
Cắt củ hành có thể làm cay mắt và chảy nước mắt - Ảnh: AMBITIOUSKITCHEN
Theo trang IFLScience, khi cắt ra, củ hành tây sẽ bắn các aerosol có chứa chất lỏng dễ bay hơi syn-propanethial-S-oxide, có thể gây kích ứng các dây thần kinh trong mắt, vào không khí và khiến chúng ta cay mắt hay đổ lệ.
Dù biết nguyên nhân củ hành tây làm chúng ta chảy nước mắt, song các nhà khoa học nói chung vẫn chưa hoàn toàn hiểu rõ cơ chế cách các giọt aerosol nhỏ này hoạt động khi chúng được giải phóng khỏi củ hành.
Trong nghiên cứu mới, ông Sunghwan Jung, làm việc tại Đại học Cornell (Mỹ), và các đồng nghiệp đã kết hợp phương pháp đo tốc độ hạt di chuyển ở tốc độ cao (PTV) và phương pháp tương quan hình ảnh kỹ thuật số (DIC) để hình dung cách các giọt aerosol bắn ra từ việc cắt củ hành và định lượng chúng. DIC là một kỹ thuật đo quang học cho phép phân tích toàn diện biến dạng, chuyển vị và ứng suất của vật liệu hoặc cấu trúc.
Nhóm đã thiết kế thiết bị giống máy chém với lưỡi dao có thể thả từ trên xuống để cắt củ hành tây. Bản thân củ hành cũng được phủ một lớp sơn đen và để khô trong vòng 30 phút nhằm giúp các quan sát được tốt hơn.
Ngoài việc theo dõi củ hành khi bị cắt, nhóm cũng dùng kính hiển vi electron để đánh giá độ sắc bén của các lưỡi dao dùng trong nghiên cứu. Những lưỡi dao này có độ dày khác nhau, từ 5-20mm.
Nhóm nhận thấy những lưỡi dao sắc bén hơn tạo ra ít giọt bắn hơn với tốc độ chậm hơn. Ngược lại, khi dùng dao cùn cắt củ hành sẽ tạo ra nhiều giọt bắn ra hơn. Trong một số trường hợp, các luồng aerosol bắn ra từ củ hành được cắt bởi dao cùn hơn có thể đạt vận tốc tới 40m/s.
Do đó, để tránh bị chảy nước mắt khi cắt củ hành tây, chúng ta cần dùng dao sắc bén hơn với những nhát cắt chậm hơn.
Nhóm nghiên cứu cũng thử nghiệm trên củ hành tây được làm lạnh. Nhiều người tin rằng làm lạnh củ hành tây trước khi cắt có thể giúp chúng ta đỡ cay mắt hơn. Tuy nhiên nhóm nhận thấy củ hành tây lạnh dường như giải phóng "một lượng lớn hơn đáng kể" các giọt bắn khi cắt.
Nghiên cứu được đăng trên trang arXiv - một cơ sở dữ liệu truy cập mở phân phối các bài báo học thuật trong nhiều lĩnh vực.
Bình luận hay