Tin tức thế giới 9-5: Ukraine tràn ngập giải Pulitzer 2023; Trung Quốc - Canada căng thẳng

Nội dung về Ukraine chiếm sóng giải Pulitzer 2023 ở Mỹ

Ngày 8-5, giải Pulitzer 2023 đã được trao cho nhiều bài báo tường thuật về Ukraine.

Báo New York Times được giải hạng mục tin quốc tế vì đưa tin "không nao núng" về cuộc xung đột, trong đó có cuộc điều tra kéo dài 8 tháng về những cái chết của người Ukraine ở thị trấn Bucha, hội đồng giải thưởng Pulitzer cho biết.

Hãng thông tấn AP được giải Phụng sự công chúng - được cho là giải thưởng cao nhất - vì đưa tin "dũng cảm" về cuộc bao vây thành phố cảng Mariupol của Ukraine. 

AP cũng đã giành được giải thưởng về ảnh với "những bức ảnh độc đáo và khẩn cấp" từ những tuần đầu tiên của cuộc xung đột xảy ra vào tháng 2-2022.

Giải Pulitzer có lịch sử hơn 100 năm. Giải được Đại học Columbia trao tặng để tôn vinh những thành tựu trong lĩnh vực báo chí, văn học, kịch nghệ và âm nhạc của Mỹ. Pulitzer được công nhận là giải thưởng uy tín nhất trong lĩnh vực này ở Mỹ.

Trung Quốc phản đối Canada trục xuất nhà ngoại giao

Ngày 8-5, người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada cho biết Trung Quốc lên án mạnh mẽ và kiên quyết phản đối quyết định trục xuất nhà ngoại giao Trung Quốc ở Canada, và đã gửi thư phản đối đến Chính phủ Canada.

Trước đó cùng ngày, Canada đã trục xuất nhà ngoại giao ở Lãnh sự quán Trung Quốc tại Toronto là Zhao Wei.

Động thái của Canada xảy ra sau khi có báo cáo tình báo cáo buộc ông Zhao nhắm mục tiêu vào một nghị sĩ Canada đã chỉ trích cách đối xử của Trung Quốc với người thiểu số Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ.

"Chúng tôi sẽ không tha thứ cho bất kỳ hình thức can thiệp nào của nước ngoài", Ngoại trưởng Canada Melanie Joly cho biết.

Cơ quan Tình báo an ninh Canada (CSIS) nêu trong báo cáo năm 2021 về ảnh hưởng của Trung Quốc ở Canada, trong đó có thông tin nghị sĩ Đảng Bảo thủ Michael Chong và gia đình ông có nguy cơ bị đe dọa.

Trung Quốc cho biết nước này chưa bao giờ can thiệp vào công việc nội bộ của Canada và không có ý định làm như vậy. Tổng lãnh sự quán Trung Quốc ở Toronto cho biết báo cáo về nghị sĩ Chong "không có cơ sở thực tế và hoàn toàn vô căn cứ".

Ngoại trưởng Trung Quốc: Mỹ - Trung cần ổn định quan hệ song phương

Ông Tần Cương, ngoại trưởng Trung Quốc, cho rằng Mỹ - Trung cần ổn định quan hệ song phương sau khi loạt "lời nói và hành động sai lầm" khiến quan hệ hai bên tăng thêm căng thẳng.

Hãng tin Reuters cho biết đề xuất này được nêu ra trong cuộc họp giữa ông Tần và ông Nicholas Burns, đại sứ Mỹ tại Bắc Kinh, ngày 8-5.

Đặc biệt, ngoại trưởng Trung Quốc nhấn mạnh Mỹ cần sửa chữa cách tiếp cận về Đài Loan và tuân thủ nghiêm túc nguyên tắc "Một Trung Quốc".

Quan hệ Mỹ - Trung xấu đi hồi năm ngoái khi bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ viện Mỹ khi đó, đến thăm chính thức Đài Loan. 

Sự kiện này khiến Trung Quốc nổi giận, vì luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình. Bắc Kinh sau đó đã cắt đứt các kênh liên lạc chính thức với Mỹ, bao gồm cả kênh quân đội.

