14/06/2025 09:10 GMT+7

Không dễ tăng lượng gạo Việt xuất khẩu sang Nhật dù nước bạn đang thiếu, vì sao?

BỬU ĐẤU

Giá gạo trong nước Nhật Bản đã tăng mạnh nhiều ngày qua, do nguồn cung khan hiếm.

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam cho rằng muốn xuất khẩu vào Nhật sẽ rất khó, nông dân cần tuân thủ đầy đủ quy trình canh tác lúa của quốc gia này.

Khi Nhật cần mua nhiều gạo

Sau khi xuất khẩu lô gạo 500 tấn gạo phát thải thấp sang nhật vào ngày 5-6 vừa qua với giá tại kho là 820 USD/tấn, Công ty CP nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TP Cần Thơ) cho biết sẽ tiếp tục xuất 2.500 tấn gạo sang Nhật vào tháng 10 tới với giá không dưới 1.000 USD/tấn.

"Trước mắt Nhật Bản chỉ nhập khẩu hai loại ST25 và Japonica, nên giá thấp nhất không dưới 850 USD/tấn Japonica và 1.500 USD/tấn ST25 - FOB cao hơn các thị trường khác khoảng 30%" - ông Phạm Thái Bình, chủ tịch HĐQT Công ty Trung An, thông tin.

Ông Lê Anh Nam, phó tổng giám đốc Tập đoàn Tân Long - doanh nghiệp đang xuất sang Nhật khoảng 1.000 - 2.000 tấn gạo/tháng với giá bình quân từ 850 - 900 USD/tấn, cho hay phía Nhật Bản đang thiếu gạo nên nhiều khách hàng Nhật đặt hàng mua gạo nhiều hơn để bù đắp vào lượng gạo dự trữ mà Chính phủ Nhật đã tung ra thị trường vừa qua.

Ông Nam cho biết doanh nghiệp này có vùng nguyên liệu ở An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp rất dồi dào để phục vụ thị trường xuất khẩu gạo.

Theo ông Phạm Thái Bình, 1 trong 7 doanh nghiệp tham gia sản xuất lúa giảm phát thải và vừa xuất 500 tấn "gạo Việt xanh phát thải thấp" sang Nhật, chuyện khan hiếm lương thực xảy ra tại nhiều quốc gia chứ không riêng Nhật Bản.

Thời gian qua, giá gạo có lúc giảm và sản lượng lúa gạo ở một số quốc gia có lúc dồi dào nhưng cơ bản vẫn chỉ là tạm thời. Việt Nam có ưu thế và tiềm năng rất lớn để nâng cao chất lượng và giá trị lúa gạo trên thị trường quốc tế nói chung và Nhật Bản nói riêng, nhất là với đề án 1 triệu ha lúa đang được triển khai.

"Các địa phương cần phê duyệt dự án liên kết sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp trong đề án 1 triệu ha của doanh nghiệp, hợp tác xã để triển khai diện rộng ra.

Như vậy mới có sản phẩm đạt tiêu chuẩn vào Nhật và một số thị trường khó tính khác như Mỹ, châu Âu, Trung Đông... Liên kết sản xuất lúa theo tiêu chí của đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao là hoàn toàn đảm bảo đủ tiêu chuẩn vào Nhật, Mỹ, châu Âu...", ông Bình nói

Theo ông Bình, đây là cơ hội để ngành hàng lúa gạo Việt Nam phát triển bền vững, chấm dứt cảnh "được mùa - mất giá", sản phẩm hàng hóa sản xuất ra khó tiêu thụ, vì không đảm bảo chất lượng tiêu chuẩn của thị trường và người tiêu dùng yêu cầu.

Phải có chiến lược, liên kết chặt chẽ

Ông Trần Thanh Hiệp - phó giám đốc Sở NN&MT tỉnh An Giang - cho hay nông dân ĐBSCL đã quen dần với sản xuất theo quy trình 145 của đề án 1 triệu ha lúa giảm phát thải.

Việc Công ty Trung An xuất khẩu 500 tấn gạo vào thị trường Nhật với giá 820 USD/tấn là tín hiệu đáng mừng, cơ sở để kỳ vọng việc ký kết hợp đồng xuất khẩu gạo sang Nhật trong thời gian tới sẽ thuận lợi hơn.

Ông Đỗ Hà Nam - chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt nam (VFA) - khẳng định doanh nghiệp nào cũng mong muốn đưa gạo vào thị trường Nhật vì được giá cao. Tuy nhiên, việc xuất gạo sang thị trường này cực khó bởi các tiêu chuẩn kỹ thuật rất khắt khe, nhất là về hàm lượng thuốc bảo vệ thực vật.

"Để có sản phẩm vào Nhật, doanh nghiệp phải đảm bảo các yêu cầu, tiêu chuẩn rất khắt khe, bởi việc kiểm soát thuốc, hóa chất, thuốc trừ sâu trong gạo của Nhật rất chặt chẽ.

Đưa được gạo sang thị trường Nhật là điều rất tốt, sẽ đảm bảo lợi ích lâu dài cho người nông dân Việt Nam. Tuy nhiên, cần phải có chiến lược rõ ràng chứ không thể để doanh nghiệp tự bơi", ông Nam nói.