Phải chẩn đoán đúng bệnh

Nguyên tắc cơ bản nhất trong việc chữa trị bệnh tật, dù cho đó là bệnh tật trên cơ thể sinh học hay bệnh tật của xã hội, đó là phải chẩn đoán đúng bệnh, phải xác định đúng nguyên nhân gốc rễ, căn cơ mới hi vọng trị dứt bệnh. Bệnh giáo dục đến nay chưa dứt là vì chúng ta chưa chẩn đoán đúng, chưa chỉ ra được nguyên nhân căn cơ của nó.

Thật vậy, cho đến bây giờ những giải pháp được kiến nghị chỉ là những biện pháp chắp vá, tạm thời, vì những giải pháp đó không xuất phát từ nguyên nhân căn cơ gốc rễ của căn bệnh kinh niên của giáo dục.

Bỏ kỳ thi tốt nghiệp, hay rút chương trình phổ thông còn 11 năm, hay bỏ bớt môn học bắt buộc, cải tiến bậc lương cho giáo viên, đổi mới phương pháp giảng dạy... có thể sẽ làm tình hình giáo dục thay đổi đôi chút, nhưng chắc chắn rằng chỉ một thời gian ngắn sau, đâu sẽ lại vào đó.

Muốn chấn hưng giáo dục trước hết phải trong sạch hóa đội ngũ lãnh đạo, hợp lý hóa cơ chế vận hành của guồng máy quản lý xã hội, lành mạnh hóa môi trường xã hội. Mọi nỗ lực cải cách giáo dục sẽ trở nên vô ích nếu như chỉ quanh quẩn ở việc đổi mới chương trình học, thay đổi sách giáo khoa, tăng cường dạy đạo đức học đường và kỹ năng sống, cấm dạy thêm học thêm...

Đổi mới giáo dục trước tiên phải đổi mới cơ chế quản lý ngành và quản lý xã hội, phải đổi mới không chỉ trong khuôn khổ của ngành giáo dục mà cả trên nhiều phương diện khác.