Mỹ dừng viện trợ quân sự: Tác động lớn đến khả năng chiến đấu của Ukraine

Theo Reuters, ngày 3-3, Nhà Trắng xác nhận Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine và xem xét lại để "đảm bảo viện trợ của Washington góp phần vào giải pháp hòa bình". Động thái này đã gây ra những phản ứng khác nhau ngay tại Mỹ.

"Thiếu thận trọng"

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã đăng một tuyên bố ngắn khoảng 1 tiếng sau khi xuất hiện thông tin về lệnh tạm dừng viện trợ. Dù không đề cập trực tiếp đến quyết định này, ông Rubio nhấn mạnh: "Tổng thống Trump là nhà lãnh đạo duy nhất trên thế giới hiện nay có cơ hội mang lại một kết thúc lâu dài và bền vững cho cuộc chiến ở Ukraine".

Trong khi đó dân biểu Đảng Dân chủ Dan Goldman đã gọi quyết định tạm dừng viện trợ Ukraine của ông Trump là "một hành động tống tiền" đối với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Dân biểu Dân chủ Brendan Boyle thì nói việc tạm dừng viện trợ là "thiếu thận trọng". "Viện trợ này đã được Quốc hội chấp thuận trên cơ sở lưỡng đảng. Tuy nhiên ông Trump hiện đang chơi trò chơi chính trị với những viện trợ quân sự quan trọng", ông Boyle đánh giá.

Theo CNN, một nhà phân tích quân sự cho biết lệnh tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine của Tổng thống Donald Trump có thể tác động tiêu cực đến khả năng cạnh tranh với Nga trong tương lai của Ukraine và tác động này sẽ kéo dài "nhiều năm".

"Những thiết bị quân sự, từ máy bay đến đạn dược, mất rất nhiều năm để đưa ra tới mặt trận. Trong trường hợp này, quyết định của ông Trump sẽ gây ra hiệu ứng dây chuyền tác động lớn đến khả năng chiến đấu của Ukraine", đại tá Cedric Leighton nói.

Trong khi đó New York Times nhận định việc Mỹ tạm dừng chuyển giao vũ khí cho Ukraine sẽ đặt nước này vào thế đối lập trực tiếp với các đồng minh NATO. 

Hầu hết các quốc gia lớn ở châu Âu, dẫn đầu là Pháp, Anh và Đức, đã cam kết tăng cường viện trợ cho Ukraine trong những ngày gần đây. Lãnh đạo các nước trên công khai đứng về phía ông Zelensky trong những bất đồng với chính quyền ông Trump.

Tuy nhiên các nước này không có đủ kho dự trữ vũ khí để bù đắp cho sự thiếu hụt do Mỹ gây ra, New York Times lưu ý.

Trước đó hôm 3-3, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Markwayne Mullin - một đồng minh của Trump - cho biết ông nghĩ nghĩa vụ của Mỹ đối với Ukraine chỉ nên "ở một mức độ nào đó", bởi vì "người nộp thuế của Mỹ đã quá mệt mỏi vì phải tài trợ cho cuộc chiến này mà chưa thấy hồi kết".

Dân biểu Cộng hòa Brian Mast cũng chia sẻ với CNN rằng ông biết "chính quyền Trump chỉ có một lựa chọn" là tạm dừng mọi viện trợ quân sự cho Ukraine.

Tuy nhiên một số nghị sĩ Cộng hòa lại có ý kiến trái ngược. Thượng nghị sĩ Susan Collins nhấn mạnh: "Ukraine mới là những người đang đổ máu và tôi sẽ không rút lại sự ủng hộ của mình đối với Ukraine".

Mỹ tính sao với viện trợ quân sự đang trên đường tới Ukraine?

Vào ngày 30-12-2024, Tổng thống Joe Biden đã phê duyệt gói viện trợ vũ khí và trang thiết bị trị giá 1,25 tỉ USD từ kho dự trữ của Lầu Năm Góc để cung cấp cho Ukraine trong vòng 6 tháng.

Các thiết bị bao gồm thiết bị phòng không, súng, đạn dược, tên lửa, hệ thống tên lửa dẫn đường bằng laser, radar giám sát trên không, trực thăng, máy phóng bom, hàng trăm nghìn quả đạn pháo, xe tăng, xe bọc thép, thuyền...

Theo Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và Quốc tế (CSIS), vũ khí và thiết bị được cam kết dưới thời ông Biden vẫn đang ở các giai đoạn khác nhau trong quá trình chuyển giao.

Báo cáo của CSIS nói rằng thường mất khoảng 8 tháng kể từ khi công bố viện trợ một gói vũ khí cho đến khi hoàn tất việc giao hàng.

Lời hứa của ông Biden trong năm cuối nhiệm kỳ vẫn chưa được hoàn thành. Mặc dù Lầu Năm Góc đã cố gắng tăng cường thực hiện nhưng dự tính phải mất nhiều thời gian hơn nữa - thường là vài năm - để vũ khí đến từ các nhà thầu quốc phòng được chuyển giao, thay vì từ kho dự trữ hiện có.

Dưới nhiệm kỳ của Tổng thống Trump, Mỹ chưa phê duyệt thêm gói viện trợ mới nào cho Ukraine. Đến nay Lầu Năm Góc đã chuyển được khoảng 1/3 số vũ khí trong kế hoạch của ông Biden, đồng nghĩa với việc chỉ thị của ông Trump sẽ đóng băng 2/3 số vũ khí còn lại.

Theo Bloomberg, tất cả thiết bị quân sự của Mỹ chưa được chuyển đến Ukraine sẽ bị tạm dừng, bao gồm cả vũ khí đang trên đường vận chuyển bằng máy bay, tàu hoặc đang chờ trong các khu vực trung chuyển ở Ba Lan.

Theo New York Times trích dẫn thông tin từ CSIS, các lô hàng đạn dược và thiết bị còn lại bị tạm dừng cũng có thể bị hủy bỏ.

Chính quyền Trump cũng có thể tìm cách chuyển hướng các lô hàng cho lực lượng Mỹ, viện dẫn điều 1 của Đạo luật Sản xuất quốc phòng hoặc các quyền hạn khẩn cấp khác với lý do ưu tiên nhu cầu quốc gia.

Mỹ dừng viện trợ quân sự cho Ukraine: Thiếu thận trọng?

Việc Tổng thống Donald Trump tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine đã gây ra những phản ứng khác nhau ngay tại Mỹ.