12/06/2024 10:05 GMT+7
Trở lại chủ đề

Một tiếng ca đa thanh, đa sắc

Trong Tình ca Tiếng nước ta, nhà văn - nhà báo Dương Thành Truyền đã tập hợp nhiều mẩu chuyện, qua đó một lần nữa ta thấy rõ ràng tiếng Việt đa thanh, đa sắc.

Một tiếng ca đa thanh, đa sắc- Ảnh 1.

Dấu ấn đó có thể nhìn thấy từ bố cục của tập sách, đó là lúc anh bàn về từ đồng âm, lớp từ Hán - Việt, lối đọc ngược xuôi của một văn bản... là ghi nhận các từ tiếng Việt được sử dụng thời gian gần đây, có thể từ sách, báo, truyền hình, quảng cáo, kể cả trên chiếu nhậu mà anh gọi "biên bản từ cuộc sống".

Cả hai phần này phối hợp nhịp nhàng, qua đó ta có thể nhìn ra ở Dương Thành Truyền một sự cần mẫn, yêu lấy tiếng Việt, luôn góp nhặt, ghi nhận về vốn từ tiếng Việt đã có và đang có, do đó không phải ngẫu nhiên khi anh bắt đầu có ý thức tìm về tiếng Việt, tôi nhìn ra và đã gọi anh là "người đi săn chữ".

Ở đây, ngoài tài liệu đã biết, Dương Thanh Truyền còn cập nhật thêm nhiều cách chơi chữ, cách nói mới, hầu hết mang sắc thái tếu táo, vui nhộn, phần nào phản ánh được tâm lý của lớp người trẻ đã "sáng chế" ra các cụm từ đó.

Thí dụ trong tiệc cưới nọ, anh chàng dẫn chương trình nói năng có duyên tệ: "Chúng tôi xin trân trọng ra mắt cô dâu (tên riêng).

Nàng như cây trúc xinh đứng đâu cũng xinh, nàng như sơn Nippon sơn đâu cũng đẹp. Cùng chú rể (tên riêng). Hàng Việt Nam chất lượng cao. Uy lực dũng mãnh, hiệu quả tức thì. Hạ gục nhanh, tiêu diệt gọn"...

Bàng bạc trong tập sách này, Dương Thành Truyền đã thu nhận cách nói ấy, từ nhiều ngữ cảnh khác nhau hết sức lý thú.

Khác với những người làm công tác nghiên cứu chữ nghĩa trong phòng giấy, anh chú tâm hướng ra phía ngoài của bụi bặm, nắng gió, vòm xanh, vỉa hè... phía bên ngoài đời sống. Cứ lặng lẽ từng ngày đi "săn chữ", không phải nhờ vào tiếng vỗ tay náo nhiệt nào cả.

Tục ngữ Pháp có câu: "Ngay cả bụi cây nhỏ nhất cũng có cái bóng của nó". Đời viết của mỗi người không khác gì đâu. Và cứ thế, chẳng gì nôn nóng, chẳng gì huếnh hoáng, chúng ta - những người sống bằng nghề viết - lại tiếp tục "săn chữ".

Khi viết về tiếng Việt, bàn về tiếng Việt, nghĩ cho cùng mục đích cuối cùng của chúng ta hướng tới vẫn là mong muốn truyền cảm hứng cho người khác cùng chung tay góp sức. Bởi không một ai, kể cả các nhà ngôn ngữ học tài ba nhất, cũng không thể hiểu hết từ tiếng Việt.

Không những thế, ngoài tiếng nói toàn dân, còn có phương ngữ vùng miền.

Ngoài tiếng Việt "thuần túy", còn có cả từ vay mượn mà chắc chắn không một ai, dù tài thánh đến đâu, cũng có thể giải thích cặn kẽ; bên cạnh đó, còn là các từ cổ tiếng Việt trải theo năm tháng đã phai dần ngữ nghĩa khiến thế hệ sau khó có thể hiểu rõ...

