Đi theo "tăng trưởng xanh"

Phóng to

Học sinh tiểu học Mỹ tham quan nhà máy điện mặt trời hiện đại sắp khánh thành tại Arcadia, bang Florida -Ảnh: Reuters

Hàn Quốc đón bắt xu thế mới bằng các dự án của “tăng trưởng xanh”. Tổng thống Lee Myung Bak cam kết vừa thực hiện tăng trưởng xanh vừa chuẩn bị cho tương lai, mục tiêu là xây dựng Hàn Quốc thành “quốc gia xanh” hàng đầu thế giới. Mới đây, tại hội chợ Barcelona, Hãng Samsung trình làng mẫu điện thoại di động đầu tiên trên thế giới sử dụng năng lượng mặt trời, báo hiệu công nghệ xanh được ứng dụng sang các sản phẩm đời sống số.

Chính quyền Seoul còn đầu tư gần 40 tỉ USD trong bốn năm tới nhằm phát triển lĩnh vực công nghiệp và kỹ thuật xanh cùng công nghiệp mũi nhọn tổng hợp. Chính phủ cũng đầu tư lớn cho nghiên cứu và phát triển các loại ôtô thải ít khí cacbon, phát triển các nguồn năng lượng sạch và tái chế năng lượng, xây dựng hệ thống “vận tải xanh”, bao gồm đường sắt thải ít khí cacbon và 3.000km đường xe đạp quanh bốn con sông xanh. Khoảng 2 triệu ngôi nhà xanh và văn phòng làm việc sử dụng ít năng lượng và điện sẽ được xây dựng.

Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama vượt qua những do dự của chính quyền George Bush, thúc đẩy “tăng trưởng thông minh”, đưa vào Khế ước xanh mới (Green new deal) ba thành tố về an ninh năng lượng, chống biến đổi khí hậu và tạo việc làm.

Tiềm lực phát minh sáng chế vượt trội của Mỹ so với các đối thủ châu Âu và châu Á trên các lĩnh vực công nghệ xanh và môi trường được chú trọng phát huy. 80 tỉ USD được dùng để thực hiện các dự án xanh, trong đó có 20 tỉ USD chi cho năng lượng tái sinh, 22 tỉ USD cho việc sử dụng hiệu quả hơn tài nguyên thiên nhiên và năng lượng, đầu tư hàng chục dự án mới để phát triển các công nghệ tích trữ điện năng và hệ thống thông minh được số hóa.

Chính quyền Washington còn dành 15 tỉ USD mỗi năm, từ năm 2012, phát triển công nghệ năng lượng sạch như gió và mặt trời, tăng gấp đôi nguồn cung năng lượng tái sinh. Người Mỹ sẽ nhận khoảng 63 tỉ USD tiền cắt giảm thuế và sự hỗ trợ khác để chuyển sang sử dụng công nghệ năng lượng sạch.

Đặc biệt nổi bật là các hãng ôtô thế giới đua nhau chuyển đổi công nghệ. Hãng Ford thực hiện chiến lược điện khí hóa ôtô đời mới, áp dụng các công nghệ giảm tiêu thụ nhiên liệu. Hãng xe Nissan dự kiến tung dòng ôtô điện sang thị trường Mỹ vào năm 2010 và kỳ vọng dòng xe này sẽ được bán trên toàn thế giới vào năm 2012. Các hãng Mitsubishi và Fuji sẽ đưa vào thử nghiệm ôtô chạy bằng điện. Toyota có kế hoạch ra mắt mẫu xe “lai” có pin sạc không cần thay. Còn General Motors và Toyota sản xuất loại xe chạy ăcquy sạc bằng động cơ xăng…

Theo bà Noeleen Heyzer - phó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc, châu Á cần xem công nghệ xanh là chìa khóa tăng trưởng bền vững và xây dựng các nền kinh tế của tương lai. Nhưng xem ra các “rồng to”, “hổ nhỏ” vẫn vận hành theo quán tính tư duy gia công xuất khẩu. Phần lớn các gói cứu trợ được đưa vào các dự án ngắn hạn và hỗ trợ xuất khẩu. Chậm nắm bắt xu hướng phát triển công nghệ mới có thể làm đảo ngược nhiều thập niên tiến bộ kinh tế - xã hội ở khắp châu Á.

Trong khi đó, thông điệp liên bang đầu tiên của Tổng thống Obama hôm 24-2 thổi vào nước Mỹ luồng gió lạc quan thận trọng. Nếu những dự án đầu tư của gói kích thích kinh tế khổng lồ phát huy hiệu lực, Mỹ sẽ giành lại vị trí lãnh đạo công nghệ mới.

Cuộc khủng hoảng hiện nay tuy thu hẹp khoảng cách sức mạnh kinh tế và công nghệ nhưng khi thế giới bước ra khỏi khủng hoảng, khoảng cách này sẽ lại mở rộng. Những nước nào không có năng lực chuyển đổi cơ chế và đổi mới cơ cấu sản xuất công nghiệp sẽ bị loại khỏi nhiều thị trường, không tránh khỏi lại “bám càng” các trung tâm khoa học và công nghệ mới của thế giới.