Đề xuất có thêm tòa án về phán quyết trọng tài, trung tâm tài chính

Chiều 8-5, khi góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức tòa án nhân dân, một số đại biểu Quốc hội đoàn TP.HCM đề xuất tổ chức thêm các tòa chuyên trách trực thuộc tòa án cấp khu vực.

Đại biểu Lê Thanh Phong (chánh án Tòa án nhân dân TP.HCM) cho biết mặc dù Luật Tổ chức tòa án mới được Quốc hội thông qua, đang triển khai nhưng lần này mạnh dạn sửa đổi cho kịp tình hình sắp xếp bộ máy; đây là vấn đề khó, nhưng hiện nay việc soạn thảo được cán bộ, công chức ngành tòa án và nhân dân đồng tình.

Xuất phát từ thực tiễn xét xử ở TP.HCM, ông Phong nêu quan điểm đồng ý việc thành lập thêm tòa kinh tế trực thuộc tòa án cấp khu vực. Trước mắt, thành lập hai tòa sở hữu trí tuệ và phá sản ở Hà Nội và TP.HCM.

Theo ông Phong, tại TP.HCM thời gian gần đây án sở hữu trí tuệ và phá sản ngày càng nhiều. Điều này cho thấy cần tòa chuyên biệt để giải quyết những vụ án đặc thù.

Mặt khác, khi thụ lý và giải quyết một vụ án phá sản, thẩm phán thụ lý vụ phá sản phải theo dõi toàn bộ quá trình (5-10 năm) từ phán quyết đến kết thúc. Vì vậy cần có thẩm phán chuyên môn và tòa chuyên trách.

Dù dự luật không đề cập, nhưng ông Phong đề nghị có thêm tòa phán quyết trọng tài ở một số tòa khu vực ở TP.HCM, Đà Nẵng, Hà Nội.

Lý giải đề xuất này, ông Phong cho hay tại TP.HCM, tranh chấp hủy phán quyết trọng tài gia tăng trong thời gian gần đây (230 vụ trong 3 năm, trung bình 70-80 vụ/năm). Theo luật hiện hành, quyết định hủy của tòa kinh tế có hiệu lực ngay, không khiếu nại được, đòi hỏi thẩm phán phải chính xác và chuyên sâu.

“Việc giải quyết hủy các phán quyết trọng tài nên tập trung, thay vì rải rác thuộc thẩm quyền các tòa kinh tế trực thuộc các tòa khu vực. Còn nếu dự luật vẫn giao cho tòa kinh tế, đề nghị hướng dẫn phân công thẩm phán các tòa khu vực có thẩm quyền để đảm bảo tính tập trung”, ông Phong kiến nghị.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi cũng nhấn mạnh đến sự cần thiết của tòa sở hữu trí tuệ và tòa phá sản hiện nay. Ông cho biết việc này nhằm giải phóng nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế, xã hội và đặc biệt giúp ổn định xã hội.

Ông Mãi đề nghị rà soát kỹ, thể chế hóa sớm nghị quyết 66 (xây dựng, thực thi pháp luật) và 68 (phát triển kinh tế tư nhân) của Bộ Chính trị để bổ sung thêm nhiệm vụ cho các tòa sau khi tổ chức lại.

Ông cũng nêu dự luật quy định việc thành lập các tòa chuyên trách do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định trên cơ sở trình của thẩm phán tòa án tối cao. Tuy nhiên theo ông, lần sửa đổi này cần thiết phải có thêm tòa phán quyết trọng tài và kể cả tòa về trung tâm tài chính quốc tế.

"Thực tế việc tổ chức trung tâm tài chính không chỉ áp dụng luật Việt Nam, mà phải áp dụng cả luật quốc tế. Định chế tài phán đi cùng cũng phải áp dụng thông lệ quốc tế.

Trong dự thảo nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế chúng ta đang sử dụng một định chế tài phán là trọng tài, nhưng theo tôi đây mới là hình thức ban đầu, về sau phải có cả định chế tài phán trọng tài và tòa chuyên biệt để đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư quốc tế, thu hút vốn đầu tư và hội nhập quốc tế. Việc xây dựng hệ thống đầy đủ, sâu sắc sẽ tạo sự ổn định ngay từ đầu", ông Mãi nêu ý kiến.

Chủ tịch nước Lương Cường: Tổ chức hệ thống tòa án, viện kiểm sát phải sát với dân

Chủ tịch nước Lương Cường đề nghị nghiên cứu tổ chức hệ thống tòa án, viện kiểm sát gần dân, sát dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.