Nghệ sĩ CAT - ‘cú sốc’ của hội họa Việt?

Đào Anh Khánh có lý do khá thuyết phục cho nhận định của mình chứ không phải "con vẽ bố khen hay".

Khi những bài báo đầu tiên về nữ nghệ sĩ đặc biệt có nghệ danh CAT xuất hiện gần đây, đi kèm hình ảnh những tác phẩm của họa sĩ này chuẩn bị triển lãm từ ngày 22-10 ở Hà Nội, nhiều người nhìn nhận "hiện tượng CAT" như một "cú sốc" của hội họa Việt.

CAT - một trường hợp lạ lùng

32 tuổi, chưa học vẽ một ngày nào, chưa bao giờ cầm bút vẽ, năm 2021, vào đúng ngày sinh nhật tuổi 32, sau một biến cố lớn, vượt qua cái chết tưởng cận kề, Đào Anh Thơ (tên thật của CAT) tuyên bố với ba mẹ: Con sẽ trở thành nghệ sĩ, sẽ vẽ tranh, làm thơ, viết nhạc, làm kiến trúc, điện ảnh.

Lời tuyên bố "vô lý" đến độ khiến bố mẹ đều là hai họa sĩ tên tuổi - Đào Anh Khánh, Bùi Mai Hiên - phải phát hoảng tưởng con mình… phát điên sau cú sốc quá lớn.

Đào Anh Khánh và Bùi Mai Hiên hiểu con gái mình hơn ai hết. Cô gái chưa bao giờ vẽ dù lớn lên bên những giá vẽ của cha mẹ, chỉ say mê học chữ chứ không mê tranh, từ nhỏ đã học giỏi và sớm ra nước ngoài du học ngành tài chính.

Cô gái bôn ba khắp các nước Mỹ, Úc, Nhật, Trung Quốc để học tập và làm việc trong giới tài chính. Quyết định về nước năm 28 tuổi, nhưng Đào Anh Thơ cũng vẫn chỉ làm những công việc mà mình được học bấy lâu.

Bước ngoặt số phận chỉ đến với cô gái này vào cái ngày định mệnh khi cô từ cõi chết trở về.

Sau lời tuyên bố sẽ trở thành nghệ sĩ, nhờ mẹ dạy cho kỹ thuật vẽ sơn mài trong một tuần, CAT lao vào vẽ điên cuồng. Mỗi ngày cô vẽ 17 - 18 giờ. Kết quả là từ nét vẽ ngây ngô đầu tiên, chỉ chưa đầy một tháng sau, bức tranh đầu tiên hoàn thành, có tên Ngẫm.

Từ nét vẽ trẻ con đầu tiên tới nét vẽ của một họa sĩ thực thụ, CAT chỉ mất chưa đầy một tháng.

Cha mẹ cô, những nghệ sĩ tài năng, cũng mất hơn chục năm học hành mới trở thành họa sĩ, đã hết sức kinh ngạc về con mình.

Và kể từ khi cầm bút vẽ tới hay, khoảng hai năm, CAT đã vẽ được gần 190 tác phẩm sơn mài khổ lớn, đang thực hiện 130 tác phẩm tại studio, đồng thời làm thơ, nhạc cho từng bức họa.

"CAT làm nghệ thuật trong một ý niệm đầy chuyên nghiệp, một hoài bão lớn lao... Tất cả như ào ạt trên mặt tranh, hồn nhiên, không bị bất cứ giới hạn trói buộc nào của kiến thức hội họa" - họa sĩ, nhà nghiên cứu mỹ thuật Trang Thanh Hiền (Đại học Mỹ thuật Việt Nam) nhận định về hội họa của CAT.

Còn CAT gọi nghệ thuật của mình là MetaReverse, là đi ngược lại vũ trụ ảo, dùng ngôn ngữ nghệ thuật sáng tạo để đưa con người ta trở lại với thế giới thực mà nữ nghệ sĩ đang hạnh phúc sống trong đó.

Kể từ cú sốc khiến mình "tái sinh" mạnh mẽ, CAT không chỉ lao vào làm nghệ thuật, mà cô còn chọn cho mình một lối sống từ bỏ "vũ trụ ảo" mà cô từng tham gia nhiệt tình như bạn bè đồng lứa.

CAT rời bỏ tất cả mạng xã hội, không Internet, ném điện thoại thông minh đi để dùng "cục gạch" ở mức độ cũng rất hạn chế. Từng trực diện thần chết, CAT ngộ ra lẽ vô thường ở đời và muốn tận dụng từng khoảnh khắc được sống để sống thật chứ không hoài phí một giây nào nữa cho vũ trụ ảo.

CAT cũng có quan điểm "lạ" về người nghệ sĩ. Lâu nay các nghệ sĩ thường nuôi giữ cái tôi rất lớn và cho rằng chính cái tôi ấy mới sản sinh nghệ thuật, mới tạo ra những giá trị riêng biệt mà người làm sáng tạo buộc phải có.

CAT lại cho rằng sở dĩ cô có được khả năng sáng tạo không giới hạn là vì "mình chỉ là một đường dẫn" cho một nguồn năng lượng của vũ trụ. Người nghệ sĩ phải triệt tiêu hết cái ngã thì mới có thể cảm nhận được đấng sáng tạo.

Triển lãm tranh 'lạ': Phụ nữ đọc sách

17 họa sĩ tham gia dự án tranh Phụ nữ đọc sách đều có chung điểm nhìn này, từ nhiều góc. Dự án đang triển lãm thành quả tại The Muse Artspace (47 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội) tới ngày 2-10.