Trò chơi bú bia không hẳn là gợi dục trần trụi

Phóng to

Hình ảnh trò chơi bú bia xuất hiện tại một nhà hàng ở Đà Nẵng tối 31-12-2013 - Ảnh: H.K.

Nhưng dưới lăng kính khác, hình ảnh một chàng trai đã đến tuổi trưởng thành được cô gái cho bú bình thì mang tính gợi dục. Vì núm bình là biểu tượng của nhũ hoa phụ nữ, một bộ phận nhạy cảm trong hành vi tính dục.

Biểu tượng văn hóa vốn mang tính đa nghĩa, dùng cái này để nói cái khác và cái khác lại được diễn giải khác nhau. Chính tính đa nghĩa của biểu tượng văn hóa gây nên sự tranh luận với nhiều ý kiến khác nhau xung quanh câu chuyện này.

Các ý kiến trái chiều liên quan đến vấn đề tính dục trong văn hóa. Trong văn hóa truyền thống chịu ảnh hưởng của Nho giáo được trao truyền qua các thế hệ thì tình dục là chuyện không được phô diễn, nói ra, vì quan hệ tình dục (trừ quan hệ vợ chồng được luật pháp và phong tục chấp nhận chính thức) và các hành vi quan hệ tính dục khác đều bị phê phán vì được quy chiếu vào phạm trù đạo đức.

Đó là giá trị được Nho giáo tôn vinh. Văn hóa Việt Nam chịu ảnh hưởng của Nho giáo đương nhiên thừa nhận giá trị này, ai vi phạm thì bị lên án.

Dưới cái nhìn của tình dục học và nhân học văn hóa thì quan hệ tình dục mang tính bản năng của con người thừa kế từ thế giới động vật và nó gắn chặt với con người. Tách nó ra khỏi con người thì con người không còn mang tính người nữa.

Vì không có quan hệ tình dục thì loài người không còn tồn tại. Vì có nhu cầu dục tính mà trai gái yêu thương nhau hơn và hành vi tính dục mang lại các khoái cảm mà ít khoái cảm nào khác có được.

Cái khác giữa con người với động vật là động vật hoàn toàn mang tính bản năng tự nhiên như việc tranh ăn và tranh con cái giữa các con đực với nhau.

Quan hệ tình dục của con người khác động vật ở chỗ nó văn hóa hóa cái bản năng tự nhiên để mang tính người. Cái mà người ta gọi là văn hóa tính dục, mặc dù ở Việt Nam vốn kiêng kỵ vấn đề này. Văn hóa Nho giáo là văn hóa tiết chế hành vi tính dục nên nói đến tình dục là việc cấm kỵ không đáng nói.

Ngày nay những giá trị truyền thống đã chịu sự thay đổi của cuộc sống đương đại, quan hệ tình dục được nhìn cởi mở hơn, thoáng hơn cũng là đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của đời sống con người.

Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi giá trị thì một bộ phận người dân kể cả thanh niên vẫn còn giữ lại quan niệm của Nho giáo nên mới dẫn đến những ý kiến trái chiều.

Không phải ngày nay mà từ xa xưa người Việt đã phản kháng Nho giáo qua các truyện cười, các lễ hội dân gian mà chủ đề tình dục được đề cập khá nhiều.

Hiện nay, trong các cuộc nhậu, trong đợt đi du ngoạn của những nhóm bạn người ta nói hết mọi chuyện từ gia đình đến xã hội nhưng chủ đề tình dục vẫn lôi cuốn hơn cả từ quan chức đến người dân bằng những bài thơ, truyện kể đến mức dung tục nhằm nối kết và chia sẻ lẫn nhau. Và mọi người tham gia lại rất hào hứng về chủ đề này.

Vì đó là câu chuyện chung của con người và của mọi người. Nhưng đó là những nhóm xã hội mang tính đồng nhất nên không ai phê phán một quan chức nói chuyện tình dục cả. Hơn nữa, nó tạo ra không khí vui vẻ, hài hước dễ gây cười, giải được những stress trong cuộc sống bộn bề hằng ngày.

Trong một không gian văn hóa vui chơi, giải trí thì câu chuyện tình dục không có gì phản cảm, trái thuần phong mỹ tục. Nhưng trong một chương trình nhà hàng với sự tham gia của nhiều nhóm xã hội khác nhau, không đồng nhất về quan điểm và cách nhìn nên đã gây ra các ý kiến trái chiều.

Trong sinh hoạt văn hóa hiện nay có hai kênh: kênh chính thống do các cơ quan nhà nước hay các tổ chức chính trị xã hội khác tổ chức thì các yếu tố tính dục không thể hiện diện vì được định hướng về tính trang nghiêm và chuẩn mực của nó.

Bên cạnh đó có kênh sinh hoạt văn hóa phi chính thống nằm ở ngoài lề thì nó thoát khỏi tính quy chuẩn để đáp ứng những nhu cầu thường nhật của con người. Con người được tự do hơn, phóng túng hơn để giải tỏa những ẩn ức trong cuộc sống kể cả nhu cầu tính dục.

Những sinh hoạt ngoài lề này thường được quy gán là sự phạm quy cần được chấn chỉnh, nhất là vấn đề tình dục. Sinh hoạt văn hóa con người ngày nay đa dạng hơn nhằm đáp ứng ngày càng cao sự hưởng thụ văn hóa của người dân và nhằm giải tỏa những bức xúc trong cuộc sống.

Vì vậy hình ảnh chơi bú bình bia không hẳn là hành vi mang tính gợi dục trần trụi mà là những sáng kiến trong việc tìm kiếm trò diễn mới vui vẻ, hài hước, tạo nên sự phấn khích của mọi người, gây hiệu ứng cộng cảm cộng đồng, tránh được những sinh hoạt nhàm chán được quy chuẩn hóa và kịch bản hóa. Câu chuyện không có gì phải làm ồn ã cả.

Từ sự kiện trên, vấn đề đưa giáo dục giới tính, tình dục học và văn hóa tình dục vào chương trình giáo dục chính thống cho thế hệ trẻ là việc làm cần thiết để tiết chế những hành vi tính dục mang tính thuần túy bản năng như bạo dâm, cưỡng dâm, hiếp dâm đầy thú tính gây nên những nhức nhối hiện nay mà các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin.

(Nguyên trưởng khoa nhân học - ĐH KHXH&NV TP.HCM)