Với Tình ca Tiếng nước ta, Dương Thành Truyền chia sẻ: "Sách này chính là những câu chuyện kể lại từ hành trình ngắm nhìn thế giới chữ nghĩa đã và đang đi cùng chúng ta mọi lúc, mọi nơi.

Hành trình này có thể nói là bất tận. Không chỉ những lúc ngồi bên trang giấy, trước màn hình, qua mạng xã hội; ngay trong lúc vừa đánh bài, chơi cầu lông, xem bóng đá, đi trên phố, bù khú với bạn bè... ai ai cũng có thể khám phá và tận hưởng.

Và khi cùng chia sẻ những câu chuyện này, rốt lại mọi người sẽ thấy tràn ngập trong lòng mình một tình yêu sâu đậm dành cho tiếng mẹ đẻ - tiếng nói của quê hương, tiếng nói của dân tộc, tiếng nói của lịch sử".

Rõ ràng, anh đã phát huy được sở trường, thế mạnh vốn có của một nhà báo; thế nhưng có khác ở chỗ là anh đã ý thức sắp xếp, hệ thống lại chỉn chu.

Bắt đầu bằng để lại và 'duyên' của Dương Thành Truyền

Bắt đầu bằng để lại (NXB Trẻ) của nhà văn, nhà báo Dương Thành Truyền tạo ra hợp xướng về nhân tình thế thái; một tập tùy bút nhiều sắc màu khác nhau phần nào cho thấy góc nhìn đa chiều về cái đẹp ở đời.

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Giáo sư Trần Văn Thọ gặp gỡ độc giả ba miền với Hồi ức đến tương lai

Sách 'Hồi ức đến tương lai' của giáo sư Trần Văn Thọ tập hợp những bài báo chính luận, ghi chép và tùy bút đầy trăn trở, giàu cảm xúc của ông, một trong những trí thức Việt Nam tiêu biểu tại Nhật Bản.

Giáo sư Trần Văn Thọ gặp gỡ độc giả ba miền với Hồi ức đến tương lai

Văn nghệ sĩ TP.HCM hành trình Theo dấu chân cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975

'Theo dấu chân cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975' là chủ đề hành trình về nguồn dành cho văn nghệ sĩ TP.HCM năm 2025.

Văn nghệ sĩ TP.HCM hành trình Theo dấu chân cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975

Kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa nhận giải Văn hóa châu Á Fukuoka

Kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa của Việt Nam được trao giải Văn hóa châu Á Fukuoka năm 2025, hạng mục Nghệ thuật văn hóa.

Kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa nhận giải Văn hóa châu Á Fukuoka

Nơi kết thúc bắt đầu: Chọn quên hết hay nhớ thật nhiều?

Những hoàn cảnh trong vở Nơi kết thúc bắt đầu đều có một lý do để bước vào Cõi lưu luyến. Họ tạm dừng chân ở đây.

Nơi kết thúc bắt đầu: Chọn quên hết hay nhớ thật nhiều?

Điện Kính Thiên là biểu tượng quyền lực tối cao của triều đình Đại Việt

Điện Kính Thiên là biểu tượng quyền lực tối cao của triều đình Đại Việt, trải dài từ thế kỷ XI đến thế kỷ XVIII, là không gian vật chất quan trọng và mang giá trị về tâm linh và triết lý sâu sắc.

Điện Kính Thiên là biểu tượng quyền lực tối cao của triều đình Đại Việt

'Huyền thoại bún bò Huế' từng được Anthony Bourdain ca ngợi qua đời

Một số tin tức nổi bật: Thương Ba Sịa của Mẹ biển; Skibidi Toilet được chuyển thể thành phim; 'Lunch Lady' huyền thoại qua đời ở tuổi 58; Hoa hậu Somalia lên tiếng về hủ tục cắt âm vật.

'Huyền thoại bún bò Huế' từng được Anthony Bourdain ca ngợi qua đời
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar