Nữ Thủ tướng Paetongtarn vẫn họp nội các với vai trò bộ trưởng

Chính trường Thái Lan một lần nữa chứng kiến những biến động dữ dội khi Tòa án Hiến pháp ra quyết định đình chỉ Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra vào ngày 1-7. 

Dù nữ thủ tướng 38 tuổi đã có những phản ứng nhanh chóng để cứu vãn tình thế, mọi diễn biến vẫn diễn ra quá nhanh, đẩy bà vào thế bị động hoàn toàn.

Đã có sự chuẩn bị

Với tỉ lệ 7/9 phiếu tán thành, tòa án quyết định đình chỉ nhiệm vụ của bà Paetongtarn trong thời gian xem xét vụ kiện yêu cầu bãi nhiệm. Bà sẽ có 15 ngày để gửi văn bản trả lời các cáo buộc, trước khi các thủ tục tiếp tục. 

Vụ việc bắt nguồn từ đơn kiến nghị của 36 thượng nghị sĩ, cáo buộc bà không trung thực và vi phạm tiêu chuẩn đạo đức quy định trong Hiến pháp, liên quan việc rò rỉ băng ghi âm cuộc điện đàm nhạy cảm về mặt chính trị với ông Hun Sen.

Trước nguy cơ bị đình chỉ, bà Paetongtarn đã thực hiện một nước cờ có tính toán: cải tổ nội các và tự bổ nhiệm mình làm bộ trưởng Bộ Văn hóa. Sáng sớm 1-7, Công báo Hoàng gia chính thức công bố việc phê chuẩn nội các mới, chỉ vài giờ trước khi tòa án ban lệnh đình chỉ.

Nhờ động thái này, dù bị đình chỉ chức thủ tướng, bà Paetongtarn vẫn giữ được ghế bộ trưởng. Sau lễ tuyên thệ vào ngày 3-7, bà vẫn được quyền tham dự các cuộc họp nội các với tư cách bộ trưởng, bất chấp lệnh đình chỉ từ Tòa án Hiến pháp.

Trong khi đó, ông Suriya Juangroongruangkit - phó thủ tướng kiêm bộ trưởng giao thông - sẽ trở thành người lãnh đạo tạm quyền. Ông Suriya, 70 tuổi, là chính trị gia dạn dày kinh nghiệm, tham gia chính trường từ những năm 1990 và luôn có chân trong nội các của các đảng phái khác nhau.

Sau khi bị đình chỉ, bà Paetongtarn đã lên tiếng xin lỗi người dân vì những hành động gây bất an dư luận. Bà khẳng định: "Ý định thực sự của tôi trong cuộc trò chuyện bị rò rỉ, ý định thực sự 100% của tôi, là làm việc vì đất nước để duy trì chủ quyền và cứu mạng sống của tất cả binh lính của chúng ta". Bà cũng cam kết "nỗ lực hết mình vì đất nước" và "luôn tôn trọng quyết định của tòa án".

Khó khăn chồng chất khó khăn

Việc bị đình chỉ chỉ là khởi đầu cho chuỗi thử thách pháp lý mà bà Paetongtarn phải đối mặt. Ủy ban Chống tham nhũng quốc gia Thái Lan đang điều tra bà về bất kỳ hành vi vi phạm đạo đức nào phát sinh từ cuộc gọi bị rò rỉ với ông Hun Sen. Quá trình này có thể dẫn đến vụ kiện khác tại Tòa án tối cao - nơi có thể ra phán quyết cấm bà tham gia chính trường.

Thực tế 10 tháng cầm quyền của bà Paetongtarn đầy khó khăn và thử thách. Người phụ nữ chủ yếu tham gia vào các doanh nghiệp gia đình sau khi tốt nghiệp Đại học Chulalongkorn và Đại học Surrey đã phải vật lộn để vực dậy nền kinh tế trì trệ nhưng không duy trì được sự ủng hộ của công chúng.

Kết quả thăm dò ý kiến cuối tuần qua cho thấy tỉ lệ ủng hộ bà giảm xuống còn 9,2% trong tháng 6, từ mức 30,9% vào tháng 3. Sự sụt giảm này diễn ra đặc biệt mạnh sau vụ rò rỉ đoạn ghi âm cuộc điện đàm với ông Hun Sen.

Nhiều người cho rằng uy tín của bà bị ảnh hưởng bởi cái bóng của cha - ông Thaksin, người đã trở về Thái Lan năm 2023 sau hơn một thập niên rưỡi lưu vong để tránh án tù và giờ có khả năng phải đối mặt với án tù một lần nữa vì tội khi quân.

Tình hình chính trị cũng thêm phức tạp khi Đảng Bhumjaithai, từng là thành viên liên minh cầm quyền, đã đe dọa đưa ra động thái bất tín nhiệm ngay khi Quốc hội họp lại vào ngày 3-7. 

Tuy nhiên diễn biến này sẽ không thể diễn ra do thủ tướng hiện đang bị đình chỉ. Để thành công, Bhumjaithai cần sự ủng hộ của Đảng Nhân dân - nhóm đối lập lớn nhất vẫn chưa quyết định lập trường.

Nóng: Thủ tướng Thái Lan Paetongtarn bị tạm đình chỉ chức vụ

Ngày 1-7, Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã ra phán quyết tạm đình chỉ chức vụ của Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra trong khi chờ xem xét vụ kiện yêu cầu bãi nhiệm bà.