Quy tắc ứng xử chỉ mang tính chất hướng dẫn hành vi

Ngày 6-2, trả lời Tuổi Trẻ, ông Ngô Văn Nam - trưởng phòng nếp sống văn hóa mới, Sở VH-TT Hà Nội - đã giải thích những thắc mắc này. Tuy nhiên, phần trả lời của ông Ngô Văn Nam vẫn chưa làm sáng rõ được những điểm mà báo chí, dư luận băn khoăn.

Về khuyến cáo công dân “không mặc trang phục hở hang, không phù hợp thuần phong mỹ tục”, ông Nam cho rằng bây giờ nói đến “hở hang” thì chắc chắn ai cũng hiểu. Nhưng chỉ có điều mọi người cố tình không muốn nói rõ ra. Hở hang trước tiên có thể hiểu là ăn mặc không chỉn chu, không chuẩn mực.

“Ban dự thảo đã nghiên cứu, xin ý kiến chán rồi nên mới dùng từ “hở hang”. Nói đến từ này thì bản thân mỗi người đã hình dung nào là hở ngực, hở nách, hở đùi... Vậy nên muốn nói là phản cảm, nghĩa là nó cũng do dư luận đánh giá thôi, chứ không phụ thuộc theo tiêu chí nào cụ thể. Đọc từ hở hang thì cả dân lẫn quan đều hiểu là đừng có hở bộ phận nhạy cảm. Còn bây giờ mà lại hỏi bộ phận nào là bộ phận nhạy cảm thì rất khó” - ông Nam phân tích.

Về điểm khuyến cáo công dân nên “thể hiện tình cảm đúng mực” tại khu vui chơi, giải trí, điểm tham quan du lịch, ông Nam phân trần: đây là cụm từ mà nhiều nhà khoa học cũng đang giải thích, nhưng nếu không đưa vào thì chẳng lẽ bỏ đi không đề cập? Mục đích của khuyến cáo này chỉ là để mọi người biết “tự điều tiết bản thân mình hơn”, để không có những hành động quá đà mà không chỉ là ôm hôn.

“Thành phố đang hi vọng con người điều tiết bản thân để hướng đến một chuẩn mực. Văn hóa không thể lượng hóa là một cộng một bằng hai được, mà chỉ mang tính chất hướng dẫn hành vi thôi. Tôi tin tưởng nếu các bạn trẻ mà đọc được các khuyến cáo này sẽ tự điều tiết lại. Thôi cứ hi vọng 10 người thì có khoảng 4-5 người điều tiết được thế là thắng lợi rồi!”.

Về việc sẽ bêu tên các trường hợp vi phạm quy tắc ứng xử trên các phương tiện thông tin đại chúng, ông Nam cho biết bộ quy tắc không phải là văn bản pháp quy để xử lý như luật mà chỉ để mọi người biết và soi lại mình, để điều chỉnh xã hội cho tốt. Các đơn vị quản lý những nơi công cộng sẽ nhắc nhở các trường hợp vi phạm.

“Hiện nay không có văn bản nào để cho người ta để ý đến ăn mặc, tác phong, cử chỉ, hành động, quan hệ giữa người với người nên phải có một chuẩn mực nào đấy. Thành phố Hà Nội hướng tới một cái chuẩn mực như thế”.

Tuy nhiên, vấn đề giám sát để thực hiện quy tắc ứng xử này vẫn còn là điều khó khả thi khi ông Nam nói rằng sau khi ban hành sẽ giao cho các cơ quan quản lý ở điểm công cộng giám sát.

“Không thể cầu toàn một bộ quy tắc khi mà ban hành thì tất cả phải răm rắp làm theo, mà chỉ hi vọng nó có tác động đến công dân. Còn hơn là chúng ta chẳng có quy tắc gì” - ông Nam nói.

Dự kiến, dự thảo quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội sẽ được lấy ý kiến dư luận trong một tháng.