Những xâu lạp xưởng đong đưa trong nắng - Ảnh: TRÂN DUY
Hồi nhỏ, Tết quê tôi luôn rộn ràng với tiếng cười nói và mùi thơm lan tỏa từ những vỉ thịt nướng, lạp xưởng phơi đỏ au. Lạp xưởng lúc ấy chỉ được làm vào dịp Tết, bởi đó là món đặc biệt người miền Tây coi như "Lộc Xuân", mang ý nghĩa sung túc, đậm đà.
Theo thời gian, món ăn này không chỉ dừng lại trong gian bếp gia đình mà đã trở thành một biểu tượng văn hóa của vùng. Ngày nay, Cai Lậy (Tiền Giang) được xem là "thủ phủ lạp xưởng tươi", với hơn 100 cơ sở sản xuất lớn nhỏ, cung cấp hàng chục tấn lạp xưởng mỗi ngày cho thị trường toàn quốc.
Dù sản xuất quy mô lớn, các cơ sở tại đây vẫn giữ cách chế biến truyền thống, sử dụng rượu gạo để ướp thịt, phơi nắng tự nhiên để lạp xưởng lên màu đỏ au, mang lại hương vị không thể nhầm lẫn.
Một chủ cơ sở sản xuất tại Cai Lậy chia sẻ: "Chúng tôi có máy móc hỗ trợ, nhưng những công đoạn quan trọng như nêm nếm và lựa chọn nguyên liệu vẫn được thực hiện hoàn toàn thủ công.
Thịt nạc heo tươi được xay nhuyễn, ướp kỹ với rượu gạo, tỏi, đường, tiêu nguyên hạt để giữ hương vị đậm đà.
Mỡ heo phải xắt hạt lựu đều đặn, sau đó ướp đường và mang đi phơi nắng khoảng hai tiếng, đến khi trong veo mới đem trộn chung với thịt.
Từng bước đều được chăm chút cẩn thận để lạp xưởng giữ được vị ngọt béo tự nhiên, thoang thoảng hương rượu gạo đặc trưng, đúng chất lạp xưởng Cai Lậy".
Với tôi, lạp xưởng không chỉ là món ăn, mà còn là sợi dây kết nối giữa các thế hệ trong gia đình. Tôi nhớ những ngày nhỏ, cả nhà quây quần chuẩn bị thịt, dồn lạp xưởng, và treo từng cây lạp xưởng lên sào để phơi nắng.
Ông bà kể chuyện Tết xưa, cha mẹ dạy cách nêm nếm gia vị, còn lũ trẻ chúng tôi háo hức đếm từng ngày đến Tết để được thưởng thức món ăn yêu thích.
Ngày nay, dù lạp xưởng được sản xuất thương mại, nhưng tôi tin rằng món ăn này vẫn giữ được giá trị văn hóa của nó.
Tết không chỉ là lúc để đoàn viên mà còn là dịp để các thế hệ cùng nhìn lại, chia sẻ, và lưu giữ những giá trị truyền thống.
Một bà cụ tại Cai Lậy tâm sự: "Tụi nhỏ giờ bận rộn, nhưng mỗi lần thấy chảo lạp xưởng chiên thơm lừng, chúng lại ngồi xuống cùng tôi ăn cơm. Món ăn này như kéo cả nhà lại gần nhau hơn".
Trong bối cảnh xã hội thay đổi, không dễ để một món ăn truyền thống như lạp xưởng giữ được chỗ đứng trên thị trường. Tuy nhiên, sự thành công của các cơ sở là minh chứng cho cách truyền thống có thể hòa nhập mà không đánh mất bản sắc.
Các cơ sở tại đây đã áp dụng công nghệ để tăng năng suất, nhưng vẫn giữ được hương vị truyền thống qua việc lựa chọn nguyên liệu tự nhiên và bảo tồn các bước chế biến cốt lõi.
Từ những nếp nhà xưa, nơi lạp xưởng được làm thủ công bằng cả tấm lòng, cho đến nay sản phẩm này đã vươn mình thành một thương hiệu lớn, cung cấp cho cả nước. Nhưng điều khiến tôi tự hào nhất là dù hiện đại hóa, lạp xưởng vẫn giữ trọn vẹn hồn quê.
Đối với tôi, mỗi mùa Tết không thể trọn vẹn nếu thiếu đi hương vị lạp xưởng tươi. Đó là hương vị gợi nhắc tôi về ký ức tuổi thơ, về những ngày cả nhà quây quần bên bếp lửa, và về tình yêu quê hương đậm sâu trong từng món ăn.
Dù xa quê, mỗi khi cắn miếng lạp xưởng béo ngậy, tôi như cảm nhận được cái nắng, cái gió, và cả tấm lòng của hồn quê được gửi gắm trong món ăn này.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay