21/08/2016 09:20 GMT+7

Nhạc sĩ Nguyên Lê: Album “Việt Nam” nhất của tôi

QUỲNH NGUYỄN ([email protected])

TTO - Sau 17 album, lần đầu tiên nhạc sĩ Nguyên Lê hào hứng chia sẻ thông tin về dự án sắp ra mắt, album thứ 18 trong sự nghiệp của anh mang tên Hanoi Duo (Song tấu Hà Nội).

Nhạc sĩ Nguyên Lê (phải) và Ngô Hồng Quang cùng những hình ảnh được chụp tại Tây Bắc cho dự án Hà Nội Duo - Ảnh: PAVEL PHAM

* Anh và Hồng Quang gặp nhau như thế nào và vì sao lại là Hanoi Duo?

- Những người có chung một niềm tin, một sở thích thì tôi nghĩ sớm muộn cũng gặp nhau thôi, theo một cách nào đó. Hồng Quang khá nổi tiếng trong giới biểu diễn âm nhạc dân tộc Việt Nam và lại đang học ở châu Âu nên việc gặp nhau là không khó.

Quang đã biểu diễn chung với tôi vài lần như một nghệ sĩ khách mời, chuyên về nhạc cụ truyền thống Việt Nam và từ những lần đó dẫn tôi tới ý tưởng là phải làm một cái gì đó với cậu này - người có những tố chất mà tôi đã tìm kiếm lâu nay.

Còn chọn tên Hanoi Duo thì đơn giản đây chính là không gian nghệ thuật lý tưởng cho những gì chúng tôi làm trong album này. Và dù chúng tôi có thể sinh ra ở những nơi khác nhau, nhưng Hà Nội là nơi mà Hồng Quang trưởng thành và là quê nội của tôi.

* Anh vừa nói đến những tố chất của Hồng Quang. Đó là gì mà khiến anh lại mất công kiếm tìm đến thế?

- Hồng Quang khác với nhiều nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc dân tộc khác là cậu ấy xác định con đường của mình theo hướng đương đại, tức là không chỉ biểu diễn những bài bản đã quen thuộc. Quang có thể sáng tác những tác phẩm mới, đầy tính đương đại và thể nghiệm, nhưng lại được chơi bằng những nhạc cụ truyền thống.

Còn với những bài bản cũ, cậu ấy biết cách tiếp cận theo một tinh thần hoàn toàn mới, phóng tác, soạn thêm, tái cấu trúc... tức là rất nhiều cách để cho bản nhạc tưởng đã quen thuộc vang lên hoàn toàn mới mẻ.

Đây chính là cách mà tôi đã làm từ khi mới bắt đầu sự nghiệp và đó chính là điểm chung để chúng tôi thấy tương đồng và làm việc được với nhau. Hồng Quang là con người vô cùng thú vị, cậu ấy sẽ còn gây rất nhiều bất ngờ và tiến rất xa, tôi tin là như thế.

* Anh đầy hào hứng với Hanoi Duo, nhất là quyết định quay MV cho album ở nhiều điểm đến hấp dẫn, trong đó có Sài Gòn và núi đồi vùng Tây Bắc. Vì anh muốn người Việt tiếp cận với album này nhiều hơn?

- Tất nhiên là tôi luôn mong muốn các dự án âm nhạc của mình đến được với đông đảo khán giả Việt Nam, dù sao tôi cũng là người Việt Nam mà. Với album này, dù mọi người nghe tôi diễn giải có vẻ cũng hơi... rắc rối, nhưng thật ra rất dễ nghe.

Tôi tin là những âm thanh, những giai điệu trong Hanoi Duo khi vang lên sẽ làm người nghe thích thú vì vừa quen vừa lạ. Album sẽ được Hãng đĩa ACT (Đức) phát hành ra quốc tế vào tháng 1-2017 và tôi cũng mong có thể phát hành chính thức tại Việt Nam, vì đây là album Việt Nam “Việt Nam” nhất mà tôi từng làm.

Lần đầu tiên... thứ ba của Nguyên Lê

Chọn êkip của nghệ sĩ nhạc rock Hưng Black-Hearted để thực hiện MV cho Hanoi Duo trong những ngày tháng 8 tại Việt Nam, đủ để thấy Nguyên Lê “máu lửa” thế nào cùng album mà anh tự nhận là hài lòng nhất trong chuỗi album về Việt Nam của mình.

Hơn 20 năm trước, album Tales from Viêt-Nam với nhiều bài bản cổ nhạc và dân ca Nam bộ của Nguyên Lê với sự tham gia của ca sĩ Hương Thanh (em gái ca sĩ Hương Lan) và một số nghệ sĩ nhạc cụ dân tộc Việt Nam đã gây xôn xao giới âm nhạc quốc tế. Người ta sững sờ ngạc nhiên khi những thanh âm đến từ Việt Nam vang lên vô cùng lạ lẫm mà cuốn hút.

Đĩa nhạc này là một best-seller tại thị trường châu Âu, theo Hãng đĩa ACT, và trở thành một trong những album nhạc world jazz (nhạc jazz kết hợp các yếu tố âm nhạc dân gian) mẫu mực, mở đường cho loạt sản phẩm âm nhạc sau này được Nguyên Lê gọi là Vietnamese albums, đưa Hương Thanh từ một ca sĩ hát dân ca khá kín tiếng trở thành một giọng hát nổi tiếng của dòng nhạc world music.

