Má Nguyễn Thị Thu Thủy của tôi - Ảnh: N.Q.Đ.
1. Năm 1951 ở Mỹ Tho, khi lên 9 tuổi, má tận mắt thấy cảnh lính Pháp đến đốt ngôi nhà gia đình đang ở, bà ngoại bị trói tay và áp giải thẳng vào tù vì ông ngoại có "tội" tham gia kháng Pháp.
Bà ngoại dẫn đàn con, trong đó có má, lên thuê trọ ở một xóm nghèo tại chợ Xóm Chiếu - Sài Gòn, hành nghề gánh nước mướn. Các cậu tuổi lớn nhưng chưa đủ 18 thì đi bốc vác. Má còn nhỏ ở nhà bán khoai củ luộc tìm kế sinh nhai, nếu bán ế thì có cái ăn cho cả gia đình.
Thời gian chính bà ngoại đi dò tìm tin tức ông ngoại mất tích. Sau này nghe nói ông ngoại bị thực dân Pháp giết chết đâu đó ở vùng đất Sài Gòn - Gia Định, đến nay vẫn chưa tìm được hài cốt.
Đời vất vả với đôi quang gánh nặng trĩu trên vai của ngoại, của má. Những gánh toàn là mận hồng đào chín mọng hái ở nhà vườn rồi vận chuyển trên tuyến xe lửa đầu tiên của xứ Đông Dương từ Mỹ Tho lên Sài Gòn để bán mưu sinh.
Năm Mậu Thân 1968, má lại chứng kiến cảnh Mỹ ném bom trúng hầm làm chết tức tưởi người anh trai cả và cháu trai tuổi chưa thành niên. Không có thời gian để tang, má phải tốc hành bế đứa cháu gái 3 tuổi đang bị thương nặng lên Sài Gòn cấp cứu.
Được người Sài Gòn cưu mang hai cô cháu đi điều trị thương tích mà trong túi lại không có tiền. May mắn, một tổ chức nhân đạo cho "quá giang" lên trực thăng bay ra bệnh viện dã chiến ở Biên Hòa để chữa cho cháu gái có hai mắt lồi to như hai cái chén vì áp lực khi sập hầm. Sự sống và cái chết chỉ cách nhau trong gang tấc thời loạn lạc.
Đó cũng là lần đầu tiên và duy nhất má được đi máy bay.
Khi má mang thai sắp sinh con thì nhận tin dữ: chồng hy sinh khi thời gian hòa bình, thống nhất đất nước đã gần kề. Vậy là khi lọt lòng mẹ, tôi đã không được nhìn thấy mặt cha và má trở thành người mẹ đơn thân kể từ đó. Ông nội là đảng viên, cựu tù Côn Đảo cũng mất.
Những người đàn ông quan trọng nhất của đời má đều đã ra đi mãi mãi do chiến tranh. Đó là nỗi mất mát quá lớn không thể nào bù đắp được cho người phụ nữ Nam Bộ này. Cuộc sống thời chiến của má như một cuốn phim buồn.
2. Do chiến tranh, hầu hết người dân phải tản cư khỏi nơi giao tranh ác liệt. Sau ngày 30-4-1975, hòa bình lập lại, má hân hoan ẵm bồng con nhỏ trở về quê hương Đạo Thạnh, một xã ven đô của TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang để an cư.
Năm 1991 khi con trai má là tôi vào Đại học Luật, má cũng lên TP theo tôi rồi làm thuê cho một gia đình ở quận 11.
Má không thể nào quên những gia đình lão thành cách mạng như bác N.Q.T. ở đường Nguyễn Văn Tráng, quận 1 và bác T.Q.T. đường Đoàn Văn Bơ, quận 4 coi má con tôi như ruột thịt, đã lo chỗ ăn ở, học tập cho con của má đến ngày tốt nghiệp ra trường.
Sống trong hòa bình, được tự do phát triển kinh tế, sau này khi nhận thấy sức khỏe không còn phù hợp để làm vườn, má xây phòng trọ cho thuê tháng.
3. Má tôi có nhiều sáng kiến độc đáo. Đó là ý tưởng tiết kiệm điện, tiến tới sử dụng năng lượng sạch, bảo vệ môi trường.
Với mong muốn nâng cao nhận thức người ở trọ, biết tiết kiệm điện vì môi trường xanh, vì lợi ích của xóm trọ với 100 người, má có ý tưởng lắp bộ năng lượng mặt trời để người thuê trọ có hoàn cảnh khó khăn được sử dụng điện miễn phí từ nguồn năng lượng sạch. Và xa hơn, má muốn lan tỏa mô hình sang các nhà trọ khác.
Ý tưởng của má được chọn đăng trên báo Thanh Niên ngày 30-8-2023 và đoạt giải nhất cuộc thi "Tiết kiệm điện thành thói quen" năm ấy. Má đã dùng toàn bộ tiền thưởng để mua bộ năng lượng điện mặt trời theo ý tưởng của mình.
Sáng kiến "Nâng cao nhận thức của người thuê trọ về chủ trương giữ gìn môi trường xanh thông qua hoạt động Nhà trọ xanh vì cộng đồng" của má được giới thiệu trên báo Tuổi Trẻ ngày 25-10-2024 và được Mặt trận Tổ quốc tỉnh Tiền Giang công nhận trong phong trào thi đua "Đoàn kết sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, hội nhập quốc tế" năm 2024.
