Bức An lạc (trái) và bức tranh khắc gỗ A di đà Phật - Ảnh: Hội Mỹ thuật VN, Facebook họa sĩ Lê Thế Anh
Đó là tác phẩm sơn mài An lạc của họa sĩ trẻ Nguyễn Trường An, được triển lãm từ ngày 22-8 tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Tác phẩm đoạt giải đồng hạng (tài trợ sáng tác) với phần thưởng trị giá 5 triệu đồng từ trại sáng tác do Hội Mỹ thuật TP.HCM tổ chức.
Sau khi gỡ tranh khỏi triển lãm và trang web của Hội Mỹ thuật TP.HCM vào ngày 25-8, sáng 5-9, hội đồng nghệ thuật của triển lãm này họp và quyết định rút tiền hỗ trợ đầu tư cho tác phẩm.
Lý do là tác phẩm An lạc vi phạm bản quyền đối với bức tranh khắc gỗ A Di Đà Phật của họa sĩ Nguyễn Khắc Hân, từng đoạt huy chương vàng Triển lãm mỹ thuật Việt Nam 2015.
Về tình trạng đạo tranh xảy ra nhiều thời gian qua, họa sĩ Trần Khánh Chương cho biết Hội Mỹ thuật Việt Nam chỉ có thể bảo vệ quyền lợi của hội viên bằng cách lên án.
Nhưng các tác giả thường không đi đến tận cùng sự việc như làm đơn khởi kiện các vụ đạo tranh để các cơ quan chức năng xử lý theo pháp luật.
Ông Chương đề xuất để hạn chế xảy ra sự cố tác phẩm đạo nhái vẫn được trao giải thì sau khi ban giám khảo chấm xong, cần đưa lên mạng để ghi nhận ý kiến của công chúng và nghệ sĩ trước khi chính thức đưa ra kết quả và trao giải.
 |  |  |
Đó không phải là đạo ý tưởng mà là đạo toàn bộ tác phẩm của tôi. Nếu ai xem hai tác phẩm sẽ thấy rõ tác giả Nguyễn Trường An chỉ cắt từ tác phẩm của tôi và dán vào tranh của cậu ấy. Đó là hành vi vi phạm bản quyền. Khi biết sự việc, tôi không buồn cho cậu ấy, cũng không buồn cho tôi. Tôi buồn cho cả một thế hệ, cả nền mỹ thuật Việt Nam. Nếu nền mỹ thuật vẫn có những họa sĩ như vậy, sao có thể phát triển được. Nghệ sĩ phải tự lực sáng tạo, chứ sao đạo tác phẩm của người khác!
Họa sĩ Nguyễn Khắc Hân - tác giả tác phẩm khắc gỗ A di đà Phật
Bà Lê Thị Minh Loan - chánh văn phòng Hội Mỹ thuật TP.HCM - cho biết:
"Sở dĩ đến ngày 5-9 hội đồng mới họp đầy đủ để ra quyết định là do trước đó họa sĩ Nguyễn Trung Tín (chủ tịch hội đồng) và các thành viên khác bận đi chấm thi nên không họp đầy đủ được.
Nhưng họa sĩ Nguyễn Trung Tín vẫn có thông tin và báo về để xử lý vào ngày 25-8".
Theo bà Loan, họa sĩ Nguyễn Trường An chưa phải là hội viên Hội Mỹ thuật TP.HCM.
Theo họa sĩ Nguyễn Khắc Hân, các tác giả khác nên rút kinh nghiệm từ vụ việc này, bởi công chúng sẽ tự biết đào thải những tác giả đạo tranh.
Họa sĩ Trần Khánh Chương - chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam - cũng nhận định bức tranh sơn mài An lạc rõ ràng có sự sao chép, vừa lấy ý tưởng, vừa lấy hình từ tác phẩm khắc gỗ A di đà Phật.
"Bất kỳ họa sĩ chân chính nào cũng không được đạo tranh" - ông Chương nêu quan điểm.
Trong khi đó, ông Siu Quý - phó chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM - lại cho rằng Trường An tuy sai nhưng cũng không nên quá đặt nặng vấn đề lỗi lầm trong câu chuyện này, bởi anh chỉ mới là một sinh viên trường mỹ thuật chứ chưa phải là một họa sĩ thực thụ nên kỹ năng gạn lọc còn rất kém.
"Bị ảnh hưởng bởi những tác phẩm tầm cỡ là một điều tất yếu trong nghệ thuật nhưng không phải ai cũng biết chắt lọc các ý tưởng của các bậc đàn anh để phát triển. Những người trẻ lại càng dễ rơi vào sai lầm trong quá trình tiếp thu" ông Siu Quý nói.
Về trách nhiệm của hội đồng thẩm định, ông Siu Quý cho biết: "Tuy hội đồng chấm giải có chất lượng khá tốt nhưng chúng tôi cũng khó có thể quản lý hết được các bức tranh gửi đến vì số lượng rất nhiều.
Các bức tranh có nghi vấn đạo nhái, hội sẽ lập tức làm việc với tác giả và rút ngay giải thưởng nếu phát hiện vi phạm". Cũng theo ông, tác giả đã viết thư xin lỗi và nhận khuyết điểm.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay