Mất mát giữa thời bình

Di ảnh hai cha con phi công đều là liệt sĩ trong thời bình - Ảnh do gia đình cung cấp

Người hùng không quân

Tại nhà riêng ở khu đô thị Phước Long B (Nha Trang), trong căn phòng nhỏ treo nhiều bằng khen, huân chương của chồng và con, thiếu tá Lê Thị Minh Thủy (54 tuổi) đã kể cho chúng tôi nghe câu chuyện của bà.

Chồng bà Thủy là thượng tá Dương Văn Thanh (nguyên phó trung đoàn trưởng trung đoàn 910, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân - một trong những phi công xuất sắc của lực lượng Không quân nhân dân Việt Nam).

Thượng tá Thanh sinh năm 1958, là một phi công được đào tạo ở Trường Sĩ quan không quân. Ông tốt nghiệp xuất sắc trong kỳ thi cuối năm 1981, được nhà trường giữ lại đào tạo thành giảng viên.

Sau 29 năm phục vụ công tác ở Trường Sĩ quan không quân, thượng tá Dương Văn Thanh đã thực hiện 2.195 giờ bay trên bầu trời, trực tiếp đào tạo 48 phi công từ khi họ mới bước vào trường đến khi tốt nghiệp, trong số đó có không ít người đã trở thành cán bộ quản lý trung đoàn.

3 giờ chiều ngày 29-4-2005, thiếu tá Thủy cảm thấy bất an và có linh tính không tốt về người chồng của mình. Liền sau đó, bà nhận được điện thoại báo tin để được đưa đến hiện trường chiếc máy bay rơi do chồng bà điều khiển.

Lúc đầu bà không tin đó là sự thật vì “anh Thanh giỏi lắm, anh ấy có 30 năm kinh nghiệm lái máy bay thì làm sao có thể rơi được?”

Hôm ấy, ông Thanh đã cùng tập thể giảng viên hoàn thành xuất sắc 100% chỉ tiêu kế hoạch thả bay đơn cho học viên khóa 30. Nhưng không ngờ một bất trắc đã xảy ra khi ông cùng phi công trẻ Đào Việt Hưng lên chiếc máy bay L-39 mang số hiệu 8732 huấn luyện chiến đấu.

Ông Thanh từng có kinh nghiệm xử lý thành công sự cố hỏng máy bay trên không để hạ cánh an toàn, nên lần này thấy chiếc L-39 có dấu hiệu trục trặc kỹ thuật khi đang bay, ông Thanh tận dụng từng giây phút để kiểm tra lại thiết bị, đồng thời quan sát không gian bên dưới, lúc này phía trước là đảo Hòn Tre cách bờ biển Nha Trang chừng ba cây số.

Các đồng đội trong đơn vị của ông Thanh kể do biết sự cố kỹ thuật không thể khắc phục, ông khẩn báo cho sở chỉ huy bay biết rõ tình trạng máy bay và nhận được lệnh được phép nhảy dù để thoát hiểm.

Sau khi nhận lệnh, ông đã bình tĩnh thông báo cho sở chỉ huy bay biết mình cần phải điều khiển máy bay ra phía biển để tránh va chạm với đảo Hòn Tre, nơi có khu du lịch và giải trí Vinpearl Land đang có nhiều du khách tham quan, nghỉ mát.

Sau đó, ông ra lệnh cho phi công trẻ Đào Việt Hưng đẩy cửa, bung dù thoát hiểm trước. Khi máy bay tránh được đảo Hòn Tre thì đã không còn đủ độ cao để ông thoát hiểm. Khi tìm được chiếc máy bay dưới lòng biển, đồng đội nói ông Thanh đã ra đi trong tư thế ngồi trong khoang lái như “vẫn đang bay giữa vùng trời bình yên”.

Niềm hi vọng lụi tàn

Chồng chết quá bất ngờ đã khiến bà Thủy đổ sụp, lòng bà quặn thắt khi nhìn hai đứa con mất cha. “Ngày ấy, con trai lớn của tôi là Dương Lê Minh đang học để trở thành phi công, còn con gái út đang học lớp 8. Minh học ở Vũng Tàu nên ở nhà chỉ có hai mẹ con, không đêm nào tôi không khóc” - bà Thủy kể.

Bị ám ảnh bởi cái chết của chồng, bà Thủy đôi lần khuyên con trai mình bỏ học bay để chuyển nghề. Nhưng khi nhìn thấy con quyết tâm theo nghiệp cha, bà đã hỗ trợ con hết mình để con hoàn thành ước nguyện.

Minh tốt nghiệp loại giỏi, được Bộ Tư lệnh Quân chủng phòng không - không quân phong cấp hàm trung úy và điều về Tổng công ty Bay dịch vụ miền Nam. Minh chính là niềm hi vọng của mẹ mình trên con đường nối nghiệp cha.

“Minh giỏi như anh Thanh, năm 2008 Minh được tuyển chọn đi tu nghiệp ở nước ngoài để có thể điều khiển những chiếc máy bay hiện đại. Về nước, Minh được bổ nhiệm làm giảng viên bay của Trung tâm Huấn luyện bay (Tổng công ty Trực thăng Việt Nam).

Còn đứa gái út cũng giỏi không kém cha anh khi tốt nghiệp đại học tại Việt Nam rồi đi du học Úc. Sự thành công của hai con làm tôi cảm thấy tự hào và cho rằng điều đó sẽ làm anh Thanh vui lòng nơi suối vàng” - bà Thủy kể.

Tháng 7-2016, Minh được bổ nhiệm làm trưởng phòng đảm bảo chất lượng an toàn của Trung tâm huấn luyện (Binh đoàn 18). Anh được huấn luyện bay tại các nước Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Đức và bay trên các máy bay C25, EC102 và nhiều máy bay hiện đại với tổng số 3.982 giờ bay.

Nhưng rồi, trái tim người đàn bà chưa kịp lành vết thương cũ lại bị băm nát khi đứa con trai bà yêu thương đã tử nạn trong một chuyến huấn luyện bay.

Sáng 18-10-2016, đại úy Dương Lê Minh đã gặp nạn cùng hai học viên là trung úy Đặng Đình Duy và trung úy Nguyễn Văn Tùng tại núi Dinh - Vũng Tàu. Hôm ấy, Minh hướng dẫn hai học viên điều khiển máy bay VN 8632 TS mang số hiệu 8632 và bị mất liên lạc lúc 8 giờ 3 phút tại phía nam điểm cao 525 núi Bao Quan (xã Tóc Tiên, huyện Tân Thành) trên độ cao khoảng 70m.

Ngày 19-10, năm nhóm tìm kiếm được chia thành nhiều hướng khác nhau triển khai công tác tìm kiếm. Đến 11 giờ 15 phút, một nhóm tìm kiếm đã thấy chiếc máy bay cùng ba sĩ quan, tất cả đều đã hi sinh. Họ nằm ở ba vị trí khác nhau, chiếc máy bay bị vỡ thành nhiều mảnh trong bán kính 15m.

Cũng trong ngày hôm ấy, căn cứ ủy quyền của bộ trưởng Bộ Quốc phòng, thiếu tướng Hà Tiến Dũng, tư lệnh Binh đoàn 18, đã ký quyết định truy thăng quân hàm từ đại úy lên thiếu tá cho phi công Dương Lê Minh. Gần 4 tháng sau ngày hi sinh, ngày 20-2-2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký quyết định công nhận thượng tá Dương Lê Minh là liệt sĩ.

Quay mặt lau những giọt nước mắt, người đàn bà ngoài ngũ tuần hai lần nhận tin chồng và con trai hi sinh cho biết bà lúc nào cũng coi Minh là đứa con trẻ dại của mình, ngay cả lúc Minh lấy vợ và có hai con trai.

Khi chúng tôi hỏi bà nếu sau này hai đứa cháu nội muốn trở thành phi công thì bà sẽ làm thế nào? Bà Thủy nhẹ nhàng trả lời: “Máu phi công chắc đã ngấm từ ông sang cha rồi sang cháu...”

Bà Lê Thị Minh Thủy trước bàn thờ chồng và con