Ý tưởng nghĩa trang liệt sĩ dưới biển bằng nguồn xã hội hóa: đặt dưới đáy biển mang tên Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sa hoặc Nghĩa trang liệt sĩ Gạc Ma nhằm ghi công các chiến sĩ đã anh dũng hy sinh bảo vệ biển đảo của Tổ quốc thiêng liêng, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, trách nhiệm công dân, nhất là thế hệ trẻ trong và ngoài nước, khẳng định lãnh thổ, chủ quyền quốc gia.
Ý tưởng này của má được giới thiệu trên báo Người Lao Động ngày 23-5-2024.
4. Má là Nguyễn Thị Thu Thủy, 83 tuổi, vợ liệt sĩ, dâu của Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Ba. Má thường nói sinh ra thời chiến tranh, nghèo khó, ít được học hành, chịu nhiều thiệt thòi, giờ được sống trong thời bình như hiện tại là điều may mắn.
Nên má luôn muốn chia sẻ với những hoàn cảnh kém may mắn hơn, việc kinh doanh nhà trọ không chỉ đơn thuần vì lợi nhuận.
Má tôi là hình ảnh của nhiều người phụ nữ của vùng đất Sài Gòn - Nam Bộ nói chung, họ đã sống, trải qua một thời chiến tranh đầy bi thương nhưng cũng rất hào hùng.
Càng về phía 100 tuổi, má nói Sài Gòn - TP.HCM luôn ở trong tim của má, luôn nhớ nơi má đã từng được sống, được hỗ trợ về y tế, giáo dục, được cưu mang bởi những con người xa lạ nhưng lại tốt bụng vô cùng. Cũng là nơi những người thân của má đã ngã xuống.
Sắp đến 30-4 là ngày sinh nhật của con rồi, con sẽ đưa má về thăm Sài Gòn - TP.HCM, TP đi qua 50 mùa hoa, đang bừng sáng với bao niềm tin yêu và hy vọng.
Cảm ơn bạn đọc gửi bài dự thi Kể chuyện hòa bình
Nhân kỷ niệm 50 năm hòa bình, cuộc thi viết Kể chuyện hòa bình (báo Tuổi Trẻ tổ chức, Tập đoàn Cao su Việt Nam đồng hành) để bạn đọc gửi đến những câu chuyện xúc động, khó phai của từng gia đình, từng con người cũng như tâm tư về ngày thống nhất 30-4-1975, về 50 năm hòa bình.
Cuộc thi dành cho tất cả người Việt Nam trong và ngoài nước, không giới hạn độ tuổi, nghề nghiệp.
Kể chuyện hòa bình nhận bài viết tối đa 1.200 chữ bằng tiếng Việt, khuyến khích kèm theo ảnh, video minh họa gửi đến email [email protected]. Chỉ nhận bài qua email, không nhận qua đường bưu điện để tránh thất lạc.
Bài dự thi chất lượng sẽ được lựa chọn đăng trên các sản phẩm của Tuổi Trẻ, được nhận nhuận bút và các bài qua vòng sơ khảo sẽ được in thành sách (sách không trả nhuận bút - không bán). Bài dự thi phải chưa từng tham gia bất kỳ cuộc thi viết nào khác và chưa từng được đăng trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội.
Tác giả gửi bài chịu trách nhiệm về bản quyền của bài viết, ảnh và video dự thi, không nhận ảnh video minh họa lấy từ trên mạng xã hội không có bản quyền. Tác giả phải ghi địa chỉ, điện thoại, email, số tài khoản, số căn cước công dân để ban tổ chức liên lạc, gửi nhuận bút hoặc giải thưởng.
Tính đến hết ngày 15-3, cuộc thi viết Kể chuyện hòa bình đã nhận được 50 bài dự thi của bạn đọc.
Lễ trao giải và ra mắt sách Kể chuyện hòa bình
Ban giám khảo gồm các nhà báo, nhà văn hóa tên tuổi cùng đại diện báo Tuổi Trẻ sẽ xét duyệt chấm giải từ các bài đã qua sơ khảo và chọn trao thưởng cho những bài dự thi chất lượng.
Lễ trao giải, ra mắt sách Kể chuyện hòa bình và đặc san báo Tuổi Trẻ 30-4 dự kiến tổ chức tại Đường sách TP.HCM vào cuối tháng 4-2025. Quyết định của ban tổ chức là quyết định cuối cùng.
Giải thưởng Kể chuyện hòa bình
- 1 giải nhất: 15 triệu đồng + giấy chứng nhận, sách, đặc san Tuổi Trẻ.
- 2 giải nhì: 7 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, sách, đặc san Tuổi Trẻ.
- 3 giải ba: 5 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, sách, đặc san Tuổi Trẻ.
- 10 giải khuyến khích: 2 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, sách, đặc san Tuổi Trẻ.
- 10 giải bạn đọc bình chọn: 1 triệu đồng mỗi giải + giấy chứng nhận, sách, đặc san Tuổi Trẻ. Số điểm bình chọn được tính dựa trên tương tác với bài viết, trong đó 1 sao = 15 điểm, 1 tim = 3 điểm, 1 like = 2 điểm.
Các giải thưởng còn được kèm giấy chứng nhận, sách, đặc san Tuổi Trẻ 30-4.
Ban tổ chức
Đăng ký tại đây
Bình luận hay