13/07/2022 09:23 GMT+7
Trở lại chủ đề

Não có thể bật chế độ ‘siêu tiết kiệm pin’ như điện thoại

HOÀNG THI
HOÀNG THI

TTO - Trong trạng thái ‘siêu tiết kiệm pin’ này, bộ não sẽ hoạt động ra sao?

Não có thể bật chế độ ‘siêu tiết kiệm pin’ như điện thoại - Ảnh 1.

Não có thể bật chế độ "siêu tiết kiệm pin" khi đói - Ảnh: THE WIRED

Lúc điện thoại và máy tính hết pin, độ sáng của màn hình bắt đầu giảm đi và thường chuyển sang chế độ tiêu thụ điện cực thấp để tiết kiệm. Máy sẽ cắt giảm nhiều hoạt động không cần thiết, chỉ chạy một số chức năng cơ bản và "cầm cự" cho tới khi được cắm sạc.

Ở động vật, tế bào não có thể duy trì hoạt động phụ thuộc chủ yếu vào việc cung cấp ổn định đường glucose, rồi được chuyển đổi thành adenosine triphosphate (ATP). Đây được xem là nhiên liệu cho quá trình xử lý thông tin của não.

Khi cơ thể hơi đói, não thường không thay đổi nhiều về mức tiêu thụ năng lượng. Tuy nhiên nếu cơn đói kéo dài vài ngày, bộ não ở các loài động vật sẽ bật chế độ "siêu tiết kiệm pin".

Giảm khả năng quan sát là một trong những cách tiết kiệm năng lượng trước tiên. Trong một bài báo xuất bản trên tạp chí khoa học Neuron, các nhà khoa học thần kinh thuộc Đại học Edinburgh (Scotland) đã làm thí nghiệm trước hết với chuột.

Họ phát hiện rằng khi những con chuột bị thiếu thức ăn tới nỗi giảm 20% trọng lượng, các tế bào thần kinh nơi vỏ não thị giác của chúng sẽ giảm lượng ATP tại các nút thần kinh đến khoảng 29%.

Những con chuột bụng đói vì thế sẽ có tầm nhìn hạn chế hơn. "Hình ảnh mà chúng nhận được ở chế độ năng lượng yếu này giống như một bức ảnh có độ phân giải thấp", Zahid Padamsey - đồng tác giả của nghiên cứu - cho biết.

Não có thể bật chế độ ‘siêu tiết kiệm pin’ như điện thoại - Ảnh 2.

Nhiều nghiên cứu về khả năng hoạt động của hệ thần kinh đã được tiến hành trên những con chuột đói - Ảnh: ISTOCK

Nathalie Rochefort - từ Đại học Edinburgh, thành viên nhóm nghiên cứu - cho rằng các chức năng khác như khứu giác, thính giác cũng có thể sẽ giảm "độ phân giải" tương tự bởi các tế bào thần kinh hoạt động rất giống nhau trên các khu vực vỏ não.

Cơ quan thần kinh của một số loài có thể "tắt" cả chức năng ghi nhớ khi đói. Năm 2013, một nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu khoa học quốc gia Pháp phát hiện ra rằng khi những con ruồi đói, một loại "đường dẫn" não giúp hình thành loại trí nhớ dài hạn vốn tiêu tốn nhiều năng lượng sẽ bị vô hiệu hóa tạm thời.

Nhóm nghiên cứu tiếp tục đặt ra thí nghiệm buộc những con ruồi đói này phải kích hoạt lại đường dẫn trí nhớ, hình thành các ký ức. Kết quả, chúng chết nhanh hơn nhiều so với những con đói nhưng không tham gia thí nghiệm.

Nhóm nghiên cứu kết luận để bảo toàn mạng sống khi đói, những con ruồi này buộc lòng "tắt" khả năng ghi nhớ.

Nguồn năng lượng dự trữ khi não chuyển sang chế độ "siêu tiết kiệm pin" thường được ưu tiên dùng cho việc nghĩ cách tìm thức ăn, đặc biệt ở người.

Nhà thần kinh học Christian Burgess từ Đại học Michigan (Mỹ) cho biết các nghiên cứu thực hiện bằng hình ảnh trên người đói bụng cho thấy khi xem những hình liên quan tới thức ăn, nhiều vùng não người sẽ hoạt động mạnh mẽ một cách đầy bất ngờ.

Dễ cáu gắt khi đói, vì sao?

TTO - Cho đến nay mới có nghiên cứu đầu tiên lý giải cái cảm giác vừa cồn cào, vừa nôn nao, vừa bứt rứt, vừa khó chịu mỗi khi bạn đói bụng.

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Hàng trăm ngàn bài báo khoa học bị phát hiện do AI viết

Nghiên cứu mới gây chấn động giới học thuật khi tiết lộ hàng trăm nghìn bài báo khoa học có thể do AI viết toàn bộ hoặc một phần.

Hàng trăm ngàn bài báo khoa học bị phát hiện do AI viết

'Phép màu không khí' ở Bắc Kinh, từ thủ đô ô nhiễm thành nơi chia sẻ kinh nghiệm

Bắc Kinh đã cải thiện đáng kể chất lượng không khí nhờ nhiều sáng kiến. Thái Lan cũng đang học hỏi kinh nghiệm từ Trung Quốc.

'Phép màu không khí' ở Bắc Kinh, từ thủ đô ô nhiễm thành nơi chia sẻ kinh nghiệm

Cần Thơ muốn hợp tác để ứng dụng AI vào cải cách thủ tục hành chính

Cần Thơ muốn hợp tác với GenAI Fund để ứng dụng AI vào cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là tổng đài 24/7 để tương tác với người dân.

Cần Thơ muốn hợp tác để ứng dụng AI vào cải cách thủ tục hành chính

New York ghi nhận hơn 60 vụ UFO trong nửa đầu năm nay

Bang New York ghi nhận 66 vụ UFO nửa đầu năm 2025, nhiều vật thể có hình dáng, di chuyển bất thường khắp thành thị lẫn nông thôn.

New York ghi nhận hơn 60 vụ UFO trong nửa đầu năm nay

Hổ trắng Ngộ Không ở Thảo cầm viên Sài Gòn chết vì bệnh

Sau 10 năm được nuôi dưỡng tại Thảo cầm viên Sài Gòn, hổ trắng có tên Ngộ Không đã mất do bệnh.

Hổ trắng Ngộ Không ở Thảo cầm viên Sài Gòn chết vì bệnh

Hoa sen nở từ hạt giống 1.400 năm tuổi

Những ngày này, hàng ngàn đóa sen đang nở rộ tại thành phố Gyōda, tỉnh Saitama, Nhật Bản. Điều đặc biệt là nhiều hoa sen trong số đó mọc lên từ những hạt giống có niên đại lên đến 1.400 năm.

Hoa sen nở từ hạt giống 1.400 năm tuổi
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar