Phận ngọc (biên đạo: Hà Thanh Hậu) là tác phẩm đoạt giải A duy nhất trong Liên hoan nghệ thuật múa TP.HCM mở rộng lần 8-2024. Tác phẩm có vận dụng nhiều kỹ thuật múa mâm vàng - Ảnh: L.ĐOAN
Đó là các tác phẩm múa Mâm vàng Cửu Long, Chuyện tình non sông, Huyền thoại rừng Sác, Trắng đen, Mùa sen nở và Ngọn lửa thành đồng. Trong đó Mâm vàng Cửu Long có tuổi đời lâu nhất.
Khởi nguồn chất liệu múa mâm
Theo thông tin từ Hội Nghệ sĩ múa TP, tác phẩm Mâm vàng Cửu Long (tác giả: NSND Thái Ly) do Nhà hát ca múa nhạc dân tộc Bông Sen thực hiện, ra đời khoảng năm 1977.
Mâm vàng Cửu Long đã được biểu diễn trong nhiều chương trình chính trị và đối ngoại của đơn vị, đồng thời biểu diễn doanh thu liên tục từ năm 1977 đến năm 1987.
Tác phẩm đã đoạt huy chương vàng đầu tiên tại Liên hoan ca múa nhạc chuyên nghiệp sau năm 1980 ở Hà Nội.
Múa mâm vàng là loại hình diễn xướng dân gian của vùng đất Nam Bộ, được hình thành và phát triển từ nghệ thuật múa bóng rỗi.
Đây là một loại hình nghệ thuật múa hát nghi lễ. Từ những chất liệu này, nghệ sĩ Thái Ly đã nghiên cứu, phát triển, sáng tác, xây dựng thành điệu múa mâm vàng để đưa lên sân khấu biểu diễn.
Theo ông Lê Nguyên Hiều - chủ tịch Hội Nghệ sĩ múa TP.HCM, thì: "Có thể nói, Mâm vàng Cửu Long của nghệ sĩ Thái Ly là tác phẩm đầu tiên đặt nền móng cho sự hình thành nên chất liệu múa mâm sau này".
Ngày nay múa mâm vàng thường được tổ chức vào các dịp lễ hội ở Nam Bộ, trở thành nét đặc trưng của vùng đất phương Nam. Để múa mâm vàng người ta thường dùng đồ mã hình tháp dán trên chiếc mâm nhôm. Mâm vàng được xem là lễ vật linh thiêng dâng lên các nữ thần.
Múa mâm vàng không dễ, đòi hỏi người múa phải tập luyện thuần thục các kỹ thuật cuộn tay, đội mâm lên đỉnh đầu, trán, cằm, chuyển mâm qua vai, tay, thậm chí dùng bàn chân để dâng mâm. Kỹ thuật múa có lúc gần như xiếc để giữ mâm không rớt.
Trong rất nhiều cuộc thi múa dân gian, múa hiện đại, múa mâm vàng đã được ứng dụng để tạo nên điểm nhấn văn hóa truyền thống. Còn nhớ, trong vở Cậu Đồng gây được tiếng vang của Nhà hát kịch Idecaf, ở cảnh mở đầu nghệ sĩ Thành Lộc đã từng có màn múa mâm khiến khán giả thích thú.
Múa, tái hiện những trang vàng
Trong số những tác phẩm được đề cử còn có tác phẩm kịch múa gây dấu ấn lớn là Chuyện tình non sông (tác giả: NSND Vũ Việt Cường, NSND Trần Kim Quy) của Nhà hát Giao hưởng, nhạc - vũ kịch TP.HCM.
Đây là vở diễn ngợi ca truyền thống đấu tranh bất khuất, kiên cường chống ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Chuyện tình non sông là câu chuyện tình yêu của hai thế hệ được kết nối với tình yêu đất nước theo suốt chiều dài lịch sử đấu tranh của dân tộc.
Tác phẩm ra đời năm 2006 và đoạt giải A của Hội Nghệ sĩ múa Việt Nam năm 2006, giải nhất giải thưởng 5 năm về văn học nghệ thuật của Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật TP.HCM. Là một trong chùm tác phẩm được Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2022.
Một vở múa cách mạng khác cũng nằm trong đề cử là tác phẩm Huyền thoại rừng Sác (kịch bản, biên đạo: Huỳnh Quang Trí, âm nhạc: Đức Trịnh) của Đoàn văn công Quân khu 7.
Ngoài tác phẩm Mâm vàng Cửu Long, đơn vị Nhà hát ca múa nhạc dân tộc Bông Sen còn có thêm hai đề cử khác là tác phẩm Trắng đen (tức Ánh sáng và bóng tối, kịch bản và biên đạo: NSND Tô Nguyệt Nga) và Mùa sen nở (tác giả: NSND Hoàng Phi Long).
Ông Lê Nguyên Hiều nằm trong hội đồng chuyên môn cùng các nghệ sĩ múa như Tô Nguyệt Nga, Bá Thái, Hà Thế Dũng, bày tỏ với Tuổi Trẻ: "Ở lĩnh vực múa khi lựa chọn tác phẩm đề cử, chúng tôi khá là đau đầu vì phải cân nhắc nhiều yếu tố.
Múa cũng thiệt thòi là rất ít tư liệu, hình ảnh, clip nên trong quá trình chọn và xây dựng thông tin đưa vào vòng bình chọn, hội phải vất vả tìm kiếm các nguồn tư liệu để hoàn tất quy trình".
Đăng ký tại đây
Bình luận hay