Nhà viết kịch Vương Lan
Nhà viết kịch Vương Lan dường như là tác giả đầu tiên viết về chủ đề hòa hợp, hòa giải dân tộc khi đất nước thống nhất.
Thông tin bất ngờ được chia sẻ tại hội thảo Vương Lan - Người mở đường lặng lẽ do Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, Viện Nghiên cứu bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc tổ chức ngày 30-5 tại Hà Nội.
Vương Lan - Người mở đường cho hòa hợp dân tộc
Nhà nghiên cứu Nguyễn Thế Khoa cho biết khi cùng nhân dân thủ đô Hà Nội chịu đựng những trận bom B52 hủy diệt của đế quốc Mỹ, Vương Lan lại bình tâm ngồi viết vở kịch Tay trong tay (hay Cho những ngày mai) về chuyện những người Việt Nam ở hai phía sẽ hóa giải hận thù, hòa hợp với nhau, cùng tìm một tương lai chung.
Ngay lúc ấy, Vương Lan vẫn tin chắc rằng đế quốc Mỹ rồi sẽ thất bại, sẽ phải rút hết về nước, đất nước Việt Nam sẽ hoàn toàn của người Việt, và người chung một nước sẽ phải ứng xử nhân ái, hòa giải, hàn gắn với nhau vì một tương lai chung của đất nước mình, dân tộc mình.
Trong vở kịch này, Vương Lan đã xây dựng được hình tượng nhân vật bác sĩ Huỳnh tuyệt đẹp.
Bác sĩ Huỳnh là một bác sĩ giỏi ở miền Bắc, từng đi học tiến sĩ ở nước ngoài, từng có nhiều thành công trong nghề. Chị có một em gái là bác sĩ xung phong vào chiến trường miền Nam ít năm trước và đã bị đối phương giết.
Theo gương em mình, bác sĩ Huỳnh cũng xung phong vào miền Nam. Trong một chuyến công tác, chị về địa phương mới giải phóng, nơi em mình đã hy sinh. Tại đây chị được đưa về ở và làm việc tại nhà người đã giết em mình.
Chủ nhà nghĩ rằng chị tìm đến để trả thù nên tìm mọi cách đối phó kể cả việc sẵn sàng hạ sát chị. Tuy vậy, tấm lòng vô tư, nhân ái với cả gia đình kẻ đã giết em mình của chị đã hóa giải tất cả.
"Dân tộc mình đôn hậu lắm. Oán thù nên cởi chứ không nên buộc. Chị cho rằng tôi về vùng mới giải phóng này là để vứt bỏ nhiệm vụ thầy thuốc của tôi đi, và dùng thì giờ đó đi tìm vợ chồng chị lo trả mối thù riêng sao?...".
"Phải gom sức nhau nhanh chóng hàn gắn lại để còn lo việc lớn hơn. Đúng là chị và tôi đã không đi chung với nhau trên một đoạn đường, nhưng từ nay tất cả chúng ta, con cái chúng ta sẽ cùng chung một tương lai, phải thế không?...".
Đó là những lời của bác sĩ Huỳnh mà nhà viết kịch Vương Lan đã viết từ năm 1972. Ông Thế Khoa nhận định ở đề tài hòa hợp dân tộc, chỉ với một vở Tay trong tay, Vương Lan đã là một tác giả sân khấu mở đường thành công một cách lặng lẽ.
Hội thảo đầu tiên về nhà viết kịch Vương Lan - Ảnh: T.ĐIỂU
Tác giả sân khấu đầu tiên đi vào đề tài công nhân
Không chỉ mở đường trong đề tài hòa hợp dân tộc, Vương Lan là tác giả sân khấu đầu tiên đi vào đề tài công nhân, gắn bó sâu sắc với vùng mỏ Quảng Ninh, đất cảng Hải Phòng và tuyến đường vận tải Bắc Nam của hậu phương lớn chi viện cho tiền tuyến lớn trong kháng chiến chống Mỹ.
Dù qua đời đột ngột ở tuổi 45, ông đã để lại một gia tài kịch bản sân khấu dày dặn.
Tại hội thảo, ông Thế Khoa, nghệ sĩ Lê Chức, PGS Lưu Khánh Thơ… đều chung nhận định Vương Lan đã thành công khi có nhiều vở kịch hay về đề tài công nhân, được nhiều đơn vị kịch nói dàn dựng phục vụ, được khán giả hoan nghênh nhiệt liệt như Bão biển, Đêm cửa biển, Tuyến phía Nam, Chuyến phà đêm, Gió Đèo Nai, Ngoài giới hạn…
Vương Lan đã rất thành công khi xây dựng được hình tượng một thế hệ đông đảo người công nhân Việt Nam mới vừa chân thật, sinh động vừa giàu chất lý tưởng.
Ông Thế Khoa còn rất ấn tượng chất văn học trong kịch của Vương Lan. "Vương Lan là một trong những nhà viết kịch Việt Nam có ngôn ngữ kịch giàu tính văn học nhất mà tôi từng đọc. Kịch của ông thực sự là một tác phẩm văn học đáng đọc", ông Thế Khoa nói.
Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam Trịnh Thúy Mùi cũng đánh giá cao tài năng, vai trò của nhà viết kịch Vương Lan.
Bà Mùi nhận định, cùng với một số tác giả khác như: Xuân Trình, Tất Đạt, Võ Khắc Nghiêm, Thanh Hương, Hồng Phi… Vương Lan đã góp phần đem đến cho sân khấu những năm 1960 - 1980 một sức sống mới.
Các đại biểu đều bày tỏ tiếc nuối khi đến nay nhà viết kịch Vương Lan chưa được vinh danh Giải thưởng Nhà nước.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay