Khung cảnh bên trong nhà máy Foxconn - đối tác gia công chính cho các sản phẩm của Apple tại Thâm Quyến, Trung Quốc - Ảnh: CORBIS
Tối 12-4 (giờ Mỹ), chính quyền Mỹ thông báo sẽ miễn áp thuế đối ứng với một số thiết bị điện tử nhập khẩu. Quyết định có hiệu lực hồi tố từ ngày 5-4.
Điện thoại thông minh, thiết bị điện tử, chất bán dẫn, pin mặt trời, màn hình tivi, ổ đĩa flash và thẻ nhớ nằm trong số 20 mặt hàng được miễn trừ mức thuế cơ bản 10%.
"Thông tin tốt nhất"
Tuy nhiên theo ông Stephen Miller - phó chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách của ông Trump, những thiết bị điện tử này vẫn phải chịu mức thuế quan 20% đã áp đầu năm nay với Trung Quốc. Dẫu vậy các mặt hàng điện tử tiêu dùng nói trên sẽ tránh được mức thuế 145% áp dụng riêng với hàng hóa từ Trung Quốc và 10% với các nền kinh tế khác.
Đây được xem là quyết định miễn trừ lớn đầu tiên đối với hàng hóa Trung Quốc và sẽ có tác động sâu rộng đến nền kinh tế Mỹ nếu được duy trì lâu dài. Đài CNBC bình luận việc miễn trừ nói trên là chiến thắng đối với các công ty công nghệ như Apple vốn sản xuất phần lớn sản phẩm tại Trung Quốc.
Theo Công ty phân tích thị trường Wedbush Securities, khoảng 90% hoạt động sản xuất và lắp ráp điện thoại iPhone của Apple được đặt tại Trung Quốc. Các nhà phân tích của Wedbush gọi việc miễn trừ thuế quan lần này là "tin tốt nhất đối với các nhà đầu tư công nghệ".
"Những tập đoàn công nghệ lớn như Apple, Nvidia, Microsoft và toàn ngành công nghệ có thể thở phào nhẹ nhõm. Đây là một bước tiến lớn đối với ngành công nghệ Mỹ. Giờ là lúc bước vào giai đoạn tiếp theo của các vòng đàm phán trong cuộc chiến thuế quan với Trung Quốc, điều này sẽ cần ít nhất vài tháng", Công ty Wedbush Securities nhận định.
Ông Paul Ashworth, nhà kinh tế trưởng khu vực Bắc Mỹ của Capital Economics, đánh giá động thái miễn trừ thuế quan của chính quyền Tổng thống Trump tượng trưng cho "sự hạ nhiệt phần nào" trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.
Trong khi đó, trang Business Insider mô tả quyết định miễn thuế của chính quyền Trump là "tin mơ ước" đối với ngành công nghệ, nhấn mạnh sự nhẹ nhõm của các công ty công nghệ lớn trước nguy cơ chi phí tăng cao.
Chiến thuật tinh tế
Dù vậy, trong một tuyên bố mới đây, người phát ngôn Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định Tổng thống Trump vẫn duy trì cam kết thúc đẩy sản xuất ngay tại nước Mỹ và các công ty công nghệ "đang gấp rút đưa hoạt động sản xuất trở về Mỹ trong thời gian sớm nhất có thể".
Bà Leavitt cũng nêu rõ "ông Trump khẳng định rõ ràng rằng nước Mỹ không thể phụ thuộc vào Trung Quốc đối với các công nghệ trọng yếu".
Phát biểu trên Đài CBS News, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói một cách đầy hình ảnh là "đội quân hàng triệu người đang siết những con ốc nhỏ để lắp ráp iPhone đang dần chuyển về Mỹ".
Báo New York Times dẫn lời một quan chức giấu tên trong chính quyền tiết lộ các miễn trừ đối với thuế quan có mục đích duy trì nguồn cung chất bán dẫn cho Mỹ - thành phần thiết yếu được sử dụng trong điện thoại thông minh, ô tô và các thiết bị điện tử tiêu dùng khác.
Giới phân tích đánh giá việc miễn thuế có thể chỉ là tạm thời hoặc mang ý nghĩa chiến lược. Động thái này là dấu hiệu cho thấy các sản phẩm trong danh sách miễn trừ có khả năng sắp bị áp một loại thuế khác, có thể nhẹ hơn mức thuế ban đầu - trở thành đòn bẩy để mở ra các vòng đàm phán mới.
Tuy nhiên, mục tiêu vẽ lại bản đồ thương mại toàn cầu và thúc đẩy ngành thương mại Mỹ không phải chuyện "một sớm một chiều". Nguyên nhân đến từ việc các nhà máy sản xuất iPhone và thiết bị điện tử đã bám rễ sâu ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, nên rất khó di chuyển nếu không có một "cú hích" đủ lớn.
"Theo ước tính của chúng tôi, trên thực tế sẽ mất đến 3 năm và tiêu tốn khoảng 30 tỉ USD để chuyển 10% chuỗi cung ứng của Apple từ châu Á về Mỹ. Quá trình này sẽ gây ra sự gián đoạn lớn với nền kinh tế Mỹ.
Đối với người tiêu dùng, viễn cảnh sở hữu một chiếc iPhone trị giá 1.000 USD, một trong những sản phẩm tiêu dùng tốt nhất hành tinh, sẽ không còn nữa" - ông Daniel Ives, giám đốc nghiên cứu toàn cầu tại Wedbush Securities, nhận định.
Có thể có thêm những miễn trừ khác?
Ông Paul Ashworth, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Bắc Mỹ của Capital Economics, nhận định với báo Guardian rằng quyết định miễn trừ thuế quan với hàng điện tử của Washington là "một phần hạ nhiệt" trong cuộc chiến thương mại với Trung Quốc.
Theo ông, nhiều nền kinh tế châu Á khác cũng được hưởng lợi từ quyết định này vì "64% hàng nhập khẩu vào Mỹ từ vùng lãnh thổ Đài Loan đã được miễn mức thuế quan đối ứng 10%, 44% từ Malaysia, và gần 30% từ cả Việt Nam và Thái Lan. Khoảng 10 - 12% hàng nhập khẩu từ Ấn Độ, Hàn Quốc và Mexico cũng sẽ được miễn thuế".
Ông Ashworth dự báo sẽ còn nhiều miễn trừ khác, nhất là khi thành công của CEO Apple Tim Cook trong việc vận động đưa iPhone khỏi danh sách bị áp thuế có thể mở đường cho các ngành khác tiếp tục vận động hành lang.
Đăng ký tại đây
Bình luận hay