06/10/2017 16:10 GMT+7

Thiếu ngủ dù chỉ một đêm cũng đủ gây hại sức khỏe

PGS.TS NGUYỄN HỮU ĐỨC - BS HOÀNG XUÂN ĐẠI
PGS.TS NGUYỄN HỮU ĐỨC - BS HOÀNG XUÂN ĐẠI

TTO - Mọi người hay nghĩ rằng thỉnh thoảng mất ngủ một đêm cũng không gây tổn hại gì cho cơ thể. Tuy nhiên, các nhà khoa học mới đây đã phát hiện thiếu ngủ dù chỉ một đêm cũng có thể làm biến đổi các gen kiểm soát đồng hồ sinh học của cơ thể...

Thiếu ngủ dù chỉ một đêm cũng đủ gây hại sức khỏe - Ảnh 1.

Nếu cảm thấy mệt, hãy cứ thiếp đi với những giấc ngủ ngắn cũng tốt cho cơ thể - Ảnh: DUYÊN PHAN

Hãy nâng niu và yêu thương giấc ngủ, không thức quá khuya.

Ngủ đủ sảng khoái

Giấc ngủ không phải là sự ngưng nghỉ hoạt động hoàn toàn mà là một dạng đặc biệt của hoạt động cơ thể, giúp cơ thể phục hồi năng lượng đã tiêu hao khi thức.

Thời lượng trung bình của giấc ngủ là 8 tiếng nhưng không nhất thiết luôn luôn như vậy. Dấu hiệu cho biết ngủ đủ là có sự sảng khoái, tươi tỉnh, thoải mái khi thức giấc vào ban ngày.

Còn mất ngủ hay khó ngủ là chứng bệnh gây khó khăn trong đời sống rất nhiều người. Khó ngủ có nhiều dạng, khó đi vào giấc ngủ, ngủ không yên giấc, dậy sớm không ngủ lại được, hoặc tỉnh dậy nhiều lần trong khi ngủ, mỗi lần dài hơn 30 phút.

Thực tế cho thấy nữ bị mất ngủ nhiều hơn nam, nhất là ở tuổi gần mãn kinh, nhưng nguyên nhân có lẽ do những bệnh liên hệ hơn là do thiếu hormone.

Song càng lớn tuổi càng dễ bị mất ngủ, có thể do những bệnh phát sinh ở người cao tuổi mắc bệnh về nội, ngoại khoa như đau dạ dày, sau phẫu thuật, cao huyết áp, bệnh tiểu đường, bệnh đường hô hấp... Đây là mất ngủ nhất thời, chỉ cần điều chỉnh một chút về giấc ngủ tại thời điểm đó, khi bệnh được điều trị khỏi thì giấc ngủ sẽ trở lại bình thường.

Thiếu ngủ dù chỉ một đêm cũng đủ gây hại sức khỏe - Ảnh 2.

Phải tìm nguyên nhân khi bị mất ngủ

Mất ngủ là triệu chứng của nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Có 3 loại: mất ngủ tạm thời: kéo dài chỉ trong 3 ngày do biến động (lạ chỗ, du lịch sang nước có múi giờ khác, do chỗ ngủ nóng, lạnh, ồn ào, quá sáng...); mất ngủ ngắn hạn: kéo dài trên 3 ngày đến 3 tuần do stress, phiền muộn, do dùng thuốc; mất ngủ kinh niên (hay mãn tính): kéo dài trên 3 tuần đến trong vài tháng, do có rối loạn trong cơ thể (bệnh nội khoa, trầm cảm...).

Phổ biến mất ngủ do "stress" - mất ngủ do tâm sinh lý rối loạn. Dạng mất ngủ này thường xảy ra do xúc cảm buồn, chán, thất vọng, thất bại trong công việc, căng thẳng, lo âu, xung đột trong gia đình, xã hội... Nhiều người bệnh mất ngủ do tâm sinh lý, dùng thuốc ngủ lúc đầu có hiệu quả, nhưng sau đó lại gặp rắc rối vì nghiện thuốc và tương tác với rượu. Khi bệnh trở thành mãn tính, dù dùng thuốc họ cũng ít khi ngủ được và trạng thái bệnh lý sẽ trầm trọng thêm.

Sinh hoạt thường ngày nếu không chừng mực, làm nhiều việc, không hoạt động thể dục thì có thể làm chứng bệnh mất ngủ nặng hơn.

Các chuyên gia về sức khỏe khuyên rằng khi bị mất ngủ, người bệnh đừng vội uống thuốc ngủ mà hãy đến bác sĩ để tìm nguyên nhân. Với mỗi nguyên nhân gây bệnh, thầy thuốc sẽ có cách điều trị khác nhau.

Mất ngủ do môi trường sinh sống: do sinh sống ở nơi có quá nhiều tiếng ồn, nhà chật chội, mất vệ sinh, uống rượu bia say xỉn, hút thuốc lá nhiều... đều ảnh hưởng đến giấc ngủ của người cao tuổi. Khi nhịp sống sinh học bị phá vỡ thì có thể dẫn đến mất ngủ, sức khỏe giảm sút, luôn buồn phiền mệt mỏi, khó tập trung, chán nản, uể oải, trí nhớ kém... sẽ ảnh hưởng đến năng suất lao động và chất lượng học tập của mọi người.

