Sốt xuất huyết không còn là bệnh của trẻ em

Đáng lo hơn, bệnh ở người lớn thường diễn biến phức tạp, nguy cơ biến chứng nặng và tử vong cao hơn trẻ nhỏ. Có ba lý do người lớn mắc bệnh ngày càng nhiều hơn.

- Thứ nhất là do muỗi Aedes (truyền vi rút Dengue) hiện diện ngày càng phổ biến ở thành thị, khu làm việc, công trình xây dựng, nhà trọ đang phát triển, kết hợp với biến đổi khí hậu, mưa nắng thất thường khiến muỗi sinh sản quanh năm suốt tháng, không theo mùa mưa như ngày xưa nữa.

- Thứ hai do thiếu cảnh giác, không ngăn muỗi đốt, không ngủ mùng như trẻ em, các bé thường được gia đình chăm sóc kỹ hơn. Người lớn mắc bệnh sốt xuất huyết mà chủ quan cứ tưởng mình bị cảm, bị cúm, bị viêm họng thông thường nên bỏ qua không đi khám bệnh kịp thời.

- Thứ ba là do hệ miễn dịch. Vi rút Dengue có bốn tuýp, người lớn từng nhiễm một tuýp sẽ có miễn dịch suốt đời với tuýp đó, nhưng không bảo vệ được trước ba tuýp còn lại. Người lớn bị sốt xuất huyết hồi nhỏ, nếu nay bị nhiễm lại vi rút tuýp khác sẽ rơi vào tình trạng "nhiễm thứ phát", nguy hiểm hơn nhiều. 

Trong nhiễm thứ phát, hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ bất thường, dễ dẫn đến sốc sốt xuất huyết; xuất huyết nội tạng; tổn thương gan, thận, tim.

Đây là hiện tượng đã được khoa học chứng minh, gọi là hiện tượng kháng thể tăng cường nhiễm vi rút (ADE - Antibody-Dependent Enhancement). Khi một người đã từng nhiễm Dengue trước đó, cơ thể có sẵn kháng thể với tuýp vi rút cũ.

Lần sau nhiễm tuýp Dengue khác, các kháng thể cũ không tiêu diệt vi rút mà lại "giúp" vi rút xâm nhập sâu hơn vào đại thực bào, khiến hệ miễn dịch "phản ứng quá mức" gây tổn thương cho chính cơ thể mình.

Tuy nhiên không phải ai trẻ khỏe cũng bị nặng mà còn nhiều yếu tố khác góp phần như lần nhiễm Dengue thứ mấy (nếu lần thứ 2, 3 nguy cơ cao hơn lần đầu). Tuýp vi rút Dengue gây bệnh (DENV-2 thường nặng hơn các tuýp khác). Thời điểm phát hiện và điều trị (phát hiện trễ sẽ nguy hiểm hơn).

Tình trạng cơ địa ở những người có bệnh nền (gan, tim, thận, đái tháo đường...) thì nguy cơ nặng cao hơn cả người khỏe.

Người trẻ khỏe vẫn có thể bị sốt xuất huyết Dengue nặng, đặc biệt nếu đã từng nhiễm vi rút trước đó, vì vậy tuyệt đối không nên chủ quan. Điều quan trọng là phải theo dõi sát các dấu hiệu nặng. Nếu bị sốt 2-3 ngày không rõ nguyên nhân, mệt mỏi, đau nhức nên đi khám sớm, xét nghiệm Dengue.

Uống đủ nước, nghỉ ngơi, theo dõi sát dấu hiệu cảnh báo nặng. Tránh dùng thuốc hạ sốt nhóm NSAID (như Ibuprofen) vì có thể làm chảy máu nặng hơn. Chủ động diệt muỗi, giữ vệ sinh môi trường sống, tránh để muỗi đốt.

Sốt xuất huyết tăng 'nóng', giá vắc xin 'trên trời'

Bệnh sốt xuất huyết trên cả nước đang tăng "nóng", số ca mắc sốt xuất huyết tăng cục bộ tại một số địa phương, đặc biệt khu vực phía Nam chiếm hơn 70% tổng ca mắc. Giá vắc xin ngừa bệnh sốt xuất huyết quá cao...