Ông Zelensky từ chối đề nghị chia sẻ khoáng sản 'vô lý' của Mỹ

Rạng sáng 15-2 (giờ Việt Nam), ông Josh Rogin - ký giả kỳ cựu chuyên về chính sách đối ngoại của báo Washington Post - tiết lộ phần nào đề xuất được phái đoàn Quốc hội Mỹ mang đến Hội nghị An ninh Munich để trao đổi với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Mỹ tích cực theo đuổi khoáng sản Ukraine

Ông Rogin khẳng định trên trang mạng xã hội X cá nhân: "Nhiều nghị sĩ có mặt ở Munich (Đức) đã khẳng định với tôi rằng phái đoàn đại biểu Quốc hội Mỹ đã đưa cho ông Zelensky xem dự thảo một văn bản, trong đó cho Mỹ hưởng quyền khai thác 50% trữ lượng khoáng sản tương lai của Ukraine. Ông Zelensky đã lịch sự từ chối đề xuất đó".

Cũng vào rạng sáng 15-2, Hãng tin Reuters khẳng định ông Zelensky đã dự buổi họp kín kéo dài 90 phút với một nhóm thượng nghị sĩ Mỹ tại Munich.

Dẫn ba nguồn thạo tin, Reuters cho biết tổng thống Ukraine đã chỉ ra những lo ngại của ông với "một bản đề xuất chia sẻ khoáng sản" vừa được Washington đưa ra.

Cụ thể, ông cảm thấy "mình đang bị thúc ép một cách vô lý để ký vào văn bản mà chính ông còn chưa có cơ hội đọc".

Tuy bị bác bỏ, bản đề xuất của phái đoàn Quốc hội Mỹ vẫn cho thấy quyết tâm của Washington trong việc yêu cầu Ukraine "chi trả" những khoản viện trợ cho nước này bằng khoáng sản.

Những nỗ lực đàm phán của hai bên được tăng cường ngày 12-2, khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đích thân đến Kiev để hội đàm với ông Zelensky về vấn đề này.

Song song với đó, Phó tổng thống Mỹ JD Vance và phái đoàn Quốc hội nước này cũng có mặt ở châu Âu để dự Hội nghị An ninh Munich năm 2025. Ngày 14-2, ông Vance và ông Zelensky đã tổ chức hội đàm bên thềm hội nghị.

Giới phân tích kỳ vọng đây chính là cơ hội vàng để hai bên công bố thỏa thuận mới. Tuy nhiên, đến nay, cả hai chưa thể thống nhất bất kỳ phương án nào.

Cơ hội để Kiev duy trì viện trợ Mỹ

Ukraine sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng và dồi dào, có đến 22 trong số 34 khoáng sản được Liên minh châu Âu (EU) xếp loại "quan trọng chủ chốt".

Ẩn dưới lòng đất Ukraine là các mỏ khoáng sản quý như titan, graphite, nickel hay các nguyên tố đất hiếm như lithium, neodymium... Trong đó có nhiều mỏ với trữ lượng lớn hàng đầu "lục địa già".

Ngày nay, đất hiếm là nguồn tài nguyên đặc biệt quan trọng, đóng vai trò không thể thay thế trong ngành công nghiệp năng lượng và quốc phòng.

Vấn đề đổi khoáng sản lấy viện trợ bắt đầu được Tổng thống Mỹ Donald Trump đề cập từ những ngày đầu tháng 2. Khi ấy, ông Trump nêu rõ quan điểm Kiev nên cung cấp đất hiếm cho Mỹ để đáp lại những khoản viện trợ Washington từng dành cho nước này.

Sau đó, ông Zelensky đã khẳng định thiện chí của Kiev về vấn đề này.

Ngày 11-2, ông Trump khẳng định trong buổi phỏng vấn với đài truyền hình Fox News: "Tôi nói với Ukraine rằng tôi muốn lượng đất hiếm trị giá 500 tỉ USD. Về cơ bản họ đã chấp thuận điều đó để ít nhất thì chúng tôi sẽ không cảm thấy ngu ngốc (khi trao cho Ukraine những khoản viện trợ khổng lồ - PV). Tôi đã nói rõ với họ chúng tôi phải nhận lại điều gì đó và chúng tôi không thể cứ vung tiền ra mãi".

Nhà Trắng cấm cửa hãng AP vô thời hạn vì dùng cụm từ 'Vịnh Mexico'

Ngày 14-2, Nhà Trắng đã tuyên bố hãng thông tấn Associated Press (AP) sẽ bị cấm vào Phòng Bầu dục 'vô thời hạn' vì sử dụng cụm từ 'Vịnh Mexico'.