Văn Miếu và Quốc Tử Giám triều Nguyễn sắp được trùng tu lớn sau nhiều năm ‘lỡ hẹn’

Ngày 10-12, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế đã nhóm họp phiên thường kỳ cuối năm và thông qua nhiều nghị quyết quan trọng, trong đó có nghị quyết về trùng tu, tôn tạo hai di tích Văn Miếu và Quốc Tử Giám triều Nguyễn.

Quốc Tử Giám triều Nguyễn sắp được trùng tu lớn sau trăm năm tồn tại

Di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn nằm trên đường 23 Tháng 8, bên trong Kinh thành Huế, cạnh bên hoàng cung.

Đây là nơi đóng vai trò vô cùng quan trọng dưới triều Nguyễn khi đã đào tạo ra hơn 500 vị tiến sĩ, phó bảng và nhiều nhân tài phục vụ đất nước dưới thời phong kiến.

Công trình này được xây dựng vào năm 1908 dưới thời vua Duy Tân. Lúc đó vua cho dời Quốc Tử Giám (được xây dựng dưới triều vua Gia Long) từ khu vực làng An Bình (huyện Hương Trà, cách kinh thành khoảng 5km và cạnh bên di tích Văn Miếu ngày nay) vào trong kinh thành.

Quốc Tử Giám triều Nguyễn là một cụm công trình kiến trúc mang đậm phong cách truyền thống với nhiều tòa nhà chức năng như Di Luân Đường (nơi ở và làm việc của vị quan đứng đầu Quốc Tử Giám), dãy phòng học, cư xá…

Quốc Tử Giám triều Nguyễn là một trong những công trình may mắn giữ được nguyên trạng, ít ảnh hưởng bởi chiến tranh sau khi triều Nguyễn cáo chung vào năm 1945.

Cụm công trình này từng được tận dụng làm trụ sở của Bảo tảng Lịch sử Thừa Thiên Huế và đang xuống cấp nghiêm trọng do thời gian, khí hậu.

Năm 2021, tỉnh Thừa Thiên Huế lập dự án bảo tồn, tôn tạo thích nghi di tích Quốc Tử Giám với tổng mức đầu tư hơn 60 tỉ đồng. Dự án này nhằm mục đích bảo tồn, trùng tu một phần các công trình trong Quốc Tử Giám để tránh nguy cơ xuống cấp, sụp đổ.

Tuy nhiên vì nhiều lý do, dự án này chưa thể thực hiện hoàn chỉnh. Đến đầu tháng 11 vừa qua, khi Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế được dời đến nơi khác, tỉnh Thừa Thiên Huế đã lập tờ trình xin điều chỉnh dự án, nâng tổng mức đầu tư lên hơn 108 tỉ đồng.

Theo đó dự án này sẽ thay đổi phương án tu bổ công trình Di Luân Đường từ trùng tu cục bộ sang hạ giải toàn bộ để trùng tu kỹ lưỡng hơn, bổ sung hạng mục nhà che bia Huỳnh Tự Thư Thanh…

Dự án sẽ được tiến hành trong năm 2025 và dự kiến hoàn thành sau 4 năm.

Di tích Văn Miếu triều Nguyễn cạnh sông Hương cũng được trùng tu sau nhiều năm "lỡ hẹn"

Ngoài di tích Quốc Tử Giám, một di tích cũng đặc biệt không kém liên quan đến ngành giáo dục dưới triều Nguyễn là Văn Miếu cũng sắp được trùng tu sau nhiều năm "lỡ hẹn".

Văn Miếu được xây dựng vào năm 1808, dưới thời vua Gia Long để thờ Khổng Tử. Sau này dưới triều vua Minh Mạng trở về sau, Văn Miếu là nơi đặt bia ghi danh trạng của các vị tiến sĩ đỗ đạt tại các kỳ thi hội được tổ chức dưới triều các vua Nguyễn.

Di tích này hiện nay thuộc phường Hương Hồ, TP Huế, nằm cạnh dòng sông Hương thơ mộng và chỉ cách chùa Thiên Mụ vài trăm mét.

Do thời gian và chiến tranh, Văn Miếu đã xuống cấp nghiêm trọng và cần được trùng tu, tôn tạo nhiều hạng mục.

Trước đó vào năm 2022, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế đã thông qua dự án thực hiện trùng tu, tôn tạo di tích Văn Miếu (giai đoạn 1) với tổng kinh phí hơn 65 tỉ đồng. Dự án dự kiến thực hiện trong vòng 3 năm với nhiều hạng mục như phục hồi chính điện, Văn Miếu Môn, bến thuyền, lát gạch sân miếu…

Tuy nhiên do nhiều lý do, việc thực hiện trùng tu, tôn tạo di tích Văn Miếu không thể diễn ra theo dự kiến.

Một trong những lý do được đưa ra là do Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế (chủ đầu tư dự án) nhận thấy việc trùng tu theo phương án được duyệt là chưa phù hợp, cần bổ sung và điều chỉnh nhiều hàng mục công trình, đặc biệt là hạng mục phục dựng toàn bộ công trình Văn Miếu chính điện.

Dự án trùng tu di tích Văn Miếu lần này được điều chỉnh tăng lên hơn 132 tỉ đồng (gấp đôi so với tổng mức dự án cũ vào năm 2022). Việc thực hiện trùng tu Văn Miếu triều Nguyễn sẽ thực hiện vào năm 2025 và hoàn thành sau 3 năm.

Đại Cung Môn, cánh cửa mở lối vào nơi ở của vua triều Nguyễn sắp được phục dựng

Đại Cung Môn - cánh cửa mở lối vào Tử Cấm Thành bên trong hoàng cung triều Nguyễn - sắp được phục dựng nguyên trạng.