Những nghiên cứu trước đây đã cho thấy quá trình trao đổi chất của chúng ta bị ảnh hưởng khi mất ngủ. Nghiên cứu khác mới đây cho thấy trường hợp mất ngủ hoặc thức đêm kéo dài như làm việc ca đêm có thể khiến bộ gen thay đổi và ảnh hưởng đến sự trao đổi chất trong suốt thời gian dài.

Dùng thuốc ra sao?

Hãy cố gắng ngủ đủ, nếu bị thiếu ngủ hay mất ngủ nhất thời chớ vội dùng tất cả các thuốc ngủ nói chung. Thuốc ngủ thường chỉ dành cho những người rối loạn tâm thần, gây mê phẫu thuật, vì đằng sau tác dụng gây ngủ chúng có thể gây nên những hậu quả đáng tiếc đó là nghiện, độc hại gan thận...

Có thể dùng nhiều thảo dược sẵn có như dùng lá lạc tiên và tâm sen sắc thật đặc lấy nước uống. Sử dụng khoảng 5 - 10 ngày liên tục sẽ hiệu nghiệm giúp ngủ sâu và sau khi ngủ dậy người rất thoải mái, tỉnh táo.

Ngoài ra còn có thể dùng lạc tiên, tâm sen, bá tử nhân... cho tất cả những người bị mất ngủ như người cao tuổi hay người căng thẳng, áp lực trong công việc; các học sinh, sinh viên đang lo lắng, căng thẳng trong quá trình học tập, thi cử...

PGS.TS NGUYỄN HỮU ĐỨC - BS HOÀNG XUÂN ĐẠI

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Lại thu hồi mỹ phẩm nhà Đoàn Di Băng, Bộ Y tế yêu cầu tạm dừng hoạt động kinh doanh

Ngày 24-5, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế tiếp tục có quyết định thu hồi sản phẩm liên quan đến công ty nhà Đoàn Di Băng phân phối. Cục cũng yêu cầu tạm dừng hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty EBC Group và Công ty VB Group.

Lại thu hồi mỹ phẩm nhà Đoàn Di Băng, Bộ Y tế yêu cầu tạm dừng hoạt động kinh doanh

Người hiến tinh trùng mang gene ung thư, sinh ra ít nhất 67 trẻ, 10 em bị bệnh

Một vụ việc gây chấn động y học châu Âu khi tinh trùng của một người hiến mang đột biến gene hiếm gây ung thư đã được dùng để thụ thai ít nhất 67 trẻ em tại 8 quốc gia, trong đó 10 bé đã mắc bệnh.

Người hiến tinh trùng mang gene ung thư, sinh ra ít nhất 67 trẻ, 10 em bị bệnh

Lần đầu lấy máu xét nghiệm bị nhân viên y tế quát: 'Sợ thì nắm vào cạnh bàn'

Trước những vụ việc người nhà bệnh nhân hành hung nhân viên y tế, chúng tôi không khỏi suy nghĩ khi nhớ lại những câu chuyện dưới đây.

Lần đầu lấy máu xét nghiệm bị nhân viên y tế quát: 'Sợ thì nắm vào cạnh bàn'

Phát hiện tác dụng thần kỳ của ánh sáng ban ngày đối với hệ miễn dịch

Một nghiên cứu mới cho thấy ánh sáng ban ngày có thể giúp tăng cường khả năng của hệ miễn dịch trong việc tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, mở ra hướng điều trị mới cho các bệnh viêm nhiễm.

Phát hiện tác dụng thần kỳ của ánh sáng ban ngày đối với hệ miễn dịch

Vụ mỹ phẩm thu hồi ‘không có dấu hiệu hình sự’ ở Đồng Nai: Thanh tra có làm thay việc của công an?

Sau thông tin vụ 2 mỹ phẩm bị đình chỉ lưu hành do công ty của chồng Đoàn Di Băng phân phối không có dấu hiệu hình sự, bạn đọc mong muốn làm sáng tỏ vụ việc.

Vụ mỹ phẩm thu hồi ‘không có dấu hiệu hình sự’ ở Đồng Nai: Thanh tra có làm thay việc của công an?

Nhóm dị tật bẩm sinh phổ biến ở trẻ dễ bị bỏ qua

Hằng năm khoa phẫu thuật nhi và trẻ sơ sinh, Bệnh viện Việt Đức thực hiện khoảng 2.000 ca mổ dị tật, trong đó hơn 2/3 liên quan đến hệ tiết niệu - sinh dục. Tuy nhiên đây là nhóm dị tật dễ bị bỏ sót bởi nằm ở vùng kín, phụ huynh ít để ý hoặc e ngại.

Nhóm dị tật bẩm sinh phổ biến ở trẻ dễ bị bỏ qua
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar