Từ trái sang: Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin - Ảnh: CNN
Trong tuyên bố chung Mỹ - Ukraine sau cuộc đàm phán ở Saudi Arabia hôm 11-3, Ukraine "bày tỏ sẵn sàng chấp nhận đề xuất của Mỹ về việc thực thi lệnh ngừng bắn tạm thời trong 30 ngày ngay lập tức, có thể được gia hạn theo thỏa thuận chung của các bên".
Ngày 13-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng nói rằng Nga sẵn sàng ngừng bắn trong cuộc xung đột ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh một thỏa thuận như vậy "phải dẫn đến hòa bình lâu dài", theo Đài RT của Nga.
Phát biểu trước các phóng viên trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko ở Matxcơva, ông Putin nói Nga tin "ý tưởng" ngừng bắn là "đúng đắn". "Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ nó" - ông nói.
Vậy rốt cuộc khi nào ngừng bắn?
"Ông Putin sợ phải nói trực tiếp với Tổng thống Trump rằng ông muốn tiếp tục cuộc chiến này", theo ông Zelensky
Vấn đề đang nằm ở chỗ: Tổng thống Putin nhấn mạnh còn một số vấn đề cần được thảo luận và giải quyết trước khi có thể đạt được thỏa thuận ngừng bắn, đồng thời nói thêm Nga đặc biệt cần thảo luận những vấn đề này với Mỹ.
Ông Putin nói Nga sẽ đồng ý ngừng bắn, nhưng chỉ khi điều đó dẫn đến hòa bình lâu dài, ám chỉ rằng Nga muốn đặt ra các điều kiện cho lệnh ngừng bắn, chẳng hạn như cấm Ukraine nhận vũ khí từ Mỹ hoặc huy động lực lượng mới.
Những lo ngại được ông Putin liệt kê bao gồm các hệ thống "kiểm soát và xác minh" để giám sát lệnh ngừng bắn hiện chưa có, khả năng Ukraine sử dụng thời gian ngừng bắn để tái vũ trang và củng cố lực lượng ở tiền tuyến...
Căn cứ vào những gì ông Putin nói, chuyện khi nào Nga và Ukraine ngừng bắn sẽ còn phụ thuộc vào nhiều cuộc thảo luận và việc các bên có nhanh chóng thống nhất các điều khoản hay không. Nga chắc chắn sẽ không đồng ý ngừng bắn vô điều kiện trong lúc họ đang có nhiều bước tiến dọc chiến tuyến hơn 2.000km.
Trong mắt Tổng thống Donald Trump, Nga đã phát "những tín hiệu tốt" nhưng ông chủ Nhà Trắng đang lạc quan thận trọng về tuyên bố của ông Putin. "Ông Putin đã đưa ra một tuyên bố rất hứa hẹn, nhưng chưa đầy đủ" - ông Trump nói ngày 13-3 khi bắt đầu cuộc gặp tại Nhà Trắng với Tổng thư ký NATO Mark Rutte.
Nhưng lúc này trong ánh mắt lãnh đạo Ukraine cũng đang hiện lên sự hoài nghi.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho rằng ông Putin "về cơ bản đang chuẩn bị từ chối" lệnh ngừng bắn.
"Ông Putin sợ phải nói trực tiếp với Tổng thống Trump rằng ông muốn tiếp tục cuộc chiến này. Đó là lý do tại Matxcơva, họ đang đưa ra các điều kiện tiên quyết như vậy xung quanh ý tưởng ngừng bắn, khiến cho không có kết quả nào đạt được hoặc ít nhất sẽ bị trì hoãn càng lâu càng tốt" - ông Zelensky nói trong bài phát biểu hằng đêm trước toàn quốc.
Theo Tổng thống Zelensky, Tổng thống Nga "thường hành động theo cách này. Ông ấy không nói 'không' thẳng thừng, nhưng đảm bảo rằng mọi thứ sẽ kéo dài và các giải pháp bình thường trở nên bất khả thi".
Báo hiệu các cuộc đàm phán khó khăn
"Các bình luận của nhà lãnh đạo Nga báo hiệu rằng sẽ có những cuộc đàm phán khó khăn sắp tới mà có thể làm tiêu tan hy vọng của Tổng thống Donald Trump về một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng" - báo Washington Post (Mỹ) bình luận.
Nhà phân tích chính trị người Nga Tatiana Stanovaya tại Trung tâm Carnegie về Nga và Á - Âu nhận định việc ông Putin từ chối lệnh ngừng bắn vô điều kiện là "một lập trường khó chịu có nguy cơ khiến ông Trump tức giận và cản trở những triển vọng đầy hứa hẹn trong việc bình thường hóa quan hệ song phương".
Bà chỉ ra các điều kiện của ông Putin về lệnh ngừng bắn - bao gồm yêu cầu Mỹ ngừng cung cấp vũ khí và Kiev không được sử dụng lệnh ngừng bắn để tăng cường phòng thủ, tái vũ trang hoặc huy động quân đội - đều nhằm mục đích đảm bảo Ukraine đầu hàng.
Ông Yuri Ushakov - trợ lý tổng thống Nga - cũng đã nói: "Đề xuất ngừng bắn tạm thời ở Ukraine không khác gì một khoảng thời gian tạm hoãn cho quân đội Ukraine. Nga tìm kiếm một giải pháp hòa bình dài hạn, trong đó đáp ứng các lợi ích và quan ngại của Matxcơva. Những bước đi bắt chước hành động hòa bình thì không có ích gì cho bất kỳ ai".
Ông Putin đã nhiều lần phản đối lời kêu gọi ngừng bắn ngắn hạn. Hồi tháng 1, tại cuộc họp của Hội đồng An ninh Nga, ông nói rằng mục tiêu không phải là "một lệnh ngừng bắn ngắn hạn, không phải là một dạng tạm hoãn để tái tập hợp lực lượng và tái vũ trang với mục đích tiếp tục cuộc xung đột sau đó, mà là hòa bình lâu dài".
Với việc Bộ Quốc phòng Nga ngày 13-3 tuyên bố họ đã giành lại Sudzha - thị trấn lớn nhất từng nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine ở vùng Kursk, Matxcơva dường như đang tước đi một con bài mặc cả của Ukraine về lãnh thổ mà Kiev hy vọng sẽ sử dụng trong các cuộc đàm phán hòa bình do chính quyền ông Trump làm trung gian.
Tóm lại, cho đến nay các điều khoản của Nga hướng tới thỏa thuận hòa bình vẫn cứng rắn. "Crimea, Sevastopol, Kherson, Zaporizhzhia, Donetsk, Lugansk là những khu vực của Nga. Chúng được ghi vào hiến pháp. Đây là một sự thật hiển nhiên" - người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói hôm 13-3, cho thấy lập trường của Nga.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay