Sản phẩm kháng nấm, mốc từ... rơm rạ

Nhóm UST (từ trái qua): Mạnh Khang, Linh Chi, cô hướng dẫn Lê Thị Kim Phụng, Thành Đức, Việt Khải cùng sản phẩm Mộc do nhóm nghiên cứu ra - Ảnh: Q.L.

Tình cờ trong một lớp học ngắn ngày về điều chế hương liệu, bốn sinh viên đã gặp nhau rồi kết bạn vì cùng là "cư dân ngành hóa". 

Nhóm UST chào đời với bốn thành viên: bạn nữ duy nhất Trần Linh Chi (Trường ĐH Bách khoa) cùng ba chàng trai đến từ Trường ĐH Khoa học tự nhiên: Nguyễn Bá Mạnh Khang, Võ Lê Việt Khải và Lê Thành Đức, bắt đầu hành trình tìm lời giải cho những đam mê nghiên cứu của nhóm.

Miếng thịt trâu gác bếp

Mọi việc xuất phát từ thắc mắc mà Trần Linh Chi tự hỏi chính mình: "Làm sao miếng thịt trâu chỉ để trên gác bếp mà có thể để rất lâu lại không bị hư?". Bật ra câu hỏi với cô sinh viên ngành hóa học: chỉ có khói bếp hun khô mà có thể giúp cho thời gian giữ thịt khá dài, chất gì trong đó đã giúp bảo quản thịt?

Ý tưởng nghiên cứu điều đó dắt cô gái tìm đến giáo viên hướng dẫn - PGS.TS Lê Thị Kim Phụng, giảng viên khoa kỹ thuật hóa học Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM). 

Bài toán Linh Chi nêu ra ngay lập tức trở thành mục tiêu nghiên cứu cho cả nhóm. Chuỗi ngày ăn ngủ với phòng thí nghiệm bắt đầu. "May mắn là các thầy cô thương và giúp hết mình chứ sinh viên nghèo tiền đâu mua vật liệu, thuê phòng thí nghiệm" - Chi cười.

Mạnh Khang kể, đứa nào cũng phải lo bài vở, đề tài ở trường, lại học ở hai trường khác nhau nên thường chỉ sau giờ học mới gặp nhau, cùng làm. "Hầu như ngày nào tụi mình cũng rời phòng thí nghiệm lúc 21h, là mốc thời gian cuối ngày phải ra khỏi đó theo quy định, chứ nếu cho ở lại chắc cũng ở rồi" - Khang nói.

Nhiều ngày phân chia nhau đọc tài liệu mà phần lớn kết quả nghiên cứu từ nước ngoài, đáp án dần hé mở khi cả nhóm nhận ra nguồn nguyên liệu để thực hiện nghiên cứu trong nước khá dồi dào. Các phế phẩm nông nghiệp như rơm rạ, vỏ trấu, bã mía, bã cà phê... rất lớn nhưng nhiều nơi chỉ vứt bỏ. Vậy là nghiên cứu thôi!

Và sản phẩm kháng nấm, mốc

Quá trình khí hóa các phế phụ phẩm nông nghiệp để chuyển hóa thành năng lượng như dùng cho máy phát điện lại tạo ra sản phẩm phụ là dầu sinh học. Thế nhưng, phụ phẩm này lại là nguồn nguyên liệu đặc biệt mà nhóm nghiên cứu dùng để chiết xuất và tách các hợp chất có nguồn gốc thiên nhiên này qua các quá trình lắng, lọc, ly tâm và sử dụng dung môi xanh để trích ly, trao đổi dung môi và pha loãng.

Chính các hợp chất này được pha loãng với nồng độ phù hợp đã trở thành sản phẩm có tính năng kháng nấm, mốc và ố màu trên các vật liệu có nguồn gốc từ cellulose. 

Quá trình thử nghiệm với điều kiện nuôi cấy nấm ở phòng thí nghiệm và trên bề mặt gỗ trong môi trường tự nhiên, kết quả nhận lại vỡ òa khi khả năng kháng nấm, mốc lên đến hơn 90%. 

Các bạn gọi tên sản phẩm là Mộc, vừa là nguyên liệu chế tạo mộc mạc, vừa là sản phẩm dùng cho đồ vật có nguồn gốc từ mộc, gỗ.

Theo Thành Đức, các bạn sẽ tiếp tục nghiên cứu vì dù đã thử nghiệm nhiều tỉ lệ, dung dịch có thể pha tinh dầu để tạo nhiều mùi khác nhau song "mùi khói đặc trưng" của sản phẩm còn nặng mà không phải người dùng nào cũng thích, chưa kể màu cũng cần cải tiến để đạt độ thẩm mỹ hơn. 

Nghiên cứu thị trường, nhóm tìm được sản phẩm tương tự của nước ngoài nhưng nguyên liệu chế tác lại từ hóa chất, không phải nguồn gốc hữu cơ như cách các bạn đang làm nên cả nhóm khá tự tin với kết quả ban đầu này.

Với những gì tìm được, các bạn nói có thể dùng các chất chiết xuất được trộn vào bột gỗ cho quá trình sản xuất gỗ công nghiệp dùng phổ biến hiện nay sẽ giúp kháng nấm, mốc cho gỗ thành phẩm. Linh Chi cho biết vì pha với cồn nên khi xịt lên bề mặt sản phẩm, cồn sẽ bay hơi nhanh mà vẫn đảm bảo tính năng kháng nấm, mốc cho đồ vật.

"Dùng nguồn dầu có giá trị thấp để tạo nên sản phẩm có giá trị cao hơn. Ngay cả lượng chất thải rắn còn lại sau quá trình khí hóa cũng có thể dùng cải tạo đất nông nghiệp, hoàn toàn không bỏ phí bất cứ thứ gì. Tụi mình sẽ nghiên cứu tiếp, kiểm nghiệm và hoàn thiện để có thể đưa sản phẩm ra thị trường sớm nhất" - Linh Chi cho biết.

10 sản phẩm vừa chất, vừa thân thiện với môi trường

TTO - Để bảo vệ môi trường, bạn không cần phải làm điều gì to tát, mà chỉ cần thay đổi một số thói quen sử dụng hàng ngày.