'Nếu khó chịu với câu hỏi, trong bạn đã có mầm mống hung hăng'

Sau một va quẹt nhỏ trên đường, mọi người vẫn có thể gây nhau - Ảnh: T.T.D.

Soi lại mình trong từng chi tiết, hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống, có thể ta sẽ nhìn ra điều đó một cách cụ thể, rõ ràng hơn và có thể cùng nhau sớm tìm ra cách hạn chế sự hung hăng đi vào cuộc sống.

Người Việt mình thường hay tự nói với nhau, nhất là thời đất nước mở cửa có nhiều người nước ngoài đến và cùng đưa ra ý: người Việt hiếu khách, hiền lành. Việc đó có thể đúng với cách đây nhiều năm, khi đất nước bắt đầu hội nhập, con người còn đang đứng giữa ranh giới của các mối quan hệ cộng đồng - làng xã...

Rồi thì sao? Nhiều năm trước, báo chí đã phản ánh chuyện cơm tù, đó không phải là hành vi để mô tả từ "hiếu khách". Chuyện "mài dao chặt chém" đến giờ không còn mới nữa. Việc buôn bán không dừng lại ở việc kiếm kế sinh nhai mà kiếm thêm bằng nhiều cách, kể cả dùng bạo lực, có phải là biểu hiện của tính hung hăng?

Cái hung do đâu? Cũng phải thẳng thắn với nhau: chỉ vì bản thân mình, lợi ích riêng của mình, gia đình mình. Hiền lành khi... không có đụng chạm. Nếu có ai nói hoặc làm điều bất lợi cho mình, mấy ai sẽ lắng nghe và những ai nổi cơn thịnh nộ, ăn thua đủ, động tay động chân? Ai cũng thường cho rằng mình đúng nhất, chuẩn nhất, mình hơn bao người. 

Như đã nói ở trên, người Việt có hung hăng hay không cần nhìn vào từng chuyện, dù là nhỏ nhất của cuộc sống xung quanh mình. Ở thời hiện tại, với nhiều người, mọi thứ gần như chỉ quanh quẩn lợi ích, hơn thua.

Điều này thể hiện trong cuộc sống hằng ngày và thể hiện rõ hơn trên mạng xã hội. Mạng xã hội hiện nay là mảnh đất màu mỡ để cái hung, cái ác sinh sôi, lan rộng. Ở đó, bao người dùng con chữ và hình ảnh bài xích, hạ bệ nhau theo cách xấu xí nhất. 

Rồi thì người ta bất chấp đúng sai, a dua cùng nhau trên mạng. Ở đó, người ta có thể giết chết thanh danh một con người, đẩy một doanh nghiệp rơi vào khốn đốn, đời sống xã hội nặng nề những mảng đen tối khi cái hung, cái xấu (nhiều khi sai sự thật) được lan truyền, thổi phồng...

Thay vì phán như đúng rồi mọi chuyện, hơn thua nhau từng chút, mỗi người cần soi lại mình, khiêm tốn và tôn trọng trật tự chung. Xã hội sẽ có thêm nhiều cái xấu, cái ác khi con người vì lợi ích riêng, bất chấp lợi ích người khác và hình ảnh cộng đồng.

Bớt phán xét, bớt đổ lỗi để giảm cái hung, được không?

TTO - Hơn 10 năm sống ở Sài Gòn, tôi tự tin nói rằng phần lớn người Việt là những người cần cù, tốt bụng, giàu tình cảm. Còn hung dữ hay không, là do tính cách từng người, không thể kết luận hay lo ngại một tộc người là hung dữ qua vài câu chuyện.