Từ năm 2011, WHO đã xếp sóng vô tuyến vào nhóm "có thể gây ung thư cho người". Sau hơn một thập kỷ, các nghiên cứu lớn với hàng trăm nghìn người tham gia đã phần nào trả lời câu hỏi nan giải: việc dùng điện thoại nhiều có thật sự tăng nguy cơ u não? Kết quả cho thấy không có bằng chứng rõ ràng với số đông, nhưng một số nhóm đặc biệt vẫn đối mặt rủi ro cao hơn.
Hầu hết mọi người đều an toàn
Các nghiên cứu quy mô lớn nhất đều đi đến kết luận tương đối nhất quán: việc sử dụng điện thoại di động bình thường không làm tăng đáng kể nguy cơ u não.
Danish Cohort Study theo dõi 358.000 người trong hơn 13 năm không ghi nhận sự gia tăng u não. Tương tự, COSMOS Study với 264.000 người từ 5 nước châu Âu không tìm thấy mối liên hệ giữa thời gian gọi điện và nguy cơ glioma, u màng não hay u thần kinh thính giác.
Đáng chú ý, các nghiên cứu CEFALO & MOBI-Kids tập trung vào trẻ em và thanh thiếu niên - nhóm có hộp sọ mỏng hơn và thời gian tiếp xúc tiềm năng dài hơn - cũng không tìm thấy bằng chứng về tăng nguy cơ u não.
Những nghiên cứu này sử dụng dữ liệu thực từ nhà mạng, theo dõi dài hạn và áp dụng mô hình thống kê hiện đại để loại trừ yếu tố nhiễu, tạo độ tin cậy cao.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu vẫn cho thấy dấu hiệu đáng lưu tâm ở nhóm sử dụng cực kỳ nhiều. INTERPHONE - nghiên cứu 13 quốc gia - phát hiện nhóm dùng hơn 1.640 giờ gọi trong đời có nguy cơ glioma tăng nhẹ. Nguy cơ còn cao hơn nếu khối u xuất hiện cùng phía với bên thường áp điện thoại.
Hardell group tại Thụy Điển ghi nhận nguy cơ tăng gấp đôi với người dùng điện thoại trên 10 năm ở cùng một bên đầu. Mặc dù kết quả chưa hoàn toàn thống nhất, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng nếu có nguy cơ, chỉ xuất hiện ở người sử dụng mức cực kỳ cao, kéo dài hàng chục năm.
Thiếu cơ sở khoa học chắc chắn
Về mặt lý thuyết, sóng điện thoại và WiFi thuộc nhóm bức xạ không ion hóa - năng lượng từng photon quá thấp để phá vỡ liên kết hóa học trong ADN, nguyên nhân cốt lõi gây ung thư.
Sóng điện thoại có tần số khoảng 900 MHz với năng lượng photon chỉ 4×10⁻⁶ eV. WiFi sử dụng tần số 2.4 hoặc 5 GHz, năng lượng photon khoảng 1×10⁻⁵ eV. Con số này nhỏ bé so với tia cực tím (3-10 eV) - đã đủ gây đột biến ADN, hay tia X (lên tới 1000 eV) - cao gấp hàng trăm triệu lần sóng WiFi.
Sự chênh lệch khổng lồ này lý giải vì sao tia X hay tia UV có thể gây ung thư da hoặc bạch cầu, còn sóng điện thoại không có cơ chế vật lý rõ ràng để tổn hại ADN.
Một số nghiên cứu gợi ý sóng RFR có thể tăng stress oxy hóa hoặc ảnh hưởng quá trình tự chết tế bào, nhưng các tác động này nếu có cũng chỉ xảy ra ở cường độ cao và chưa được chứng minh ở điều kiện sử dụng bình thường.
Các tổ chức y tế cũng có quan điểm tương đối thống nhất. FDA Mỹ cho rằng không có bằng chứng đáng tin cậy nào chứng minh sóng điện thoại gây ung thư.
ICNIRP (Ủy ban quốc tế về bảo vệ khỏi bức xạ không ion hóa): giữ nguyên giới hạn an toàn hiện tại, chỉ lo ngại tác động nhiệt. ARPANSA (Cơ quan Bảo vệ bức xạ và an toàn hạt nhân Úc) đồng tình rằng việc sử dụng điện thoại ở mức thông thường là an toàn.
WHO hiện đang tái đánh giá kết luận năm 2011, nhưng nhìn chung các tổ chức đều thống nhất: không có lý do lo ngại quá mức, song vẫn khuyến khích nghiên cứu tiếp và tiếp cận thận trọng.
Làm sao để giảm thiểu rủi ro?
Tính đến hiện tại, không có bằng chứng rõ ràng cho thấy việc sử dụng điện thoại di động hoặc WiFi ở mức thông thường gây ung thư.
Tuy nhiên nếu bạn thường xuyên gọi điện hàng giờ mỗi ngày và duy trì thói quen này suốt hơn một thập kỷ - đặc biệt thường áp vào một bên đầu - có thể nên thận trọng.
Một số cách giảm tiếp xúc đơn giản: sử dụng tai nghe hoặc loa ngoài, hạn chế cuộc gọi kéo dài, tránh để điện thoại gần đầu khi ngủ.
Với trẻ em, dù các nghiên cứu lớn chưa tìm thấy bằng chứng rủi ro, nhiều chuyên gia vẫn khuyến khích cha mẹ giới hạn thời gian sử dụng và dùng tai nghe để phòng ngừa rủi ro dài hạn chưa được phát hiện.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay