Người dân sử dụng thẻ Napas đi metro Bến Thành - Suối Tiên - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Tuấn nói:
- Đến cuối năm 2024, tổng thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) đạt 17,7 tỉ giao dịch với giá trị 295 triệu tỉ đồng. Nếu nói về tỉ lệ thì tăng trưởng 56% về số lượng và 32% về giá trị so với cuối năm 2023.
Ngân hàng tích hợp, kết nối với hệ sinh thái số
* TTKDTM giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và thực tế đang góp phần thúc đẩy kinh tế số, thưa ông?
Ông Phạm Anh Tuấn
- Có thể nói TTKDTM là một phương thức thanh toán trong nền kinh tế số. TTKDTM nay không chỉ dừng ở các sản phẩm, dịch vụ đơn lẻ của các ngân hàng (NH) mà nó đang được đẩy mạnh dưới hình thức tích hợp, kết nối với các ngành, lĩnh vực ngoài ngành NH, thông qua việc kết nối với các app của doanh nghiệp (DN), với hệ sinh thái của các ngành nghề khác.
Như thanh toán, vay vốn, bán bảo hiểm... được tích hợp ngay trên nền tảng của DN, trên các hệ sinh thái khác.
Người dân sẽ thuận lợi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ, có thể thanh toán ngay trên ứng dụng của DN như ngành điện, viễn thông...
Với dịch vụ công, 100% dịch vụ công trực tuyến liên quan đến hải quan đều thanh toán 100% không tiền mặt. Trên 98% người lao động nhận trợ cấp thất nghiệp cũng qua tài khoản, nhờ kết nối liên thông giữa cổng dịch vụ công quốc gia với các đơn vị hành chính công, với các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán.
Kể cả giáo dục, theo báo cáo của Bộ GD-ĐT, 100% các trường học sẵn sàng thanh toán học phí bằng các hình thức TTKDTM.
Nói vậy để thấy các dịch vụ của NH đã được tích hợp, kết nối theo hướng hệ sinh thái số thông minh. Qua đó khách hàng có trải nghiệm, thụ hưởng sản phẩm, dịch vụ tốt nhất, giảm tối đa chi phí.
Làm sạch được 113 triệu tài khoản
* Thủ tướng vừa chỉ đạo tổng rà soát tài khoản NH, sim điện thoại để phòng ngừa tội phạm lừa đảo trực tuyến. Ngành NH đã loại bỏ tài khoản thuê, mượn ra sao?
- Thời gian qua, ngành NH đã chủ động tiên phong làm sạch dữ liệu, xác định xác minh để đảm bảo chính chủ tài khoản.
Cụ thể, từ 1-7-2024, NH Nhà nước đã ban hành thông tư liên quan đến tài khoản, thẻ, ví điện tử, yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch phải thu thập, đối chiếu thông tin sinh trắc học của người mở tài khoản, thẻ và ví điện tử. Tài khoản, thẻ, ví nào mà không được xác thực thì sẽ không được giao dịch online, bắt đầu từ 1-1 năm nay.
Còn từ 1-7 tới, tài khoản của các tổ chức sẽ không giao dịch online được nếu người đại diện hợp pháp không cung cấp, đối chiếu thông tin sinh trắc học.
Cũng từ 1-7-2024, với công dân VN, NH Nhà nước chỉ cho phép sử dụng căn cước công dân để mở tài khoản, nhằm đảm bảo tính nhất quán cũng như việc tra cứu, đối chiếu dữ liệu với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Để phòng tránh tội phạm sử dụng công nghệ cao, từ 1-1-2025, thông tư 50 quy định về an toàn, bảo mật cho việc cung cấp dịch vụ trực tuyến cũng chính thức có hiệu lực. Theo đó, NH không gửi tin nhắn, thư điện tử có chứa đường dẫn liên kết cho khách hàng. NH triển khai các giải pháp nhằm phòng chống, phát hiện các hành vi can thiệp trái phép vào ứng dụng mobile banking đã cài đặt trong thiết bị di động của khách hàng...
Chúng tôi hy vọng với việc áp dụng nhiều biện pháp như vậy, tài khoản không chính chủ, tài khoản mở cho mục đích lừa đảo gian lận sẽ ngày càng được giảm thiểu.
Thời gian tới, chúng tôi sẽ có hướng dẫn, những tài khoản ngủ đông, không còn hoạt động trong suốt nhiều thời gian qua thì sẽ đóng để hạn chế tài khoản "ngủ để chờ thời", một ngày nào đó đột ngột sống dậy để tham gia lừa đảo.
Lập kho dữ liệu tài khoản gian lận để chặn lừa đảo
* NH có ghi nhận thủ đoạn, chiêu trò mới của tội phạm công nghệ sau khi siết quản lý thông tin tài khoản của khách hàng cá nhân?
- Với việc quản chặt tài khoản khách hàng cá nhân, tội phạm công nghệ cao chuyển qua tài khoản tổ chức để lừa đảo. Do đó, NH Nhà nước đang hoàn thiện thông tư sửa đổi thông tư 17 quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, theo đó, người đại diện hợp pháp của tổ chức cần trực tiếp đến tổ chức tín dụng để mở tài khoản.
Sẽ không chấp nhận bất kỳ hình thức nào như mở tài khoản qua thư, ủy quyền cho người mang hồ sơ đến. Đối tượng áp dụng dự kiến là các DN mới thành lập trong 6-9 tháng, có quy mô hoạt động như hộ kinh doanh nhỏ lẻ.
* Thưa ông, có biện pháp công nghệ gì để đảm bảo an toàn dữ liệu và bảo vệ khách hàng trước các rủi ro an ninh mạng trong NH số?
- NH Nhà nước đã xây dựng kho dữ liệu tài khoản nghi ngờ lừa đảo. Đây là các tài khoản được tất cả các NH phân tích đánh giá gửi về. Nếu khách chuyển tiền cho tài khoản có dấu hiệu gian lận, NH sẽ khuyến cáo.
Từ 1-4, BIDV đã thí điểm dịch vụ này. Kết quả ban đầu hết sức khả quan. Chỉ trong 1 tháng, BIDV đã giúp giữ lại trên 100 tỉ đồng mà người chuyển tiền đã dừng không giao dịch nữa khi được cảnh báo tài khoản nhận tiền có nghi ngờ lừa đảo, gian lận.
Cuối tháng 6 và trong tháng 7, bốn NH tiếp theo là Vietcombank, VietinBank, MBBank và Agribank sẽ triển khai tiếp. Sau đó, chúng tôi sẽ rà soát, đánh giá rút kinh nghiệm trước khi mở rộng ra toàn hệ thống vào cuối năm nay.
Tiếp tục đưa thanh toán không tiền mặt tới các vùng miền
* Ông đánh giá như thế nào về vai trò, đóng góp của chương trình Ngày không tiền mặt trong việc thúc đẩy TTKDTM mặt 6 năm qua?
- Kết quả thanh toán không dùng tiền mặt trong 6 năm qua có sự đóng góp rất lớn của các cơ quan truyền thông, đặc biệt là báo Tuổi Trẻ.
Hiệu ứng của Ngày không tiền mặt có thể thấy là rất lớn. Không chỉ các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán mà cả các tổ chức cung ứng dịch vụ, hàng hóa trên cả nước hưởng ứng rất tích cực. Qua Ngày không tiền mặt, người tiêu dùng được khuyến mãi, giảm giá, đúng tinh thần người dân và DN là trung tâm.
Chúng tôi tin rằng báo Tuổi Trẻ trong vai trò tiên phong tổ chức Ngày không tiền mặt hơn 6 năm qua sẽ tiếp tục đồng hành cùng NH Nhà nước để có thể triển khai đưa TTKDTM đến mọi đối tượng, mọi tầng lớp nhân dân ở tất cả vùng miền, vùng sâu, vùng xa, hải đảo.
Ông Phạm Anh Tuấn (vụ trưởng Vụ Thanh toán):
Sắp mở rộng sang Hàn Quốc, Trung Quốc
Hiện nay, từ siêu thị, nhà hàng lớn đến các quán ăn bình dân, gian hàng ở chợ truyền thống... đều in sẵn các QR code để người tiêu dùng dễ dàng quét để thanh toán.
Không chỉ vậy, thanh toán QR code còn được triển khai rộng rãi tại Lào, Thái Lan, Capuchia, tới đây là Hàn Quốc, Trung Quốc, tạo thuận lợi cho người dân khi đi du lịch ở các nước này thanh toán bằng chính các tài khoản được mở tại các NH của VN. Đồng thời, khách du lịch nước ngoài khi mua sắm ở VN cũng dễ dàng thanh toán QR code.
Rất nhiều công nghệ mới được áp dụng. Các NH đã triển khai dịch vụ Apple Pay, Google Pay... thậm chí với đồng hồ thông minh thì chúng ta cũng có Garmin pay. Không chỉ điện thoại thông minh mà cả đồng hồ thông minh có thể thanh toán thông minh.
Công nghệ đã mang lại rất nhiều thuận tiện song nó cũng đặt ra những thách thức với công tác bảo mật. Không ít trường hợp bị lộ lọt thông tin cá nhân do bấm vào đường link giả mạo. Dù phương tiện để thanh toán số rất tiên tiến nhưng sử dụng cần có kỹ năng nhất định.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay