Thông tin "377.000 người Gaza bị mất tích" được lan truyền trên khắp các trang mạng xã hội, thậm chí là các trang tin lớn - Ảnh: X
Ngày 23-6, mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng "377.000 người Gaza mất tích (có thể đã chết dưới đống đổ nát)", được trích từ một báo cáo của Harvard và dựa trên dữ liệu của quân đội Israel.
Thông tin này nhanh chóng gây xôn xao, được chia sẻ bởi đại sứ Palestine tại Bờ Biển Ngà, một số hãng tin như Middle East Monitor, The New Arab, cùng nữ nghị sĩ Pháp Rima Hassan.
Tuy nhiên, theo điều tra của chuyên mục kiểm chứng tin tức Truth Or Fake của kênh France 24, không có báo cáo nào của Đại học Harvard nêu ra con số này.
Thực tế, nghiên cứu gốc là của ông Yaakov Garb - nhà nghiên cứu tại Đại học Ben-Gurion (Israel) - đăng ngày 3-6-2025.
Báo cáo này chỉ nói về hệ thống phân phối viện trợ nhân đạo do Israel phối hợp với Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) triển khai cuối tháng 5, không đề cập số người chết hay mất tích.
Nghiên cứu này cũng không phải của Đại học Harvard mà chỉ được đăng tải trên Harvard Dataverse, nền tảng lưu trữ trực tuyến do Harvard quản lý, cho phép các nhà nghiên cứu toàn cầu có thể đăng tải báo cáo - khiến nhiều người lầm tưởng là báo cáo của Harvard.
Về con số 377.000 người Gaza mất tích, thông tin này được một blogger trên Medium tên Maximilian suy luận từ số liệu bản đồ trong nghiên cứu của ông Garb, với tổng cư dân Gaza được Israel sơ tán là 1,85 triệu cư dân.
Tài khoản này so sánh con số này với tổng dân số Gaza 2,227 triệu dân - do Cục Thống kê Trung ương Palestine cung cấp - và tính toán ra sự chênh lệch khoảng 377.000 người, cho rằng đây là số người bị mất tích.
France 24 đã liên hệ với tác giả nghiên cứu Garb về số liệu trong báo cáo và nhận được phản hồi là đây là lỗi đánh máy. Con số chính xác trong báo cáo của ông phải là 2,05 triệu dân.
"Bản đồ trong báo cáo của tôi không hề phản ánh toàn bộ dân số Gaza mà chỉ đơn thuần thể hiện các khu tập trung dân cư chính. Thật đáng lo khi một lỗi đánh máy của tôi lại bị suy diễn thành bằng chứng diệt chủng mà không thẩm định lại", ông bàng hoàng cho biết và khẳng định sẽ sửa lại báo cáo ngay lập tức.
Ông cũng nhấn mạnh ở Gaza đang có quá nhiều điều kinh hoàng xảy ra, việc thổi phồng những sai sót như thế này không hề giúp ích được gì mà còn gây hoang mang dư luận.
Thực tế về thương vong và mất tích ở Gaza, theo Bộ Y tế Gaza do Hamas điều hành, tính đến ngày 24-6 ước tính có khoảng 56.077 người thiệt mạng và 11.000 người mất tích dưới đống đổ nát. Con số này đã được Liên hợp quốc, Hội Chữ thập đỏ và các tổ chức quốc tế sử dụng trong các báo cáo nhân đạo.
Một nghiên cứu khác của tạp chí The Lancet (Anh) ước tính con số tử vong thực tế có thể cao hơn 40% so với số liệu trên.
Do đó, thông tin "377.000 người Gaza mất tích" được lan truyền là không có cơ sở. Các chuyên gia kiểm chứng khuyến cáo người dùng mạng cảnh giác với việc lan truyền thông tin không kiểm chứng vì gây nhiễu dữ liệu về những vấn đề nhạy cảm.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay