Tự học luật 16 năm để kiện công ty gây ô nhiễm

Ông Wang Enlin - Ảnh: Nhân dân điện tử Trung Quốc

Theo báo Daily Mail của Anh, ông Wang Enlin, cùng những người hàng xóm, đã giành thắng lợi trong phiên tòa xét xử việc ông khởi kiện tập đoàn hóa chất Qihua vì đã xả thải gây ô nhiễm đất ruộng của ông và bà con trong vùng.

Ông Wang, khoảng 60 tuổi, sống tại làng Yushutun thuộc vùng ngoại ô Tề Tề Cáp Nhĩ (Qiqihar) của tỉnh Hắc Long Giang. Vào năm 2001, khu đất ruộng của ông bị nhấn chìm trong dòng nước xả thải nhiễm độc của tập đoàn hóa chất Qihua - tập đoàn nhà nước có tổng tài sản khoảng 2 tỉ nhân dân tệ (291 triệu USD).

Theo truyền thông Trung Quốc, vào năm 2001, một tài liệu của chính phủ đã khẳng định các vùng đất nông nghiệp bị ảnh hưởng trong vụ việc này là "không thể sử dụng được trong một thời gian dài" vì ô nhiễm.

Tập đoàn Qihua đã đổ bỏ những rác thải độc hại ở làng Yushutun, tỉnh Hắc Long Giang - Ảnh: Nhân dân điện tử Trung Quốc

Trong khoảng năm 2001-2016, người dân địa phương cho biết tập đoàn Qihua vẫn tiếp tục đổ xả các chất thải độc hại vào khu làng của ông Wang, nơi mà sinh kế chính của người dân là sản xuất nông nghiệp.

Tập đoàn này sản xuất nhựa PVC và mỗi năm thải ra 15.000 - 20.000 tấn chất thải hóa học.

Truyền thông Trung Quốc cũng cho biết tập đoàn Qihua đã lập bãi rác thải rộng khoảng 30 hecta chôn rác thải chứa hóa chất độc hại canxi cacbua và một hồ chứa chất thải dạng lỏng rộng 193 hecta.

Năm 2001, ông Wang đã gửi thư tới Sở tài nguyên đất đai Tề Tề Cáp Nhĩ để khiếu nại về tình trạng ô nhiễm xảy ra với làng ông.

Làng Yushutun thuộc vùng ngoại ô Tề Tề Cáp Nhĩ của tỉnh Hắc Long Giang - Ảnh: Nhân dân điện tử Trung Quốc

Ông Wang cho biết trong quá trình làm việc với cơ quan hữu trách địa phương, người ta thường xuyên yêu cầu ông phải cung cấp chứng cứ để chứng minh việc đất làng ông bị ô nhiễm.

Ông Wang chia sẻ với nhà báo của tờ Nhân dân điện tử Trung Quốc bản tiếng Hoa: "Tôi biết là mình đúng, nhưng tôi không biết phía bên kia họ phạm luật như thế nào, hoặc là liệu có chứng cứ nào để buộc tội họ hay không".

Từ đó người nông dân ít học này quyết định tự nghiên cứu về luật pháp - một việc mà bản thân ông cũng chẳng ngờ là sẽ kéo dài suốt 16 năm sau đó.

Bỏ học từ năm lớp 3 nên khi bắt tay vào công việc đầy thách thức, ông Wang đã phải dùng từ điển để đọc hàng tá sách về luật.

Tại thời điểm đó ông không có tiền mua sách, vậy nên ông ngồi cả ngày tại các cửa hàng sách ở địa phương, chép tay lại tất cả những thông tin liên quan từ các cuốn sách đó. Để trả ơn người chủ tiệm sách, ông mang biếu những túi bắp nhà trồng được.

Từ những kiến thức luật thu thập được, ông Wang hướng dẫn dân làng biết cách thu thập chứng cứ về chất thải của tập đoàn Qihua.

Cho tới năm 2007, một hãng luật của Trung Quốc chuyên giải quyết các vụ việc liên quan tới ô nhiễm bắt đầu hỗ trợ tư vấn luật miễn phí cho ông Wang và những người hàng xóm của ông. 

Tuy nhiên vì những diễn biến phức tạp liên quan tới quá trình khởi kiện mà mãi 8 năm sau khi đệ đơn, phiên tòa mà ông Wang và những người hàng xóm của ông là nguyên đơn mới được xét xử.

Nhờ vào các chứng cứ thu thập trong suốt 16 năm qua, ông Wang và dân làng đã giành thắng lợi trong phiên xét xử đầu tiên này. Ngày diễn ra phiên xét xử không được nêu trong bản tin của báo Nhân dân điện tử Trung Quốc xuất bản ngày 3-2.

Theo đó, tòa án ở Tề Tề Cáp Nhĩ phán quyết các hộ gia đình ở làng Yushutun sẽ nhận được đền bù thiệt hại tài chính vì ô nhiễm hóa chất của tập đoàn Qihua lên tới 820.000 nhân dân tệ (120.054 USD).

Tập đoàn Qihua đương nhiên chưa chịu chấp nhận ngay phán quyết của tòa và đã đệ đơn kháng cáo. 

Ông Wang tin tưởng ông và dân làng sẽ giành chiến thắng cuối cùng. Ông nói: "Chúng tôi chắc chắn sẽ thắng. Ngay cả có thua thì chúng tôi sẽ vẫn tiếp tục tranh đấu".