Rất nhiều tác giả mới đã đến Việt Nam những năm gần đây
Hỏi bất kỳ nhà văn hay nhà báo nào xem họ có biết Trăm năm cô đơn của Gabriel hay không thì câu trả lời không chỉ dừng lại ở biết.
Nhà văn xứ Colombia đã đi vào những cuộc trò chuyện về sách vở, về cảm hứng của những cây bút xứ Việt vô cùng tự nhiên và gần gũi.
Gần gũi một cách lạ thường, vì ở một đất nước chuyên về mảng văn học hay được gọi là "hiện thực trần trụi" như Việt Nam mà lại đón nhận rất nồng nhiệt một câu chuyện có cô gái xinh đẹp tuyệt trần một ngày nọ bỗng bay thẳng lên trời.
Một nhà văn với những tác phẩm có rất nhiều yếu tố "huyền ảo" là Nguyễn Bình Phương, trong một lần trao đổi ngắn về văn chương với báo chí, đã rất thẳng thắn: "Nếu đọc García Márquez sớm, tôi đã viết tốt hơn".
1 García Márquez là một nhà văn có sức ảnh hưởng rất mạnh mẽ ở khu vực viết văn Mỹ Latin. Văn chương của ông đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có dấu hiệu "lão hóa", mà mới hơn sau mỗi lần đọc.
Riêng ở Việt Nam, rất nhiều bản Trăm năm cô đơn đã được tái bản đi tái bản lại, những dịch giả tiếng Tây Ban Nha như Nguyễn Trung Đức, Phạm Đình Lợi và Nguyễn Quốc Dũng ngày xưa chắc không thể ngờ việc đưa García Márquez về Việt Nam của các ông đã có tác động quá mạnh mẽ với cả một thế hệ độc giả của chúng ta.
García Márquez chỉ là một ví dụ điển hình cho những tên tuổi đã gắn chặt vào tâm trí bạn đọc Việt thế hệ trước, còn có những tên tuổi khác phải được nêu ra như Chekhov, Remarque hay Camus...
2 Câu chuyện của tiếp nhận và ảnh hưởng là một câu chuyện chia theo hồi. Ở giai đoạn này, có vẻ cán cân đã bắt đầu lệch và nghiêng về phía những tác giả đương đại được du nhập vào Việt Nam như Murakami, Modiano hay Pamuk...
Rất nhiều tác giả mới có tầm ảnh hưởng đã đến Việt Nam những năm gần đây, đó là một tín hiệu đáng mừng.
Di sản về các dịch phẩm của chúng ta đã dày dặn hơn rất nhiều, không chỉ các tác phẩm mới được lên kế hoạch để dịch, mà những bản dịch tốt ngày xưa cũng được các nhà xuất bản "gia công" lại để giới thiệu ra công chúng. Những dự án sách dịch ngày càng sôi nổi hơn.
Nếu như ngày xưa một anh lính hành quân không mang gì ngoài một bản in Anna Karenina đã sờn gáy thì độc giả hay nhà văn trẻ hiện nay có nhiều lựa chọn, từ Á sang Âu, chúng ta có Hãy chăm sóc mẹ ở Hàn Quốc cho đến Cô gái có hình xăm rồng ở Thụy Điển đều có thể đọc bằng tiếng Việt.
3 Càng nhiều sách được dịch thì người đọc càng có nhiều lựa chọn. Khó khăn của một thời là người ta chỉ có thể đọc một vài tác giả thì "khó khăn" của những năm gần đây là không biết lựa chọn tác giả nào để đọc trong hàng trăm cái tên.
Một thời người ta tiếp thu văn học dịch chỉ quanh đi quẩn lại một số tác giả lớn, vì những khó khăn vật chất và những điều kiện hạn chế về xuất bản.
Nhiều kỷ niệm đẹp xoay quanh mối quan hệ tác giả - độc giả của những năm cũ, như câu chuyện riêng của rất nhiều người với García Márquez.
Nay mọi thứ đã khác, chúng ta đang bước vào một giai đoạn cạnh tranh gay gắt của văn học dịch, chưa bao giờ kiệt tác thế giới lại gần tầm với đến vậy và chúng ta có thể hi vọng từ những tác phẩm được du nhập này mà văn học Việt sẽ có thêm những câu chuyện rất riêng từ những cây bút mới?
Đăng ký tại đây
Bình luận hay