Tranh luận về quy định “dân kiện quan”

Đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) - Ảnh: Việt Dũng

Tuy nhiên, tại phiên thảo luận này, nhiều đại biểu vẫn chưa đồng tình với tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tại kỳ họp trước của Quốc hội, nhiều đại biểu đã đề nghị luật sửa đổi lần này cần quy định đưa các vụ kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính đối với UBND, chủ tịch UBND cấp huyện lên tòa án nhân dân (TAND) cấp tỉnh để xét xử sơ thẩm.

Đây cũng là quan điểm của Chính phủ khi trình dự luật này.

Dù vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng: “Việc đề xuất giao thẩm quyền cho TAND cấp tỉnh giải quyết sơ thẩm khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, chủ tịch UBND cấp huyện như dự thảo luật là không phù hợp với yêu cầu cải cách tư pháp đã nêu trong nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về mở rộng thẩm quyền cho TAND cấp huyện.

Đồng thời quy định như vậy không đề cao được vai trò, bản lĩnh cũng như không nêu cao được trách nhiệm của đội ngũ thẩm phán TAND cấp huyện trong giải quyết sơ thẩm vụ án hành chính”.

Để tháo gỡ một số trường hợp khó khăn, vướng mắc cho TAND cấp sơ thẩm trong việc giải quyết sơ thẩm khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND, chủ tịch UBND cấp huyện, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị quy định theo hướng:

“Theo đề nghị của TAND cấp huyện và khi xét thấy cần thiết, TAND cấp tỉnh có thể lấy lên để giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND cấp huyện, chủ tịch UBND cấp huyện”.

Không đồng tình lập luận trên đây, đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) cho rằng việc sửa đổi Luật tố tụng hành chính lần này phải giải quyết, trả lời được vấn đề tại sao luật này chậm đi vào cuộc sống?

“Tôi cho rằng đây là một luật rất đặc thù vì quy định việc dân đi kiện quan. Người dân đi kiện rất e ngại phải đến cửa quan để kiện một việc.

Vì vậy, việc xác định thẩm quyền xét xử là vấn đề mấu chốt, đầu tiên cần phải sửa. Người dân đi kiện, đi tìm công lý thì họ phải chọn nơi phân xử mà người dân tin là khách quan, có đủ thẩm quyền để phân định đúng - sai” - ông Hùng nói.

Ông Hùng cho rằng TAND cấp tỉnh xét xử sơ thẩm các vụ án hành chính của các cơ quan hành chính và người đứng đầu cơ quan hành chính cấp huyện là đúng vì giúp giải tỏa tâm lý e ngại của người dân khi phải đi tìm lẽ công bằng, tác động tích cực đến việc xây dựng nền hành chính minh bạch và hiệu quả.

Nếu trở lại với quy định hiện hành tòa cấp nào xử “quan” cấp ấy thì sẽ là bước thụt lùi của dự án luật.

“Việc này xuất phát từ thực tiễn chứ không phải là lý luận. Chúng ta biết quy định như thế này có lợi cho người dân thì phải quy định như vậy” - ông Hùng bày tỏ.

Đây cũng là quan điểm của đại biểu Huỳnh Văn Tính (Tiền Giang) khi ông cho rằng: “Tuy luật quy định tòa án độc lập xét xử nhưng vì nhiều lý do khách quan, bị tác động, chi phối nên thẩm phán tòa cấp huyện rất khó xử đối với lãnh đạo huyện”.