Nhà hát lớn Hà Nội: “Sơn thử nghiệm” hay “sơn lót” đều sai

Mặt tường hai bên Nhà hát lớn Hà Nội đang được sơn lại - Ảnh: V.V.Tuân

Trả lời Tuổi Trẻ, ông Trần Đình Thành - phó cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT&DL) - giải thích màu sơn hiện tại mặt trước Nhà hát lớn Hà Nội mới chỉ là màu sơn thử nghiệm. Còn bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt - giám đốc ban quản lý Nhà hát lớn Hà Nội - giải thích với cách dùng từ khác là nhà hát mới được sơn nước đầu, và còn phải sơn tiếp một vài nước mới hoàn thành.

Tuy nhiên, các kiến trúc sư cho rằng cả hai cách giải thích trên đều không thuyết phục.

* KTS PHẠM THANH TÙNG (chánh văn phòng Hội Kiến trúc sư VN):

Không được mang di sản ra thử nghiệm!

Sau khi báo chí và dư luận phản ánh, tôi đã qua Nhà hát lớn Hà Nội và thấy màu vàng hiện tại ở mặt trước nhà hát sẫm quá so với màu trước đây. Bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt giải thích màu sơn hiện tại ở mặt trước nhà hát lớn mới chỉ là sơn lót, sơn nước đầu. Nhưng quan điểm của tôi về kỹ thuật là khi sơn lót thì người ta thường sơn màu trung tính, nhẹ như màu trắng, sau đó mới sơn màu đã chọn và phải sơn ít nhất hai lần. Còn nói màu sơn hiện tại của Nhà hát lớn là sơn lót thì đó chỉ là cách bào chữa, chống chế. Hiện nay khoa học công nghệ cho phép việc tính toán màu sơn chuẩn ngay trên máy tính trước khi thực hiện việc sơn trên công trình kiến trúc thật.

Còn nếu giải thích như Cục Di sản văn hóa đó là màu sơn thử nghiệm thì cũng không hợp lý. Bởi khi sơn thử nghiệm người ta chỉ sơn một mảng nhỏ, không ai dùng cả một mặt tiền Nhà hát lớn để sơn thử nghiệm. Nếu muốn thử nghiệm thì thử nghiệm chỗ khác, chứ không thể mang một di sản gắn với nhiều sự kiện lịch sử như Nhà hát lớn ra làm thử nghiệm.

Với công trình lớn như thế này, các kiến trúc sư có thể dùng kỹ thuật 3D chiếu, đưa màu sơn vào để có thể kiểm tra được màu sơn mà mình dự định sử dụng. Hơn nữa, sau đợt trùng tu năm 1994-1997 đã tìm được màu sắc phù hợp rồi, không có lý gì lần này sơn lại Nhà hát lớn phải thử nghiệm các màu sơn khác nhau nữa cả.

* KTS - họa sĩ LÝ TRỰC DŨNG (giám đốc Công ty Buffalo Architects):

Chống chế vô trách nhiệm

Cả hai cách giải thích màu sơn hiện tại của Nhà hát lớn Hà Nội là sơn lót, sơn nước đầu hay sơn thử nghiệm cũng đều là sự chống chế vô trách nhiệm.

Về nguyên tắc khi sơn lót, người ta dùng sơn có màu trắng chứ không ai dùng sơn màu hoàn thiện như vậy. Nên nếu giải thích màu sơn vàng chóe của Nhà hát lớn là sơn lót thì hoàn toàn sai và người phát ngôn đó không hiểu gì về kỹ thuật sơn công trình. Thông thường sơn công trình người ta phải sơn hai hoặc thậm chí ba nước mới đều màu. Nhưng những nước sơn sau phải cùng chủng loại và mã màu sơn như nước đầu. Có nghĩa là sơn nước đầu màu vàng thì tất cả nước sau đều phải màu vàng. Chứ không thể dùng màu vàng nhạt hơn ở nước sơn sau để phủ lên màu vàng chói hiện nay được. Nói như thế là ngụy biện.

Cũng vậy, không ai đi sơn toàn bộ một công trình lớn, quá tiêu biểu ở VN như Nhà hát lớn Hà Nội rồi nói đó là sơn thử nghiệm. Nói như vậy thế giới họ cười cho là VN mình ném tiền qua cửa sổ.

Xin được nhắc lại: Để có một màu sắc sang trọng, quý phái như Nhà hát lớn đã có trong lần trùng tu cách đây 18 năm, các kiến trúc sư có uy tín như Hồ Thiệu Trị, Hoàng Đạo Kính… đã nghiên cứu rất kỹ lưỡng, được hội đồng trùng tu, tôn tạo Nhà hát lớn thông qua và màu sắc của Nhà hát lớn Hà Nội sau khi trùng tu đã được chính lãnh đạo Việt Nam và Pháp lúc bấy giờ là Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Tổng thống Pháp Mitterrand ca ngợi.