có rất nhiều tiếng nói trong một tập truyện ngắn chỉ hơn 200 trang.

Những hạn chế của thương nhân Việt dưới góc nhìn của Lương Văn Can

Không kiên tâm, không nghị lực, không thương học, kém đường giao thiệp, không biết tiết kiệm... là một số hạn chế mà thương nhân Việt cần nhìn nhận qua góc nhìn của Lương Văn Can trong tác phẩm Thương học phương châm.

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Người chồng trong vụ cháy tại cư xá Độc Lập là cộng sự thân thiết của ca sĩ Mỹ Tâm

Anh Phạm Nguyễn Đức Dũng làm việc lâu năm trong ngành tổ chức sự kiện ở TP.HCM. Ca sĩ Mỹ Tâm, đạo diễn Mai Thắm và nhiều đồng nghiệp xót xa khi gia đình anh qua đời trong vụ cháy tại cư xá Độc Lập tối 6-7.

Người chồng trong vụ cháy tại cư xá Độc Lập là cộng sự thân thiết của ca sĩ Mỹ Tâm

Đầu bếp nhà hàng 3 sao Michelin chỉ cách nấu pad Thái được yêu thích hơn 1 thế kỷ

Đầu bếp Jongsiri của Sorn, nhà hàng Thái đầu tiên trên thế giới đạt ba sao Michelin, hướng dẫn cách làm một phiên bản pad Thái đậm đà.

Đầu bếp nhà hàng 3 sao Michelin chỉ cách nấu pad Thái được yêu thích hơn 1 thế kỷ

Gốm Mỹ Thiện - di sản hơn 200 năm bên dòng sông Trà Bồng

Nghề gốm truyền thống Mỹ Thiện vừa được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Làng gốm trải qua 200 năm thăng trầm, nay chỉ còn nghệ nhân duy nhất bền bỉ giữ lửa nghề.

Gốm Mỹ Thiện - di sản hơn 200 năm bên dòng sông Trà Bồng

Bắt đầu khai quật khảo cổ học tại Khu đền tháp Mỹ Sơn

Ngày 7-7, Ban quản lý Di sản văn hóa Mỹ Sơn (xã Duy Phú, TP Đà Nẵng) cho biết đang phối hợp với các đơn vị để xúc tiến thủ tục thăm dò, khai quật khảo cổ trong khuôn viên Khu đền tháp Mỹ Sơn.

Bắt đầu khai quật khảo cổ học tại Khu đền tháp Mỹ Sơn

Thái Lan hoãn trả cổ vật vì thiếu kinh phí, Campuchia đề xuất chi trả

Trước việc Thái Lan tạm hoãn trao trả cổ vật vì thiếu kinh phí, Campuchia tuyên bố sẽ chi toàn bộ tiền vận chuyển để đưa 20 cổ vật Khmer về nước.

Thái Lan hoãn trả cổ vật vì thiếu kinh phí, Campuchia đề xuất chi trả

Lê Lợi Thư Đình, tác giả truyện tranh suýt trở thành nữ tu

Tàn lửa là truyện tranh Việt Nam rất được bạn đọc trẻ tuổi chú ý trong thời gian gần đây, dù mới ra mắt 2/7 tập.

Lê Lợi Thư Đình, tác giả truyện tranh suýt trở thành nữ tu
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar