Nhầm tên thuốc, chuốc họa

Phóng to

Người dùng thuốc lưu ý chữ viết tắt sau tên thuốc, thí dụ như LA, MR, SR, Retard... - Ảnh: N.C.T.

Một bệnh nhân đến nhà thuốc hỏi mua một loại thuốc bán không cần đơn là Anacin. Thật ra thuốc cần mua là Anacin 3 vì người này có tiền sử viêm loét dạ dày không thể dùng Anacin (tên biệt dược của Aspirin và Aspirin chống chỉ định với người viêm loét dạ dày).

Bệnh nhân này phải dùng Anacin 3 là biệt dược của Paracetamol (Paracetamol được xem không hại dạ dày như Aspirin). Nếu dùng Anacin bệnh nhân đó sẽ có nguy cơ rất lớn bị tai biến ở hệ tiêu hóa, thậm chí xuất huyết tiêu hóa.

Do có sự nhầm lẫn nhau giữa Anacin và Anacin 3 trong sử dụng thuốc mà nhiều trường hợp gặp tai biến của thuốc đã được báo cáo ở nhiều nước trên thế giới. Ở Mỹ có thống kê nhầm lẫn tên thuốc chiếm 25% nhầm lẫn trong sử dụng thuốc nói chung.

Trường hợp thứ hai là bác sĩ điều trị ghi đơn thuốc không rõ tên như ghi tên Voltarène (tên biệt dược của Diclofenac là thuốc chống viêm không steroid trị viêm khớp) khi đưa đến nhà thuốc đã bị đọc lầm là Vogalène (tên biệt dược của Metopimazin là thuốc chống nôn). Chữ Voltarène nếu viết láu, nhanh rất dễ đọc nhầm Vogalène. Nếu tên thuốc bị lầm như thế có thể nguy hiểm cho người bệnh vì không những không hết bệnh, mà còn bị tai biến do mua nhầm thuốc.

Đọc kỹ

Trong tình hình rất nhiều loại thuốc được lưu hành với những tên thuốc na ná nhau như hiện nay, ta thấy luôn có nguy cơ đưa đến sự nhầm lẫn, dùng nhầm thuốc này sang thuốc kia. Vì vậy, một công tác hết sức quan trọng trong ngành dược là chống nhầm lẫn, đặc biệt là chống nhầm lẫn về tên thuốc.

Người chịu trách nhiệm phân phối thuốc như dược sĩ phải đọc thật kỹ đơn thuốc, không được suy diễn nếu chữ viết tên thuốc không rõ ràng dễ đưa đến nhầm lẫn. Bác sĩ phải viết đơn thuốc, đặc biệt tên thuốc, rõ ràng, dễ đọc.

Ngay người sử dụng thuốc phải nghi ngờ, hỏi lại khi thấy tên thuốc muốn mua và thuốc được phân phối không tương hợp. Bởi vì chữ viết không rõ ràng như Klion (biệt dược kháng sinh Metronidazol) có thể rất dễ hiểu nhầm là Kalion (biệt dược thuốc bổ sung kali) là hai thuốc hoàn toàn khác nhau.

Để ý “cái đuôi”

Không chỉ chống nhầm lẫn về tên thuốc mà còn phải chống nhầm lẫn về dạng thuốc, hay còn gọi là dạng bào chế. Hiện nay ngoài thuốc dạng cổ điển là viên nén, viên nang (còn gọi là capsule, viên nhộng) cho tác dụng nhanh và phải uống nhiều lần trong ngày, còn có dạng gọi là thuốc phóng thích dược chất kéo dài hay thuốc cho tác dụng kéo dài. Dạng thuốc mới này cũng có viên nén, viên nang nhưng thường chỉ uống một lần trong ngày chứ không uống nhiều lần trong ngày, và một viên chứa dược chất tương đương 3 - 4 viên dạng cổ điển thông thường.

Thuốc tác dụng kéo dài thường có tên thuốc kèm theo với chữ viết tắt có nghĩa là “tác dụng kéo dài” hoặc “tác dụng lặp lại”, “tác dụng chậm” như: Adalat LP (LP là chữ viết tắt của libération prolongée), Adalat LA (LA: long acting), Adalat retard, Procan SR (SR: sustained - released), Polaramine repetabs (repetabs: repeat - action tablets)… Tuyệt đối không được nhầm lẫn giữa dạng thuốc cổ điển và dạng thuốc tác dụng kéo dài. Do dạng thuốc tác dụng kéo dài có liều cao hơn dạng thuốc thông thường nên phải dùng đúng số viên, số lần trong ngày theo quy định. Nếu uống sai có thể bị quá liều nguy hiểm.

Thí dụ, người bị bệnh tăng huyết áp được bác sĩ điều trị chỉ định thuốc Adalat thường (không có chữ viết tắt sau tên thuốc) phải uống ba lần trong ngày. Tuy nhiên, nếu người bệnh dùng nhầm Adalat LP hoặc Adalat LA là thuốc tác dụng kéo dài chỉ uống một lần trong ngày và uống giống như Adalat thường, tức uống nhiều lần trong ngày là rất nguy hiểm vì sẽ quá liều.