Nỗi lo xe điện bán chậm lại đang bị phóng đại quá mức

Khi thế giới tập trung tại Dubai nhân dịp Hội nghị chống biến đổi khí hậu COP28 được tổ chức, BloombergNEF đã xuất bản báo cáo về xe không phát thải. Báo cáo này được tung ra hằng năm kể từ COP26 tổ chức ở Glasgow (Scotland). 

Báo cáo cung cấp bức tranh toàn diện về những gì thế giới đã làm được trên hành trình làm sạch giao thông toàn cầu.

Báo cáo năm nay chỉ ra 3 điểm đáng chú ý.

Không có dấu hiệu xe điện bán chậm lại

Rất nhiều báo cáo nói rằng nhu cầu xe điện đang chững lại. Nhưng dữ liệu của Bloomberg chưa cho thấy điều đó.

Doanh số bán xe du lịch chạy điện toàn cầu đang trên đà đạt 14 triệu chiếc trong năm nay, tăng 36% so với năm 2022. Tại Mỹ, nơi thể hiện sự quan ngại rõ ràng nhất, tốc độ tăng trưởng còn nhanh hơn, dự kiến tăng 50% trong năm nay.

Thay vì nói xe điện bán chậm lại, đúng hơn là doanh số bán hàng thấp hơn mức mong đợi của một số hãng. Dù vậy, con số vẫn nằm trong dự báo của Bloomberg từ đầu năm, và là một mức tăng trưởng đáng kể.

Nhu cầu đi xuống vẫn có thể xảy ra. Nhưng theo nhận định của Financial Post, tờ tuần báo kinh doanh lớn ở Canada, những gì xảy ra hiện tại giống kiểu thị trường đang sắp xếp lại hơn. Có người cạnh tranh thành công, cũng có người thất bại. Không thể lấy góc nhìn của một số thất bại để đánh giá chung cả thị trường.

Những nhà sản xuất thuần xe điện như Tesla, BYD và Li Auto dự báo chiếm 7% thị phần toàn cầu trong năm 2023, tăng từ mức 1% năm 2020. Những hãng ra các sản phẩm không đủ cạnh tranh về giá, phạm vi hoạt động hay tính năng sẽ phải điều chỉnh lại.

Các thị trường mới nổi đang tiến bộ rõ rệt về xe điện

Các thị trường mới nổi đang đẩy mạnh xe điện. Có thể kể đến Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, nơi những mẫu xe giá rẻ đang thôi thúc người dùng.

Xe điện chiếm 9% lượng ô tô bán ra ở Thái Lan - tương tự ở Mỹ. Điều này trái ngược với lập luận cho rằng xe điện chỉ là hiện tượng ở các nước giàu.

Nhìn chung, các con số vẫn khiêm tốn. Nhưng tốc độ tăng trưởng ở các thị trường mới nổi rất đáng khích lệ. Với việc có thêm nhiều mẫu ô tô điện giá rẻ được tung ra thị trường, tốc độ tăng trưởng dự kiến còn cao hơn nữa.

Xe xăng dầu mới là nhóm phát triển chững lại

Từ năm 2015 đến 2021, số quốc gia cam kết chấm dứt bán xe đốt trong mới đã tăng nhanh. Sự kiện gây chú ý nhất là năm 2021, Liên minh châu Âu (EU) công bố kế hoạch loại bỏ dần xe động cơ đốt trong vào năm 2035. Các quốc gia với những mục tiêu tương tự đại diện cho khoảng 19% doanh số bán xe du lịch mới trên toàn cầu.

Bên cạnh những nước hướng tới loại bỏ hoàn toàn, nhiều quốc gia đặt mục tiêu giảm tỉ trọng xe xăng dầu. Trung Quốc đặt mục tiêu xe điện chiếm 40% doanh số xe mới vào năm 2030, trong khi Mỹ là 50%. 

Trung Quốc có thể sớm đạt được mục tiêu này vào năm 2024. Còn Mỹ sẽ gặp nhiều thách thức hơn.

Về phía nhà sản xuất, đến nay có 18 hãng công bố cam kết không phát thải ròng từ nay đến năm 2050. Nhóm này đại diện cho 54% thị phần xe du lịch toàn cầu.

Tuy nhiên, không phát thải ròng cũng có thể bao gồm lượng xả thải bằng lượng không xả thải. Hay nói cách khác, nhiều hãng cam kết giảm lượng bán xe xăng dầu xuống thấp hơn hoặc ngang bằng xe điện, chứ không loại bỏ hoàn toàn.

Số lượng các hãng cam kết chấm dứt bán xe đốt trong mới chiếm khoảng 32% doanh số bán hàng toàn cầu.

Một hiện tượng nữa là bỏ dở nửa chừng. Chẳng hạn Ford và General Motors đã và hứa hẹn đầu tư vào xe điện, nhưng nay họ đã hạn chế lại mục tiêu ban đầu với lý do nhu cầu thấp hơn dự kiến.

Có thể thấy rất nhiều màu sắc trong bức tranh xe điện toàn cầu. Nhưng nhìn chung, xe điện vẫn là xu hướng và có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ. Dù vậy, báo cáo của Bloomberg đánh giá rằng cần sự thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa từ các nhà hoạch định chính sách và nhà sản xuất ô tô để duy trì đà tăng trưởng trong những năm tới.

Nhiều hãng cắp sách học hỏi cách Trung Quốc làm xe điện

Tăng trưởng với tốc độ mạnh mẽ, đe dọa các nhà sản xuất hàng đầu, xe điện Trung Quốc đang khiến nhiều hãng quan ngại, thậm chí phải học hỏi.