Phó tổng thống Mỹ nói thẳng: Châu Âu không nên mãi làm 'chư hầu' an ninh cho Washington

Hãng tin AFP ngày 15-4 đưa tin Phó tổng thống Mỹ J.D. Vance đã thể hiện quan điểm tích cực khi dành lời khen ngợi cho các liên minh xuyên Đại Tây Dương của Mỹ, nhưng không quên nhắc nhở các nước châu Âu cần thể hiện sự độc lập nhiều hơn.

"Tôi yêu châu Âu và người dân ở đây", ông trả lời trong cuộc phỏng vấn với trang tin UnHerd hôm 14-4, trong một phát biểu hiếm hoi mang tính tích cực về khối Liên minh châu Âu (EU) và Anh.

Tuy nhiên, phó tổng thống cũng cảnh báo việc các nước châu Âu trở thành "chư hầu" an ninh thường trực của Mỹ là điều không nên - nhấn mạnh lại những chỉ trích trước đây của ông về sự phụ thuộc của EU vào Washington trong lĩnh vực an ninh và kinh tế.

"Tôi không muốn các quốc gia châu Âu chỉ làm những gì mà người Mỹ bảo họ cần phải làm. Tôi không nghĩ điều đó là có lợi cho họ hay cho chúng tôi", ông nói.

Trong vài tuần qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm đảo lộn trật tự kinh tế toàn cầu bằng việc áp đặt các mức thuế chung và thuế đối ứng lên nhiều nước và vùng lãnh thổ, sau đó lại cho phép hoãn thuế để tìm kiếm tiếng nói chung với các bên liên quan.

Từ chiến sự Nga - Ukraine đến những tuyên bố mua lại Greenland, chính sách của ông Trump đang tạo nên thử thách cho mối quan hệ giữa Mỹ và các đồng minh lâu năm.

Chỉ vài tuần sau khi nhậm chức, ông Vance đã gây chú ý khi lên án mạnh mẽ châu Âu tại Hội nghị An ninh Munich hồi tháng 2. Phó tổng thống Mỹ khẳng định việc châu Âu có thể "tự chủ" hơn sẽ là điều tốt cho Washington - bởi như vậy sẽ cho phép các quốc gia này có thể "đứng lên" trước các quyết định về chính sách đối ngoại của Mỹ.

"Tôi nghĩ rất nhiều quốc gia châu Âu đã đúng về cuộc tấn công của Mỹ vào Iraq. Nếu châu Âu khi đó độc lập hơn và dám đứng lên nhiều hơn một chút, có lẽ chúng ta đã có thể cứu cả thế giới khỏi cuộc chiến do Mỹ dẫn đầu", ông nói.

Nhằm trấn an lo ngại về nguy cơ chiến tranh thương mại cũng như bất ổn kinh tế trên toàn cầu, ông Vance khẳng định các chính sách của Tổng thống Trump "sẽ mang lại nhiều mối quan hệ giao thương tích cực hơn với châu Âu".

Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận điều đó sẽ khó đạt được với một số quốc gia, ví dụ như Đức, mà theo ông là "phụ thuộc nặng nề vào việc xuất khẩu sang Mỹ".

Dù vậy, phó tổng thống lại dành lời khen cho Vương quốc Anh, cho rằng "có khả năng cao hai bên sẽ cùng đạt được một thỏa thuận tuyệt vời, mang lại lợi ích cho cả hai nước".

Thủ tướng Anh Keir Starmer hiện được cho là đang tìm cách xoa dịu chính quyền Washington cũng như tìm kiếm một thỏa thuận thương mại có lợi hơn cho nước này, khi Vua Charles III đã ngỏ lời mời ông Trump thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước lần thứ hai - một điều rất hiếm khi xảy ra.

"Tổng thống Trump rất yêu quý nước Anh và Nữ hoàng", ông Vance nói. "Ông ấy ngưỡng mộ và yêu quý nhà vua. Đây là một mối quan hệ rất quan trọng".

Phó tổng thống Mỹ: Lợi ích kinh tế của Mỹ sẽ là đảm bảo an ninh cho Ukraine

Ông Vance một lần nữa thúc giục Ukraine chấp thuận thỏa thuận khoáng sản, trong khi ông Trump cùng lúc cắt viện trợ quân sự cho Kiev.