Ngăn chặn hàng gian, hàng giả: Cần đồng sức, đồng lòng

Chỉ sau một tháng triển khai chiến dịch cao điểm xử lý hàng gian, hàng lậu, cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 3.100 vụ vi phạm sau khi kiểm tra gần 3.900 vụ việc.

Trong khi các cơ quan chức năng tăng cường truy quét hàng gian, hàng giả tại các chợ truyền thống, cơ sở sản xuất, điểm kinh doanh..., nhiều loại hàng gian, hàng giả vẫn tung hoành trên các chợ mạng, gây thiệt hại không chỉ người tiêu dùng mà cả nền kinh tế.

Doanh nghiệp thiệt đơn, thiệt kép

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Trần Vũ Phương Hà - phó tổng giám đốc Mắt Việt Group, cho biết tình trạng bán hàng gian, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng đang diễn ra nhan nhản trên thị trường kính mắt. Có khu vực cửa hàng Mắt Việt đặt, có tới 80% mắt kính giả bao quanh, khách hàng sử dụng nhiều.

Điều này ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp nhập hàng chính hãng, nguồn gốc rõ ràng. Nhiều năm qua, không chỉ các doanh nghiệp chân chính trong ngành kính mắt, mà nhiều ngành khác cũng tha thiết mong được bảo vệ trước hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng lộng hành.

Đáng chú ý, bên cạnh bán hàng nhái, hàng giả mạo thương hiệu (Ray-Ban, Gucci, Dior, Chanel, Gentle Monster, Bolon...), nhiều bên còn bán cả hàng giả mạo kính thuốc (gọng và tròng kính dành cho người bị cận, loạn, viễn). 

"Sản phẩm kính mắt không chỉ là món phụ kiện thời trang, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thị giác", bà Phương Hà nhấn mạnh.

Người tiêu dùng bỏ tiền ra mua, bên bán cần sự đảm bảo rằng đó là hàng thật, chất lượng. Chưa kể, một số bên thiếu chuyên môn, khi đo mắt, lắp kính bị sai tâm, sai trục..., ảnh hưởng đến người tiêu dùng. 

Do đó, theo bà Hà, khách hàng cần tìm đến nơi bán kính mắt uy tín, hóa đơn chứng từ rõ ràng, sẵn sàng đứng ra chịu trách nhiệm về nguồn gốc và chất lượng.

ThS Nguyễn Phạm Hoàng Huy - chủ nhiệm bộ môn thương mại điện tử FPT Polytechnic HCM, nhấn mạnh thời gian qua dù nhiều sàn đã triển khai quét hàng giả, hàng vi phạm bản quyền, nhưng thực tế không xử lý được triệt để.

"Sàn dồn dập thu phí từ tiểu thương, cũng phải bảo vệ được người bán hàng chân chính, không thể để môi trường cạnh tranh không lành mạnh tồn tại thời gian dài", ông Huy nói.

Làm sạch sàn thương mại điện tử

Tại talkshow "Thương mại điện tử trước thách thức giữ vững niềm tin người tiêu dùng" do báo Tuổi Trẻ vừa tổ chức, ông Nguyễn Minh Hùng - phó Phòng Quản lý thương mại, Sở Công Thương TP.HCM, cho biết chỉ riêng năm 2024, cả nước đã phát hiện hơn 3.000 vụ vi phạm, trong đó TP.HCM ghi nhận gần 400 vụ liên quan đến hàng gian, hàng giả.

Những số liệu này là lời cảnh tỉnh rõ ràng, đồng thời mở ra kỳ vọng về một môi trường kinh doanh minh bạch hơn khi có sự vào cuộc quyết liệt từ cơ quan chức năng. 

Về mặt pháp lý, theo ông Hùng, đã có các luật như Luật Thương mại điện tử, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng góp phần bước đầu minh bạch hóa thị trường.

Tuy vậy, công tác kiểm tra, kiểm soát cần chặt chẽ hơn. Cơ quan quản lý nhà nước phải đảm bảo được một môi trường vừa thông thoáng, công bằng, vừa phát triển bền vững. 

"Nếu siết quá mức sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp, nhưng buông lỏng lại khiến hàng giả, hàng kém chất lượng lộng hành", ông Hùng nói.

Cũng theo ông Hùng, Bộ Công Thương đang hoàn thiện dự thảo luật mới, với sự tham gia đóng góp từ Sở Công Thương TP.HCM, nhằm xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ và phù hợp hơn. Dù nỗ lực, nhưng "pháp luật thôi là chưa đủ".

Ông Hùng nhấn mạnh vai trò của tinh thần trách nhiệm và sự đồng lòng của tất cả các chủ thể trong hệ sinh thái thương mại điện tử. Cần mạnh tay sàng lọc, loại bỏ những nhà bán hàng, người có tầm ảnh hưởng (KOL, KOC) vi phạm, đồng thời nâng đỡ những nhà bán hàng chân chính, sản phẩm chất lượng và có trách nhiệm với người tiêu dùng.

Ngoài ra, theo ông Hùng, người tiêu dùng nên ưu tiên lựa chọn các gian hàng chính hãng, các nhà bán hàng có uy tín trên sàn thương mại điện tử.

"Và khi phát hiện sản phẩm không đảm bảo chất lượng, dù chỉ là thiệt hại vài nghìn đồng, cũng nên báo cáo lại với nền tảng nhằm giúp ngăn chặn vi phạm lan rộng, thay vì tiếp tay cho sai phạm bằng sự im lặng", ông Hùng nói.

Xử lý hơn 3.100 vụ hàng giả, hàng nhái trong 1 tháng

Theo Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), sau một tháng triển khai cao điểm phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, cả nước đã kiểm tra 3.891 vụ việc, phát hiện và xử lý 3.114 vụ vi phạm với tổng số tiền xử lý hơn 63 tỉ đồng.

Trong đó, 26 vụ việc có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cho cơ quan điều tra, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước.

Đợt cao điểm ghi nhận nhiều vụ việc nổi cộm được phát hiện và xử lý như vụ tạm giữ hơn 500 sản phẩm giả các thương hiệu cao cấp tại trung tâm Đà Nẵng ngày 20-5, vụ cơ sở sản xuất tất chân giả mạo tại La Phù (Hà Nội) ngày 26-5; vụ kiểm tra Saigon Square (TP.HCM) ngày 29-5 thu giữ hàng nghìn sản phẩm giả mạo thương hiệu nổi tiếng.

Đặc biệt, vụ kiểm tra 4 cơ sở mỹ phẩm tại Hà Nội ngày 9-6 phát hiện 3.500 sản phẩm nhập lậu không rõ nguồn gốc, cho thấy tính chất phức tạp, tinh vi trong việc trà trộn hàng giả với hàng hóa hợp pháp.

Cơ quan này cho biết sẽ đẩy mạnh giám sát thị trường thông qua công nghệ số, kết nối dữ liệu liên thông và hoàn thiện cơ chế pháp lý phù hợp với đặc thù thương mại hiện đại - đặc biệt là thương mại điện tử.

Các chuyên đề kiểm tra hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục được triển khai, cùng với hoạt động tuyên truyền, ký cam kết với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật.

Có 'móc ngoặc' của một số cán bộ với hàng giả, hàng nhái, đại biểu đề nghị kiểm tra cơ quan quản lý

Hàng giả, gian lận thương mại có thể coi là một quốc nạn ở nhiều phương diện và có hiện tượng "móc ngoặc" của một số cán bộ công quyền suy thoái đạo đức, lối sống.