13/07/2022 09:23 GMT+7
Trở lại chủ đề

Não có thể bật chế độ ‘siêu tiết kiệm pin’ như điện thoại

HOÀNG THI
HOÀNG THI

TTO - Trong trạng thái ‘siêu tiết kiệm pin’ này, bộ não sẽ hoạt động ra sao?

Não có thể bật chế độ ‘siêu tiết kiệm pin’ như điện thoại - Ảnh 1.

Não có thể bật chế độ "siêu tiết kiệm pin" khi đói - Ảnh: THE WIRED

Lúc điện thoại và máy tính hết pin, độ sáng của màn hình bắt đầu giảm đi và thường chuyển sang chế độ tiêu thụ điện cực thấp để tiết kiệm. Máy sẽ cắt giảm nhiều hoạt động không cần thiết, chỉ chạy một số chức năng cơ bản và "cầm cự" cho tới khi được cắm sạc.

Ở động vật, tế bào não có thể duy trì hoạt động phụ thuộc chủ yếu vào việc cung cấp ổn định đường glucose, rồi được chuyển đổi thành adenosine triphosphate (ATP). Đây được xem là nhiên liệu cho quá trình xử lý thông tin của não.

Khi cơ thể hơi đói, não thường không thay đổi nhiều về mức tiêu thụ năng lượng. Tuy nhiên nếu cơn đói kéo dài vài ngày, bộ não ở các loài động vật sẽ bật chế độ "siêu tiết kiệm pin".

Giảm khả năng quan sát là một trong những cách tiết kiệm năng lượng trước tiên. Trong một bài báo xuất bản trên tạp chí khoa học Neuron, các nhà khoa học thần kinh thuộc Đại học Edinburgh (Scotland) đã làm thí nghiệm trước hết với chuột.

Họ phát hiện rằng khi những con chuột bị thiếu thức ăn tới nỗi giảm 20% trọng lượng, các tế bào thần kinh nơi vỏ não thị giác của chúng sẽ giảm lượng ATP tại các nút thần kinh đến khoảng 29%.

Những con chuột bụng đói vì thế sẽ có tầm nhìn hạn chế hơn. "Hình ảnh mà chúng nhận được ở chế độ năng lượng yếu này giống như một bức ảnh có độ phân giải thấp", Zahid Padamsey - đồng tác giả của nghiên cứu - cho biết.

Não có thể bật chế độ ‘siêu tiết kiệm pin’ như điện thoại - Ảnh 2.

Nhiều nghiên cứu về khả năng hoạt động của hệ thần kinh đã được tiến hành trên những con chuột đói - Ảnh: ISTOCK

Nathalie Rochefort - từ Đại học Edinburgh, thành viên nhóm nghiên cứu - cho rằng các chức năng khác như khứu giác, thính giác cũng có thể sẽ giảm "độ phân giải" tương tự bởi các tế bào thần kinh hoạt động rất giống nhau trên các khu vực vỏ não.

Cơ quan thần kinh của một số loài có thể "tắt" cả chức năng ghi nhớ khi đói. Năm 2013, một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp phát hiện ra rằng khi những con ruồi đói, một loại "đường dẫn" não giúp hình thành loại trí nhớ dài hạn vốn tiêu tốn nhiều năng lượng sẽ bị vô hiệu hóa tạm thời.

Nhóm nghiên cứu tiếp tục đặt ra thí nghiệm buộc những con ruồi đói này phải kích hoạt lại đường dẫn trí nhớ, hình thành các ký ức. Kết quả, chúng chết nhanh hơn nhiều so với những con đói nhưng không tham gia thí nghiệm.

Nhóm nghiên cứu kết luận để bảo toàn mạng sống khi đói, những con ruồi này buộc lòng "tắt" khả năng ghi nhớ.

Nguồn năng lượng dự trữ khi não chuyển sang chế độ "siêu tiết kiệm pin" thường được ưu tiên dùng cho việc nghĩ cách tìm thức ăn, đặc biệt ở người.

Nhà thần kinh học Christian Burgess từ Đại học Michigan (Mỹ) cho biết các nghiên cứu thực hiện bằng hình ảnh trên người đói bụng cho thấy khi xem những hình liên quan tới thức ăn, nhiều vùng não người sẽ hoạt động mạnh mẽ một cách đầy bất ngờ.

Dễ cáu gắt khi đói, vì sao?

TTO - Cho đến nay mới có nghiên cứu đầu tiên lý giải cái cảm giác vừa cồn cào, vừa nôn nao, vừa bứt rứt, vừa khó chịu mỗi khi bạn đói bụng.

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Đo lại độ dài sông sâu nhất thế giới, phát hiện dài hơn 1.000km so với trước

Một nhà khoa học Trung Quốc vừa sử dụng công nghệ vệ tinh để đo lại độ dài của con sông sâu nhất thế giới - sông Congo ở châu Phi, và phát hiện nó dài hơn nhiều so với các số liệu trước đó.

Đo lại độ dài sông sâu nhất thế giới, phát hiện dài hơn 1.000km so với trước

TP.HCM đưa ra 14 bài toán lớn về khoa học, công nghệ năm 2025

Các bài toán lớn được tổng hợp từ những nhu cầu thiết yếu của các sở, ban, ngành trên địa bàn TP.HCM, cần ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

TP.HCM đưa ra 14 bài toán lớn về khoa học, công nghệ năm 2025

Chủ tịch Nguyễn Văn Được làm trưởng Ban Chỉ đạo phát triển khoa học, công nghệ

UBND TP.HCM vừa thành lập Ban Chỉ đạo của UBND TP.HCM về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đề án 06 do Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được làm trưởng ban chỉ đạo.

Chủ tịch Nguyễn Văn Được làm trưởng Ban Chỉ đạo phát triển khoa học, công nghệ

Mây ngũ sắc kỳ thú xuất hiện trên bầu trời Hà Nội

Sau cơn mưa trước giờ tan tầm, bầu trời phía tây Hà Nội xuất hiện đám mây ngũ sắc khổng lồ với hình thù kỳ thú.

Mây ngũ sắc kỳ thú xuất hiện trên bầu trời Hà Nội

Phát hiện siêu vi khuẩn trong bệnh viện ăn nhựa y tế, trở nên nguy hiểm hơn

Nghiên cứu mới cho thấy siêu vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa có thể phát triển mạnh trong môi trường vô trùng bằng cách ăn nhựa y tế.

Phát hiện siêu vi khuẩn trong bệnh viện ăn nhựa y tế, trở nên nguy hiểm hơn

NASA công bố những bức ảnh xuất sắc nhất năm

Những bức ảnh đẹp nhất tại Giải thưởng Nhiếp ảnh gia của năm (Photographer of the Year Awards) vừa được NASA công bố.

NASA công bố những bức ảnh xuất sắc nhất năm
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar