​Nhạc kịch ghi dấu với Cây sáo thần

Nghệ sĩ người Na Uy Magnus Staveland (vai Tamino), nghệ sĩ Ngọc Tuyền (vai Pamina) và các nghệ sĩ HBSO trong buổi tập vở nhạc kịch Cây sáo thần tối 4-11 - Ảnh: Gia Tiến

Cây sáo thần của nhà soạn nhạc người Áo Wolfgang Amadeus Mozart là tác phẩm đứng hàng thứ tư trong 10 vở opera được biểu diễn nhiều nhất trên thế giới. Vậy nên các nghệ sĩ của Nhà hát Giao hưởng nhạc vũ kịch TP.HCM (HBSO) tham vọng sẽ biến lần công diễn này là sự kiện văn hóa nổi bật nhất của nhà hát trong năm 2014.

Thậm chí hơn thế nữa, nói như nhạc trưởng Trần Vương Thạch, giám đốc HBSO: “Lần ra mắt này của Cây sáo thần xứng đáng được ghi vào lịch sử nhạc kịch của TP.HCM”.

“Chia nhỏ” để làm nhạc kịch

Trong hành trình 20 năm qua của HBSO, từ ngày đầu thành lập nhóm hòa tấu thính phòng đến một nhà hát chính quy hiện nay với ba đoàn nhạc kịch, vũ kịch và dàn nhạc giao hưởng, đây là lần đầu tiên HBSO ra mắt một vở nhạc kịch hoàn chỉnh. 

Cây sáo thần là một dự án dài hơi của HBSO. Ban đầu là kế hoạch nâng cao kỹ thuật và “sức bền” cho các diễn viên đoàn nhạc kịch bằng việc biểu diễn trọn vẹn một vở opera Cavalleria Rusticana trong Giai điệu mùa thu 2011.

Sau đó các diễn viên làm quen với việc học thuộc lòng một tác phẩm dài và bước đầu có phần diễn xuất trên sân khấu thông qua vở diễn Dido & Aeneas vào tháng 5-2012.

Tiến gần hơn là trình diễn trọn vở opera Cây sáo thần với phiên bản hòa nhạc (concert version) vào tháng 11-2013, để đúng một năm sau mới ra mắt phiên bản hoàn chỉnh một vở nhạc kịch cổ điển.

Từ những thử nghiệm đó, dàn diễn viên của HBSO như: Cho Hae Ryong, Võ Thụy Ngọc Tuyền, Nguyễn Thị Thanh Nga, Nguyễn Thị Thu Hường, Trần Duy Linh... cũng cứng cáp lên từng ngày.

Bên cạnh đó, thông qua sự hợp tác với Tổ chức Transposition của Na Uy, HBSO đã mời được những nghệ sĩ tên tuổi góp mặt vào vở diễn lần này.

Có thể kể đến nghệ sĩ Siri Torjesen (Na Uy) và giáo sư Kim Shin Ja (Hàn Quốc) với vai trò huấn luyện thanh nhạc, nghệ sĩ Derek Anthony vào vai Sarastro, nghệ sĩ Magnus Staveland vào vai hoàng tử Tamino, nghệ sĩ Halvor F. Merlien vào vai Papageno cùng các nghệ sĩ đến từ dàn nhạc TrondheimSolisten (Na Uy).

Để chuẩn bị cho vở diễn, những ngày qua các nghệ sĩ phải “chia nhỏ” ra luyện tập ở nhiều nơi. Dàn nhạc tập tại Trung tâm ca nhạc nhẹ TP.HCM (đường Cao Thắng), bộ gỗ và bộ đồng tập tại Nhạc viện TP.HCM.

Các nghệ sĩ múa tập tại trụ sở của Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật TP.HCM (đường Trần Quốc Thảo).

Đoàn nhạc kịch gồm các nghệ sĩ solo và hợp xướng tập tại trụ sở Thanh Vân (đường Cách Mạng Tháng Tám). “Mỗi ngày các nghệ sĩ có ba ca tập: sáng, trưa, chiều và đến tuần cuối cùng có thêm ca tối” - nhạc sĩ Nguyễn Mạnh Duy Linh, trưởng phòng tổ chức biểu diễn của HBSO, cho biết. 

Khác với phiên bản năm 2013, Cây sáo thần phiên bản hoàn chỉnh 2014 đẹp mắt hơn nhiều. Với chức danh đạo diễn nhạc kịch, nghệ sĩ trẻ người Đức David Hermann sẽ là người mang đến những khung cảnh, hình ảnh khó quên cho vở diễn lần này.

Nghệ sĩ Tố Loan (vai Nữ hoàng đêm) tập dượt trong vở Cây sáo thần - Ảnh: Gia Tiến

Ẩn số “Nữ hoàng đêm”

Một trong những điểm nhấn của chương trình biểu diễn lần này là nữ nghệ sĩ opera Đào Tố Loan (vai Nữ hoàng đêm) - người vừa tốt nghiệp xuất sắc chuyên ngành biểu diễn thanh nhạc tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam vào tháng 6-2014.

Kỹ thuật cũng như giọng hát của cô đã hoàn toàn thuyết phục nghệ sĩ Siri Torjesen khi bà có dịp xem cô biểu diễn tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam.

Và khi bà Torjesen tiến cử Tố Loan thay thế cho nghệ sĩ Hege Gustava Tjønn (người đảm nhận vai Nữ hoàng đêm trong phiên bản năm 2013), cô nhanh chóng nhận được sự ủng hộ của ban giám đốc HBSO. 

Được đảm nhận một vai diễn vừa là mơ ước vừa là thử thách với không ít nghệ sĩ opera, nghệ sĩ Tố Loan chân thành chia sẻ: “Đây thật sự là cơ hội bất ngờ. Tôi hạnh phúc và hãnh diện khi được trao cơ hội này dù biết rằng để đóng tròn vai diễn Nữ hoàng đêm sẽ rất vất vả. Tôi sẽ phải cố gắng hết mình. Điều quan trọng nhất là niềm đam mê, muốn tìm tòi và học hỏi thêm về kỹ thuật thanh nhạc opera”. 

Tuy vậy, cũng có một trở ngại khi Tố Loan đang mang thai ở tháng thứ sáu. Và trong phiên bản lần này của Cây sáo thần, cô không chỉ trổ tài qua giọng hát mà còn phải tập trung thêm vào phần diễn xuất, nhảy múa. Vừa ca vừa diễn không chỉ “làm khó” Tố Loan mà là vấn đề của hầu hết nghệ sĩ HBSO.

“Bù lại, với sự hiểu ý nhau khá nhanh lẫn nỗ lực hết mình trong suốt ba tuần làm việc của cả hai phía, tôi tin các nghệ sĩ sẽ chuyển tải được trọn vẹn không khí hài hước, nhẹ nhàng lẫn cả những điều u tối, buồn đau của vở opera Cây sáo thần đến khán giả” - đạo diễn David Hermann hào hứng chia sẻ trong buổi tập chiều 3-11.