11/04/2019 10:25 GMT+7

Người phụ nữ tạo thuật toán chụp ảnh hố đen vũ trụ đầu tiên trong lịch sử

MINH KHÔI
MINH KHÔI

TTO - Chúng ta sẽ không được thấy hình ảnh hố đen vũ trụ nếu như thiếu đi Katie Bouman - người phụ nữ phát triển các thuật toán phân tích hình ảnh.

Người phụ nữ tạo thuật toán chụp ảnh hố đen vũ trụ đầu tiên trong lịch sử - Ảnh 1.

Katie Bouman làm việc với đội ngũ chụp ảnh hố đen vũ trụ - Ảnh: CNN

Việc chụp ảnh (hay còn gọi là lỗ đen) được ví như chụp ảnh một trái cam trên mặt trăng bằng camera smartphone trên trái đất vậy. Nhưng ngạc nhiên là giới khoa học đã làm được khi vào tối qua, 10-4, chúng ta lần đầu tiên chụp được ảnh vũ trụ.

Và đó là nhờ một phần công sức của Katie Bouman, cô là ai?

Thuật toán phân tích hình ảnh

Người phụ nữ tạo thuật toán chụp ảnh hố đen vũ trụ đầu tiên trong lịch sử - Ảnh 2.

Hình ảnh được công bố của hố đen vũ trụ - Ảnh: CNN

Ba năm trước, Bouman tạo ra một thuật toán giúp chụp được ảnh của một hố đen siêu lớn kèm với bóng của nó ở trung tâm thiên hà M87. Lúc đó, cô vừa tốt nghiệp ngành khoa học máy tính và trí tuệ nhân tạo tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT).

Hố đen vũ trụ ở rất xa và được cho là vô hình, mặc dù chúng có thể tạo ra bóng khi tương tác với vật chất xung quanh. Cho nên, việc chụp hình một lỗ đen là rất khó khăn.

Như với thiên hà M87, các nhà khoa học phải dùng một mạng lưới kính viễn vọng toàn cầu, được gọi là Kính viễn vọng Chân trời sự kiện để thu thập hàng triệu gigabyte dữ liệu về M87, bằng cách sử dụng một kỹ thuật gọi là giao thoa kế. Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều dữ liệu cần được thu thập.

Cho tới khi Bouman tạo ra thuật toán riêng, các nhà khoa học đã có thể dùng thuật toán này để tạo ra các hình ảnh riêng biệt rồi sau đó ghép lại thành bức tranh toàn cảnh.

Kết quả chúng ta có được hình ảnh về một cấu trúc vòng tròn, giống như chiếc nhẫn mà Albert Einstein đã dự đoán từ hơn một thế kỷ trước trong lý thuyết tương đối rộng của ông.

Trên thực tế, tấm hình hố đen được công bố không phải là tấm duy nhất được chụp mà là tấm tổng hòa từ nhiều bức ảnh khác nhau được thuật toán ghép lại.

Các đồng nghiệp đều đánh giá rất cao đóng góp của Katie Bouman. Nói như Vincent Fish, khoa học gia tại đài thiên văn Haystack của MIT, thì Bouman đã có đóng góp đáng kể cho dự án chụp ảnh lỗ đen.

"Không ai trong chúng tôi có thể làm điều đó một mình", Bouman cho biết. "Thành quả có được là nhờ công sức của tất cả mọi người".

TTO - Kính viễn vọng The Event Horizon (EHT), một hệ kính có kích cỡ của một hành tinh gồm 8 kính viễn vọng vô tuyến trên mặt đất được kết hợp thông qua các hợp tác quốc tế để chụp ảnh trực tiếp một lỗ đen.

MINH KHÔI

Bình luận hay

Chia sẻ

Tuổi Trẻ Online Newsletters

Đăng ký ngay để nhận gói tin tức mới

Tuổi Trẻ Online sẽ gởi đến bạn những tin tức nổi bật nhất

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự

Tin cùng chuyên mục

Hổ trắng Ngộ Không ở Thảo cầm viên Sài Gòn chết vì bệnh

Sau 10 năm được nuôi dưỡng tại Thảo cầm viên Sài Gòn, hổ trắng có tên Ngộ Không đã mất do bệnh.

Hổ trắng Ngộ Không ở Thảo cầm viên Sài Gòn chết vì bệnh

Hoa sen nở từ hạt giống 1.400 năm tuổi

Những ngày này, hàng ngàn đóa sen đang nở rộ tại thành phố Gyōda, tỉnh Saitama, Nhật Bản. Điều đặc biệt là nhiều hoa sen trong số đó mọc lên từ những hạt giống có niên đại lên đến 1.400 năm.

Hoa sen nở từ hạt giống 1.400 năm tuổi

Chuyên gia quân sự lên tiếng về drone nhỏ ‘bằng con muỗi’ của Trung Quốc

Mẫu drone nhỏ bằng con muỗi của Trung Quốc thu hút nhiều sự quan tâm và phân tích từ các chuyên gia quân sự trên thế giới.

Chuyên gia quân sự lên tiếng về drone nhỏ ‘bằng con muỗi’ của Trung Quốc

Trí tuệ nhân tạo cảnh báo sớm thiên tai

AI đang giúp cảnh báo sớm thiên tai như động đất, lũ, sóng thần nhờ phân tích dữ liệu cảm biến, vệ tinh và mô phỏng lan truyền.

Trí tuệ nhân tạo cảnh báo sớm thiên tai

Người Đông Nam Á đang 'ăn nhựa mỗi ngày' mà không hay biết

Vi nhựa đang âm thầm len lỏi vào chuỗi thực phẩm của khu vực Đông Nam Á, trong đó có Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam.

Người Đông Nam Á đang 'ăn nhựa mỗi ngày' mà không hay biết

'Mây sóng thần' cuồn cuộn trên bờ biển Bồ Đào Nha

Mây cuộn khổng lồ như sóng thần bất ngờ xuất hiện trên bầu trời Bồ Đào Nha, gây choáng ngợp và được giới chuyên gia cảnh báo là dấu hiệu khí hậu cực đoan.

'Mây sóng thần' cuồn cuộn trên bờ biển Bồ Đào Nha
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar
Đăng ký bằng email
Khi bấm "Đăng ký" đồng thời bạn đã đồng ý với điều khoản của toà soạn Đăng ký
Đăng nhập
Thông tin bạn đọc Thông tin của bạn đọc sẽ được bảo mật an toàn và chỉ sử dụng trong trường hợp toà soạn cần thiết để liên lạc với bạn.
Gửi bình luận
Đóng
Hoàn thành
Đóng

Bình luận (0)
Tối đa: 1500 ký tự
Tất cả bình luận (0)
Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng, xin vui lòng viết bằng tiếng Việt có dấu.
Được quan tâm nhất
Mới nhất
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đâu tiên bình luận về bài viết.
Tối đa: 1500 ký tự
Avatar