50 năm, văn học nghệ thuật vẫn kề vai sát cánh với Tổ quốc và nhân dân

Đó là phát biểu của ông Nguyễn Trọng Nghĩa - ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng, trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - tại Hội nghị toàn quốc Tổng kết 50 năm nền văn học nghệ thuật Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2025) diễn ra sáng 25-4 tại Hà Nội.

Hội nghị do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phối hợp với Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Quốc hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam tổ chức trang trọng tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội với khoảng 500 đại biểu văn nghệ sĩ, nhà nghiên cứu, quản lý tham dự.

50 năm văn học, nghệ thuật: Thành tựu đáng tự hào

Tại hội nghị, các tham luận đã tập trung khẳng định những thành tựu, kết quả đạt được đáng tự hào của nền văn học, nghệ thuật Việt Nam 50 năm sau ngày thống nhất đất nước; đề xuất, kiến nghị chủ trương, chính sách phát triển văn học, nghệ thuật nước nhà trong giai đoạn mới.

Từ đó tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, địa phương, đơn vị về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn học, nghệ thuật; cổ vũ, động viên đội ngũ văn nghệ sĩ tiếp tục phát huy tài năng, trí tuệ, tinh thần đoàn kết, hăng say sáng tạo nhiều tác phẩm có giá trị cao.

GS.TS Đinh Xuân Dũng - nguyên phó chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương tham luận về các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về văn học nghệ thuật trong 50 năm qua.

Ông Nguyễn Mạnh Cường - trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận TP.HCM - tham luận về văn học nghệ thuật của TP.HCM trong nửa thế kỷ phát triển.

Đại tá Nguyễn Thế Mạnh tham luận về thành tựu văn học, nghệ thuật trong quân đội. Bà Ngô Phương Lan - nguyên cục trưởng Cục Điện ảnh, chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam - đóng góp ý kiến về phát triển công nghiệp văn hóa từ trường hợp của điện ảnh.

Ông Nguyễn Quang Thiều - chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - tham luận về những thành tựu của văn học, nghệ thuật kể từ sau 1975 nhờ vào sự thay đổi trong chính sách văn nghệ của Đảng, Nhà nước.

Ông Nguyễn Đắc Vinh đóng góp ý kiến về hoàn thiện thể chế, chính sách về văn học, nghệ thuật sau 50 năm đất nước thống nhất…

Văn học, nghệ thuật tạo nên sức mạnh mềm

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định Đại thắng mùa xuân năm 1975 là một trong những mốc son chói lọi trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Văn học, nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ đã có vai trò và đóng góp to lớn để làm nên thắng lợi vĩ đại đó.

Trong suốt chặng đường 50 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, văn học, nghệ thuật Việt Nam có những bước phát triển mạnh mẽ, đạt được những thành tựu quan trọng, phát triển đúng hướng, tiếp tục có những đóng góp quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của đất nước, đặc biệt trong những năm chúng ta tiến hành công cuộc đổi mới.

Và là tiếng nói tri ân, ca ngợi truyền thống yêu nước, cách mạng của quân và dân ta; đồng thời là tiếng nói của sự hòa hợp dân tộc, góp phần hàn gắn, xoa dịu những đau thương, mất mát trong chiến tranh; tạo khí thế mới, sức vươn mới của dân tộc.

Đề tài yêu nước, chiến tranh cách mạng và lực lượng vũ trang tiếp tục được khám phá ở chiều sâu mới. Văn học, nghệ thuật đã thực sự góp phần quan trọng, tạo nên sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam trong quá trình đất nước đổi mới và hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới.

Và đội ngũ văn nghệ sĩ nước nhà 50 qua vẫn luôn luôn là lực lượng tin cậy của Đảng, của nhân dân, vẫn là những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng.

Những chế độ, chính sách lạc hậu, bất cập cần phải kiên quyết loại bỏ

Tuy nhiên nền văn học, nghệ thuật nước nhà phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và đang phải đối diện với những thách thức gay gắt.

Theo ông Nghĩa, đời sống văn học, nghệ thuật đang đặt ra cho chúng ta những câu hỏi rất đáng suy nghĩ.

Như: Phải chăng đã có dấu hiệu lảng tránh những vấn đề lớn, có tính chất nền tảng trong tác phẩm văn học, nghệ thuật? Có xu hướng chỉ miêu tả, bộc lộ cái tôi đơn thuần như là nhu cầu cá nhân?

Phải chăng có tình trạng thiếu nhiệt huyết, thiếu sự lăn lộn, đắm mình trong thực tiễn cuộc sống phong phú của đất nước và nhân dân?...

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nêu một số nhiệm vụ, giải pháp để tiếp tục phát huy vai trò của văn học, nghệ thuật.

Đầu tiên là cần tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, gắn với đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương thức lãnh đạo phù hợp, hiệu quả để kiến tạo đường hướng, không gian phát triển văn học, nghệ thuật.

Trong đó, cần chú trọng tính đặc thù của văn học, nghệ thuật; tôn trọng và bảo đảm quyền tự do sáng tạo, khơi dậy và phát huy mạnh mẽ khát vọng cống hiến và năng lực sáng tạo của văn nghệ sĩ.

Phải đẩy mạnh thể chế hóa chủ trương, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp của Đảng về văn học, nghệ thuật. Rà soát, xây dựng và tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật còn thiếu trong các lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Những quy định, chế độ, chính sách lạc hậu, bất cập, không phù hợp cần phải kiên quyết loại bỏ.

Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới, ông Nghĩa mong rằng hơn lúc nào hết, đội ngũ văn nghệ sĩ Việt Nam cần tiếp tục “kề vai sát cánh”, “đồng tâm, hiệp lực”, cùng nhau thực hiện sứ mệnh cao cả và trách nhiệm nặng nề nhưng rất vẻ vang với Tổ quốc và nhân dân.

Nửa thế kỷ văn học, nghệ thuật TP.HCM: Dấu son truyền thống, sôi động hôm nay

Nhân kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 16-4 Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM tổ chức hội thảo "50 năm văn học, nghệ thuật TP.HCM - Phát huy truyền thống, tiếp nối tương lai".