Đó là lần đầu tiên Nguyên Lê trở về với cội nguồn Việt Nam của mình. Trước khi “đụng” tới nhạc Việt, Nguyên Lê đã là một tên tuổi lớn với kỹ thuật biểu diễn guitar thượng thừa kèm rất nhiều “quái chiêu” mà chỉ anh mới có. Tales from Viêt-Nam không chỉ mở đường cho loạt đĩa nhạc lấy chất liệu Việt Nam làm nền lại bán rất chạy, mà còn thổi bùng lên những xu hướng mới trong world music, đặc biệt tại Pháp, nơi dòng nhạc này cực kỳ phát triển.

Những hạt mầm gieo từ ngày đó nay đã đủ lớn để Nguyên Lê có chất liệu cho dự án mà anh tâm đắc nhất từ trước đến nay, cái được anh gọi đây là lần đầu tiên “thứ ba” - album Hanoi Duo. Nói tâm đắc nhất là bởi cuối cùng Nguyên Lê cũng làm được điều anh hằng mơ ước: sáng tác mới những bản nhạc dựa trên tất cả những gì anh đã hiểu, đã làm về nhạc Việt.

Và may mắn hơn, anh đã tìm được một người đồng hành có khả năng tạo cảm hứng và khiến anh tin cậy. Nghệ sĩ đạt được “hai chuẩn” đó chính là Ngô Hồng Quang (học nhạc cụ dân tộc ở Nhạc viện Hà Nội, hiện đang học về sáng tác và sản xuất âm nhạc tại Hà Lan, đã có hai album cá nhân tạo được tiếng vang mang tên Quang độc tấu nhị và Song hành).

Dù cả hai có con đường âm nhạc khác nhau nhưng lại chung một đích đến: cùng thể nghiệm và chia sẻ vẻ đẹp tâm hồn của Việt Nam với thế giới, cho thế giới nghe những gì thuộc về nguồn cội và cả tương lai của âm nhạc Việt Nam.

Và Hanoi Duo lần này là đích đến đó, với ý tưởng là kéo dài những gì thuộc về truyền thống nhằm tạo ra một trải nghiệm thú vị.

Ở đó, người nghe sẽ lại sững sờ với một bản nhạc dựa theo dân ca Tày nhưng được chơi chủ đạo bằng guitar điện với âm hưởng Bắc Phi, được nghe Nguyên Lê thể hiện một bản nhạc vừa sáng tác bằng guitar chơi theo kỹ thuật như đàn bầu, được thưởng thức Chiếc khăn piêu đầy mới mẻ khi pha trộn nhịp phách từ những bộ trống Ấn Độ, hay “hết hồn” khi bài hát xẩm nổi tiếng Mục hạ vô nhân được biến tấu theo phong cách blues, đậm chất Mỹ...

Tất nhiên giữa Tales from Viêt-Nam và Hanoi Duo, không thể không kể đến lần đầu tiên... thứ hai của Nguyên Lê là album mà anh sản xuất cho ca sĩ Tùng Dương - Độc đạo. Đó là lần đầu tiên mà anh thực hiện một album cho ca sĩ, lần đầu tiên giọng hát được đẩy lên vị trí ưu tiên trong một sản phẩm âm nhạc của anh.

Ấn tượng mà Độc đạo mang đến cho khán giả đã được nhắc đến nhiều. Nhưng đến bây giờ Nguyên Lê mới hé lộ về “lần thứ hai” đó: “Với Tùng Dương, tôi cũng được làm những điều trước giờ tôi chưa từng làm dù rất thích, như là sử dụng các chất liệu âm nhạc cổ điển hay new age”.

Và ngay lúc này khi Hanoi Duo vừa hoàn thành, đang chờ phát hành thì Nguyên Lê đã kịp chuẩn bị cho một dự án khác kết hợp với nghệ thuật trình diễn, vẫn dựa trên những gì thuộc về truyền thống Việt Nam. Lại chờ thêm một “lần đầu tiên” nữa từ nghệ sĩ “quái kiệt” này!

Nhạc sĩ Nguyên Lê (Lê Thành Nguyên) sinh năm 1959 tại Pháp trong một gia đình gốc Việt, cha là học giả Lê Thành Khôi. Trên hành trình trở thành một nghệ sĩ jazz tầm cỡ quốc tế, anh không ngừng tìm cách tạo dựng cho mình một chân dung âm nhạc kết hợp những tinh hoa của xứ sở mà anh sinh ra và những gì đến từ nơi đã tạo ra tâm hồn của cha mẹ mình.

Từ năm 2011, Nguyên Lê bắt đầu phát triển các dự án âm nhạc kết hợp với các nghệ sĩ sống ở Việt Nam và đã có một kết quả rực rỡ là album Độc đạo cùng ca sĩ Tùng Dương.

Hanoi Duo là album thứ 18 và là sự tiếp nối những album Nguyên Lê đã làm với Hãng đĩa ACT.