Căng thẳng hai bên giảm bớt vào tháng 11-2022 khi Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh G20 ở Indonesia và cam kết đối thoại thường xuyên hơn.

Viết trên Twitter về cuộc gặp, Đại sứ Burns cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc ổn định quan hệ giữa hai nước. 

Ông Burns cho biết Mỹ muốn tiếp tục các đường dây giao tiếp mở với Trung Quốc. Ông khẳng định không có sự thay đổi trong chính sách của Mỹ với "Một Trung Quốc" và đề nghị nối lại chuyến thăm của ngoại trưởng Mỹ khi điều kiện thích hợp.

Các công ty dầu mỏ ở Alberta, Canada ngừng sản xuất do cháy rừng

Hiện có hơn 100 vụ cháy rừng, trong đó 30 vụ cháy lớn mất kiểm soát đang hoành hành ở tỉnh Alberta.

Reuters cho biết lính cứu hỏa đang trông chờ trời mưa và hy vọng thời tiết mát mẻ hơn trong ngày 8-5 sẽ giúp họ dập tắt những đám cháy khởi đầu một mùa cháy rừng đầy khó khăn ở tỉnh sản xuất dầu mỏ chính của Canada.

Alberta tuyên bố tình trạng khẩn cấp ngày 6-5. Gần 30.000 người phải di dời. Việc các công ty hóa dầu đóng cửa khiến ít nhất 185.000 thùng dầu mỗi ngày (khoảng 2% sản lượng của Canada) không thể ra thị trường.

Kẻ xả súng giết 8 người ở Texas theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng

Ngày 8-5, nhiều báo chí ở Mỹ đưa tin kẻ bắn chết 8 người tại một trung tâm mua sắm ở Texas dường như đã theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng và chủ nghĩa tân phát xít.

Tài khoản mạng xã hội được cho là có liên quan đến nghi phạm, Mauricio Garcia, 33 tuổi, có các bài đăng nhắm mục tiêu vào chủng tộc hoặc người thiểu số.

Tay súng bị cảnh sát bắn hạ sau khi tên này giết chết tám người, bao gồm cả trẻ em, tại trung tâm thương mại Allen Premium Outlets ở thành phố Allen, ngoại ô phía bắc Dallas.

Tên này đã dùng súng AR-15.

Tổng thống Mỹ Joe Biden kêu gọi Quốc hội thông qua các dự luật kiểm soát súng sau vụ xả súng. 

Bộ trưởng Tài chính Mỹ: Tăng trần nợ công là phương án tốt nhất cho Mỹ

Ngày 8-5, bà Janet Yellen cảnh báo việc Quốc hội không tăng trần nợ công lên trên mức 31.400 tỉ USD sẽ gây ra tác động lớn đến nền kinh tế Mỹ và làm suy yếu đồng USD với tư cách là đồng tiền dự trữ của thế giới.

Khi được hỏi liệu Mỹ có ưu tiên thanh toán cho các trái chủ trong trường hợp vỡ nợ hay không, bà Yellen nói với Đài CNBC rằng Tổng thống Joe Biden sẽ buộc phải đưa ra quyết định về những việc cần làm với các nguồn lực của kho bạc nếu trần nợ không được nâng lên. Tuy nhiên, bà từ chối bàn hoặc xếp hạng các phương án.

"Có nhiều phương án khác nhau, nhưng không có phương án nào tốt cả. Lựa chọn nào cũng là lựa chọn tồi. Lựa chọn duy nhất thực sự giúp nền kinh tế và hệ thống tài chính của chúng ta ở trạng thái tốt - là tăng trần nợ", bà Yellen nhấn mạnh.

Chạy trốn nội chiến

Bé trai người Sudan, cùng gia đình chạy trốn khỏi bạo lực do nội chiến ở quê nhà, nhìn ra bên ngoài từ nơi trú ẩn tạm bợ ở Koufroun, Cộng hòa Chad, gần biên giới với Sudan hôm 6-5.

Sudan: Hồi kết còn xa

TTCT - Xung đột đang nổ ra tại Sudan là kết quả của không chỉ tranh đoạt quyền lợi phe phái hiện tại. Mâu thuẫn ở vùng đất này cũng lâu đời như chính nó vậy.